ایران شهرساز

تحلیل عوامل موثر بر الگوی رشد کالبدی شهرهای بزرگ ایران
نمونه‌ی مطالعه: الگوی رشد کالبدی شهر رشت

ـ پدیدآورندگان :
حمید ماجدی ، اسفندیار زبردست ، بهاره مجربی کرمانی

ـ چکیده :
رشد شهری و عوامل محرک آن، موضوعات مهمی در تحلیل مطالعات شهری کنونی به شمار می‌رود. هدف این مقاله، شناخت عوامل موثر بر رشد شهری، کمّی کردن وابستگی میان رشد و عوامل محرک آن و تحلیل الگوی رشد بر پایه‌ی تغییرات کاربری زمین تاریخی برای شهر رشت است؛ با این فرض که رشد شهر رشت تحت تأثیر عوامل محرکِ ویژه و الگوهای مشخص محلی‌ست.
در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظریِ هم‌بسته با عوامل مؤثر بر رشد شهری، سنجه‌های کمّی برای رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل مؤثر بر رشد شهر رشت به کار قرار رود. سپس با رویکرد نمونه‌سازیِ لاجیستیک رگرسیون دو دسته از عوامل مؤثر بر رشد شهر رشت معرفی گردید: 1)عوامل با تأثیر مثبت بر رشد شهری: شیب (بر حسب درصد)، فاصله از نزدیک‌ترین محل تجاری، وجود زمین‌های کشاورزی و بایر و مناطق دارای تراکم جمعیتی کم؛ 2) عوامل با تأثیر منفی بر رشد شهری: فاصله از راه‌های اصلی و میان‌شهری، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از مراکز صنعتی، وجود مناطق دارای پوشش جنگلی و مناطق با قیمتِ بالای زمین.

ـ کلیدواژه‌ها :
رشد شهری ، عوامل محرک رشد ، نمونه‌سازی فضایی ، شهر رشت.