ایران شهرساز

جديدترين مطالعات زمين‌شناسي نشان داد يكي از مهمترين علل بوجود آمدن شهر كويري يزد، وجود رشته كوه شيركوه، جريان باد و دسترسي به آب‌هاي زيرزميني بوده‌است.

پايگاه پژوهشي بافت قديم يزد، مطالعات و پژوهش‌هاي جامعي را براي كشف دلايل بوجود آمدن ايران شهر در دل كوير آغاز كرده است.
"علي ملك‌عباسي"، زمين‌شناس پايگاه پژوهشي يزد گفت: «مطالعات زمين‌شناسي نشان مي‌دهد يكي از اصلي‌ترين دلايل موثر در بوجود آمدن اين شهر وجود ارتفاعات بوده است. اگر اين ارتفاعات وجود نداشت، مسلما شرايط زيستي‌ بسيار متفاوتي براي اين شهر ايجاد مي شد. وجود ارتفاعات در كنار كوير موجب ايجاد يك تعادل آب‌ و هوايي و ايجاد استقرارگاه انساني در اين محدوده شده است. ارتفاعات بلند(شيركوه) در غرب و جنوب غرب يزد به ايجاد توازن اقليمي در اين منطقه منجر شد‌ه ‌است.»
استان يزد در ناحيه گرم و خشك در حاشيه كوير لوت قرار دارد. اين ناحيه از لحاظ شرايط آب و هوايي وضعيت مناسبي براي شهر شدن ندارد. بنابراين براي پيداكردن دلايل استقرار شهر يزد در اين نقطه، مطالعات مختلف از ديدگاه هاي متعددي چون زمين‌شناسي، تكتونيك(زمين ساخت) و هيدرولوژي(آب‌شناسي) انجام شده است. ملك‌عباسي گفت: «از ديگر دلايل بوجود آمدن شهر يزد، دسترسي به آب بوده‌است. اسناد تاريخي نشان مي‌دهد افراد ساكن در اين محدوده در ابتدا در ارتفاعات زندگي مي‌كرده‌اند. اين گروه با پيشرفت تكنولوژي به تدريج به سمت دشت روي‌آورده‌اند. براساس مطالعات، وضعيت توپوگرافي و شرايط ساختار زمين‌ به شكلي است كه آب‌هاي زيرزميني اين ارتفاعات از سمت جنوب و جنوب‌غرب شهر يزد حركت مي‌كند و به سمت شمال‌غرب يزد جريان پيدا مي‌كند به اين معنا که يك جريان زه‌كشي در منطقه بوجود مي‌آيد كه آب را از ارتفاعات به شمال‌غرب يزد مي‌كشاند.» ملك‌عباسي گفت: « شواهد موجود نشان مي دهد اگر شهر يزد از لحاظ مكاني در بخش بالاتري از موقعيت كنوني قرار مي‌گرفت، آب مناسبي براي استفاده نداشت. با توجه به اينكه مهمترين دليل براي استقرار در يك نقطه وجود آب است، آب‌هاي زيرزميني يكي از مهمترين دلايل استقرار در اين منطقه هستند.»