ایران شهرساز

زمین های بایر، کوهستان ها و صحراهای خشک شیفتگی خاصی برای ساکنین این مرز و بوم نسبت به طبیعتی جاندار که در حوزه های محدود حیات می یابند، به وجود می آورد.
در دشت ها و کوهستان های خشک و بسیار وسیع به دره های سرسبز و خرم و یا چشمه ساری حیات آفرین برخورد می شود که در گسترده ای بسیار محدود، کیفیت والایی را در برابر دامنه های وسیع از طبیعت خام ارایه کرده است.
رابطه میان کیفیت و کمیت یعنی رابطه میان محدودیت و والائیت در تفکر مردم این سرزمین تحت تاثیر جو محیطی خود جایگاه ویژه دارد.
تحت تاثیر همین جو محیطی انسان آموخته است که عناصر چهارگانه مقدس به مثابه عناصری محدود در ترکیب های روشن، به آفرینش متنوع ولایزالی دست یافته اند. بنابر این تفکر فلسفی علاوه به تقابل میان محدودیت و لایزال بودن نیز مجهز می گردد، آفرینندگان باغ با شناخت دقیق از اجزای طبیعی و مجموعه کیفیت ها و روابط آنها با به کارگیری عناصر مادی موفق به ایجاد فضایی معنوی می گردند. انسان در این فضای آرام و پر مضمون که خود خالق آن است جزیی از آن نیز می شود و به مکاشفانه رازها و حقایق می پردازد.