ایران شهرساز

نسخه‌ی کامل: خرابی زلزله و خرابی حافظه در ایران
شما درحال مشاهده‌ی نسخه‌ی متنی این صفحه می‌باشید. مشاهده‌ی نسخه‌ی کامل با قالب‌بندی مناسب.
[تصویر:  2012_8_27_11_38_27.jpg]



مولانا


غرشی مهیب هوش را از سر می‌پراند و در یک آن زمین، زیر پا شروع به لرزیدن می‌کند. تا به خود بیایی و بخواهی فرار کنی احساس می کنی دنیا بر سرت آوار شده و دیگر پای رفتن نداری.گویی مصائب تمامی ندارد! خانه ها بر سر زنان و کودکان آوار می‌شوند؛ آن هم در زلزله‌های پنج و یا شش ریشتری.
خانه‌های روستایی مناطق اهر و ورزقان همچون خیلی از روستاهای دیگر کشور سقف هایی بی دفاع در مقابل زلزله داشتند و با زلزله 6.2 ریشتری در یک چشم برهم زدن بر سر زنان و مردان و کودکان آوار شدند.
گرچه کارشناسان زمین شناسی اعتقاد دارند که زلزله‌های شش ریشتری زمین لرزه‌های ویرانگر نیستند اما در این سالهایی که ادعای دستیابی به انواع تنکنولوژی روز را داریم، همچنان شاهد عدم توانایی مقابله با زلزله های شش ریشتری هستیم.
پیش از این هم بارها شاهد ویرانی و خرابی های بسیار در روستاهای کشور بر اثر زمین لرزه های کوچک و بزرگ بوده ایم. 22 سال پیش در خرداد 1369 زلزله شدیدی به بزرگی 7.3 ریشتر در نزدیکی شهر رودبار در شمال ایران به وقوع پیوست که در اثر این زمین لرزه 40 هزار نفر کشته، 60هزار نفر مجروح و ۵۰۰ هزار نفر هم بی خانمان شدند.

همزمان با زلزله آذربایجان شرقی بار دیگر زلزله ای به قدرت 7.3 ریشتر کشور ژاپن را لرزاند اما این زلزله در ردیف بی اهمیت ترین اخبار روز قرار گرفت؛ چرا که زلزله ای به این قدرت خسارتی در پی نداشت و شاید جزو عادی ترین زلزله ها برای ژاپنی‌ها محسوب می شود.


پس از آن در سال 1375 زلزله ای به قدرت 5.5 ریشتر دامنه سبلان را لرزاند و ‪ ۱۳۶روستای شهرستان نیّر را به کلی تخریب و ‪ ۱۳۷روستا در شهرستان‌های اردبیل، گرمی و مشگین‌شهر زیان‌هایی را وارد کرد. براثر این زلزله نه چندان بزرگ ۷۶۰ نفر از کودکان بی‌گناه، زنان و مردان در مدت کمتر از دو دقیقه نقابی از خاک بر چهره کشیده و به دیار باقی شتافتند.
ویرانی ‪ ۲۳هزار واحد مسکونی و تلف شدن دهها هزار راس از احشام به‌همراه چندین میلیارد ریال خسارت به تاسیسات زیربنایی از دیگر پیامدهای این زلزله نسبتا کم قدرت بود.
شش سال پس از آن هم زلزله 6.6 ریشتری در پنجم دی ۱۳۸۲ شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. طبق آمار رسمی این زمین ‌لرزه ۲۶ هزار و 271 کشته، ۳۰ هزار مجروح و بیش از 100هزار نفر بی‌خانمان به جای گذاشت.
اما با نگاهی به آمار زلزله در دیگر کشورها می توان به وضعیت کشورهای همسایه در مواجه با زلزله پی برد.
دو سال پیش اسفند سال 89 بزرگترین زلزله تاریخ ژاپن به قدرت 8.9 ریشتر به وقوع پیوست که به گفته کارشناسان مهمترین عامل ویرانی و خسارات وارده به شهرها و ورستاهای این کشور سونامی ناشی از زلزله بود. بر اساس آخرین اخبار منتشر شده، این سونامی 18 هزار کشته برجای گذاشت و حدود 151 هزار بازمانده در دو هزار و 300 پناهگاه در سراسر کشور به سر بردند.
طبق برآورد بانک جهانی زمین لرزه شدید و سونامی هولناک و متعاقب آن بحران نیروگاه های هسته ای در ژاپن دست کم ۲۳۵ میلیارد دلار برای این کشور هزینه داشت.
این درحالی است که در روزهای اخیر، همزمان با زلزله آذربایجان شرقی بار دیگر زلزله ای به قدرت 7.3 ریشتر کشور ژاپن را لرزاند اما این زلزله در ردیف بی اهمیت ترین اخبار روز قرار گرفت؛ چرا که زلزله ای به این قدرت خسارتی در پی نداشت و شاید جزو عادی ترین زلزله ها برای ژاپنی‌ها محسوب می شود.
از سوی دیگر، شش ماه قبل زلزله ای به بزرگی 7.3 ریشتری استان وان در ترکیه را لرزاند که طبق گزارش های رسیده از آنکارا شمار نهایی کشته شدگان در این زلزله 594 نفر اعلام شد.
گرچه زلزله های مشابه و یا با ریشتر بالاتر در کشورهای همسایه خسارت های ناچیز و یا کمتری وارد کرده اما در زلزله 6.2 ریشتری اهر و ورزقان بیش از 60 روستا بالای 50 تا 100 درصد تخریب شده و حتی خانه های تازه ساخت هم به صورت اساسی خسارت دیده و دیوارها و ستون هایشان در اثر زلزله از یکدیگر جدا شده اند.
با ورود به شهر ورزقان آنچه بیش از همه توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند عدم مقاومت بسیاری از خانه های تازه ساخت در مقابل زلزله است.
گرچه گفته می شود بسیاری از ساختمانها طبق اصول مهندسی ساخته شده اند اما برخی از ساختمان ها دیوارهایشان ریخته و بعضی دیگر از همان بادبند و ستون ها قد خم کرده اند! با دیدن چنین صحنه هایی دیگر خرابی 100درصدی بسیاری از روستاها در زلزله های شش ریشتر بعید و دور از ذهن به نظر نمیرسد.
گرچه کارشناسان و نمایندگان مجلس کوتاهی در مقاوم سازی خانه های روستایی را علت تلفات بالای زلزله ورزقان و اهر می دانند اما این موضوع بحثی است تکراری که با وقوع هر زلزله و خرابی های ناشی از آن همواره مطرح می شود و هیچ گاه این موضوع پایانی ندارد.
با این اوصاف به نظر می رسد برای حفظ جان خود همواره باید در چادر و در پارک ها خوابید و نگاهی پرهیجان به اخبار زلزله های بدون خسارت هفت ریشتری ژاپن داشت.