ایران شهرساز

چکیده: پیوند شهر و مدرنیسم، پیوندی ناگسستنی است همانند پیوند قدرت تعقل و انسان. این پیوند نه یک رابطه‌ی علّی، بلکه رابطه‌ای فضا ـ مکانی است. شهر به مثابه‌ی یک فضا ـ مکان در واقع، تنها فضا ـ مکانِ به ظهور رسیدن مدرنیسم است. بن‌مایه‌های ذهنی و تکنولوژیک مدرنیسم و مدرنیته تنها در چنین مختصاتی است که به بار می‌نشیند و در همین راستا است که شهر چون ابژه‌ی مدرنیته و سوژه‌ی مدرنیسم عمل می‌کند. مسئله‎ای که اینجا مطرح است این است که نقش شهر در شکل گیری این جریانات چه بوده است؟ و پرسش این است: که چگونه شهر می تواند چنین خاستگاهی را فعلیت بخشد؟ شهر با دربرداشتن قوای اجتماعی و اقتصادی لازم برای شکل‌گیری مدرنیته و پایه‌گذاری مدرنیسم توسط سوژه‌هایی که در این فضا ـ مکان می زیستند رکن اساسی این بدعت بود. این نوشته از خلال بررسی نوشته‌های مربوط به این دوران و نظریه‌پردازان آن و همچنین کاوش هنر و تفکر این دوره سعی در پاسخ به این پرسش و حل این مسئله‌ خواهد نمود و لذا هدف از این مقاله، اثبات این فرضیه است که شهر در مقام ابژه‌ی مدرنیته و سوژه‌ی مدرنیسم تنها مختصاتی بوده است که می توانسته به مدرنیته و مدرنیسم تعین و فعلیت بخشد. این مقاله درنهایت با نگاه به تفکر و هنر آن دوران به این نتیجه می‌رسد که شهر همچون برزخی متلاطم امکان خلاقیت، نوآوری، ابداع و تولید را برای سوژه‌هایش فراهم‌آورده و تنها فضا ـ مکانی بوده که می‌شده در آن با ساخت کهن و کلاسیسیم در هر نوع آن به مقابله برخواست و طرحی نو درافکند.
کلید واژگان : شهر، مدرنیته، مدرنیسم، فضا – مکان


نقل از سایت ساینار