ایران شهرساز

کلیه بررسی‌ها و کاوش‌های باستانشناسی حکایت از آن دارد که سابقه معماری ایران
به حدود هزاره هفتم قبل از میلاد می‌رسد. از آن زمان تا کنون پیوسته این هنر در
ارتباط با مسائل گوناگون، بویژه علل مذهبی، توسعه و تکامل یافته‌است.


معماری ایران دارای ویژگیهایی است که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از
ارزشی ویژه برخوردار است: ویژگیهایی چون طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش،
رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوانهای رفیع، ستونهای بلند و بالاخره تزئینات
گوناگون که هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.


سبک‌شناسی معماری ایران

شیوه پارسی
(هخامنشیان) سده ششم پیش از میلاد تا سده چهارم.
شیوه پارتی (اشکانیان و
ساسانیان) سده چهام تا صدر اسلام.
شیوه خراسانی (صفاریان، طاهریان، غزنویان
و...) از ابتدای قرن چهارم تا پایان قرن چهارم.
شیوه رازی (سامانیان، سلجوقیان و
خوارزمشاهیان) قرن پنجم تا اول قرن هفتم.
شیوه آذری (ایلخانیان و تیموریان) از
اول قرن هفتم تا اول قرن دهم.
شیوه آملی (آمارد و طبرستان) و مرعشیان) سده پس و
بعد از اسلام.
شیوه اصفهانی (صفویان، افشاریه، زندیه و قاجاریه) از اول قرن دهم
تا اواسط دوره قاجاریه.
معماری معاصر (پهلوی، بعد از انقلاب ۱۳۵۷) از اواسط دوره
قاجاریه تا کنون


از شش شیوه معماری ایران دو شیوه پارسی و پارتی
مربوط به پیش از اسلام و چهار شیوهٔ دیگر مربوط به دوره اسلامی می‌باشد. غربی‌ها
برای شیوه‌های اسلامی نام‌هایی را به کار می‌برند مانند شیوه‌های اموی و عباسی.