۱۳۹۰-۲-۱۰، ۰۸:۳۲ عصر
از باغ هاي ايراني معمولا بوته ها و درختچه ها را در ميان كرتها مي كاشتند، در حاليكه درختان بلند و سايه افكن در حاشي ها و مسيرهاي اصلي كاشته مي شدند. از ميان بوته ها گل رز (سرخ) در ميان ايرانيان از همه محبوب تر بوده و ايرانيان به آن علاقه فراوان داشتند .
گل سرخ : گونه هاي مهم گل سرخ كه در ايران كاشته مي شدند عبارت است از گل محمدي ، گل سرخ و نسترن وحشي در باغ ايراني هر كجا كه آب و هوا و شرايط محيطي اجازه مي داد گل سرخ مي نشاندند .
ياس : يارس رازقي اين نوع باس نسبتا پهن و گلها درشت به رنگ سفيد و بسيار معطرند . تكثير آن از طريق گرفتن قلمه هاي سبز و نيمه چوبي انجام مي گيرد . اين گياه ، دايمي و هميشه سبز است . در باغهاي قديمي كاشت اين گل به دليل عطر فراوان بسيار معمول و متداول بوده است و معمولا كنار نشيمن گاههاي فرع يهمراه بوته هاي ديگر كاشته مي شد .
ياس سفيد (معمولي ) : داراي شاخه هاي بلند و برگهاي مركب و گلهايي ساده و بسيار ظريف است و گلها بسيار ظريف خوشبو مي باشند . به آساني از طريق كاشت قلمه هاي سبز در ماسه و يا از طريق خوابانيدن شاخه تكثير
مي شود . از ديگر گونه هاي اين تيره كه در باغ ايراني معمول و متداول بوده است .
خرز هره : خر زهره گياهي دايمي است كه در نقاط گرمسيري كاشت آن رواج داشته است . داراي خاصيت پشه كشي است و براي دفع حشرات موذي در باغ كاشته مي شده است . تكثير آن با قلمه است . گلهاي آن در واريته هاي مختلف به رنگهاي متنوع است و داراي انواع ابلق نيز مي باشد . گلهاي آن در بهار و تابستان ظاهر مي شود .
گياهان پوششي
شبدر زينتي : در ايران كشت اين نوع شبدر هنوز هم متداول است . اين گياه پوششي همانند چمن كاشته ، و نگهداري مي شود . اين گياه در شهرهاي شمالي ايران ، بسيار كشت مي شود . در تهران نيز در نواحي شميرانات كشت آن به خوبي انجام مي شود .
چمن : به طور كلي چمن يك گونه جديد است و در قديم ، در باغهاي تاريخي كشت نمي شده است . اما امروزه در بسياري از باغهاي تاريخي ، به عنوان پوشش باغ استفاده مي شود .
-چمن پوآپاراتنسيس : داراي بذر ريز است . در برابر گرما مقاوم ، اما در صورتيكه گرماي هوا بيش از 40 شود رشد آن متوقف مي گردد . در ايران به چمن هلندي مشهور است .
-چمن لوليوم : بذر آن نسبت به قبلي درشت تر است . به آن چمن يا رندي هم مي گويند . برگهاي آن نيز درشتتر است .
-چمن فستوكا:ازچمنهاي كاملاسردسيري آست.درفصل گرما از بين مي رود .
-چمن اگروسيتس : بذر آن بسيار ريز مي باشد . مقاومت ان نيز در برابر شرايط نامساعد محيطي كم است .
-چمن آفريقايي : بسيار در برابر گرما و خشكي و شوري خاك مقاوم است . علاوه بر كاشت بذر از طريق تقسيم بوته نيز تكثير مي شود .
-زوي زيا : اين چمن نيز به گرما و خشكي مقاوم است و با آب و هواي مناطق گرم ايران سازگاري پيدا كرده است .
درختان سايه دار و درختچه ها
اهميت اين گونه درختان در باغ ايراني ، بيشتر ايجاد سايه و زيبايي است . اينگونه درختان كه اكثرا غير مثمر هستند بيشتر در محور اصلي باغ كاشته مي شدند . در اينجا انواع درختان به ترتيب اهميت آنها در باغ ايراني معرفي مي گردند .
سروها : داراي برگهاي فلسي شكل است . رنگ عمومي ان سبز و روشن است كه در زمستان كمي تغيير رنگ مي دهد . بعنوان پرچين هم از آن استفاده مي شود . ميوه آن مخروطي كوچك است . از 2 الي 5 فلس تشكيل شده كه در كنار هر فلس دو دانه قرار گرفته است . سروها از گونه هاي رايج در باغهاي ايراني هستند و در اكثر باغهاي تاريخي بويژه در باغهاي شيراز ، باغ فين كاشان و باغ شاهزاده ماهان مشاهده مي شوند .
چنار : درختي پهن برگ و خزان كننده ، با پوست روشن (خاكستري) است . ارتفاع آن به 25 متر مي رسد . ميوه آن كركدار و گرد و داراي دنباله است . دنباله ميوه ها اكثرا بين 6 تا 8 سانتي متر است . ميوه آن در پاييز مي رسد . گرده ان باعث آلرژي در افراد مي شود ، در باغهاي قديمي در مناطقي مانند تهران رواج بسيار داشته است و اصولا تهران در قديم چنارستان بوده آست.
كاج ايراني : درختي بزرگ با ميوه مخروطي شكل است كه ارتفاع درخت به 20 تا 30 متر مي رسد . شاخه هاي آن نسبتا بلند هستند برگهاي آن دائمي با يك رگبرگ مي باشد ) . چوب آن صمغي است و مصارف صنعتي دارد . اين گونه گياهي از حلب وارد ايران شده است .
صنوبر : اين درخت داراي ريشه هاي سطحي بوده ولي رشد آنها بسيار عالي است ودركمتراز15 سال به ارتفاع 25 متر مي رسد . گونه هاي آن عبارتند از :
سپيدار : درختي است ستوني شكل و بلند . پشت برگها روشن تر است و نقره اي رنگ مي باشد ارتفاع آن 25-18 متر و بسيار مقاوم است . در باغهاي تاريخي و قديمي زياد كاشته مي شده است چه بعنوان باد شكن در حاشيه ها و بعضا در مسيرهاي اصلي نيز كاشته مي شد .
صنوبر خاكستري : ارتفاع آن به 30 متر مي رسد . اندازه برگ آن با سپيدار تفاوت دارد . پوست تنه آن خاكستري مايل به زرد مي باشد .
تبريزي : از درختان با ارتفاع زياد و زيبا مي باشد . معمولا در كنار باغها كاشته مي شده است . برگهاي آن لوزي شكل و زيبا كه درازي برگها بيش از پهناي آن مي باشد . در پاييز به رنگ زرد قناري درمي آيد .
نارون : درختي است با پوست شكافدار ، برگهاي متناوب ، خزان كننده و رگبرگهاي شانه اي ، دمبرگ كوتاه ، پهنك معمولا در قاعده مورب ، حاشيه اي اره اي مضاعف يا ساده ، گوشوارك (زائده اي در قاعده برگ كه معمولا زير برگ قرار دارد ) ريزان دارد …
در نواحي شمال ، شمال غرب و شمال شرق ايران بيشتر ديده مي شود . خصوصا در تهران بسيار زياد كشت مي شود .
نارون چتري : برگها متقارن و داراي قاعده تقريبا قلبي شكل بوده و نوك دندانه ها تيز نيست . فصل گل دهي اواخر زمستان بوده و گياه متعلق به بخشهاي مركزي فلات ايران است .
ساير درختان سايه دار :
آزاد : درختي بلند به ارتفلع تا 35 متر و داراي برگهاي بيضي شكل به طول حدود 8 و عرض 4 سانتي متر است . برگها اكثرا نوك هستند اما انواع نوك تيز نيز در آنها مشاهده شده است . حاشيه برگها ساده بدون كنگره ، اما گاهي دندانه هاي هلالي كند در آنها مشاهده مي شود . سطح فوقاني برگ نرم و سطح زيرين آن تقريبا بدون كرك است . پوست درخت خاكستري تيره است . دمبرگها كوتاه 1 ، 2 و حداكثر 3 ميلي متر است . فصل گل دهي آنها اوايل بهار است . در شمال ايران زياد به چشم مي خورد و بيشتر درختي جنگلي محسوب مي شود .
زبان گنجشك : شاخه هاي ان به سرعت به صورت عرضي رشد مي كنند . برگهاي آن ريز و كوچك بوده و به برگچه هايي تبديل مي شوند . در بهار به برگ مي نشيند . ارتفاع آن گاهي به 18 متر مي رسد . ميوه آن در تابستان ظاهر مي شود و درختي مقاوم با عمر طولاني است . در باغها در مسيرهاي فرعي كاشته مي شده است و سايه مناسبي دارد .
توس : درختي است خزان كننده و با رشد زياد . برگهاي آن نوك تيز و دندانه دار است . در پاييز رنگ برگها متمايل به زرد مي شوند . چوب اين درخت بسيار محكم است . بهتر است در نزديك درختان سبز خصوصا سوزني برگان كاشته شود جلوه بيشتري پيدا كند . عمر اين درخت كم است . در هر نوع خاك بعمل مي آيد .
محيط آفتابي يا نيم سايه دار را مي پسندد . پوست زيبايي دارد كه معمولا به رنگ سفيد است .
راش : درختاني پهن برگ و خزان كننده با چوب صنعتي هستند ارتفاع آنها تا 30 متر و گاهش بيشتر مي رسد و شاخه هاي فرعي زياد و برگهاي سبز براق آنها در پاييز زرد مي شوند . دندانه برگها ملايم است . بعنوان پرچين يا حصار هم مي توان از آن استفاده كرد .
بيد معمولي : بزرگترين بيد است كه ارتفاع آن به 15 متر مي رسد . برگهاي آن دراز و باريك و ميوه ان كم و بيش بدون كرك است . گونه بيد مجنون كه خيلي سريع رشد مي كند . در باغ ايراني كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد به طور كلي از بيد در جاهايي كه سايه وجود داشته استفاده مي گرديده و هرگز كنار استخر يا در مسيرهاي اصلي باغ كاشته نمي شده است .
بيد مشك : داراي گلهاي سفيد يا خاكستري بسيار معطر است . از گل آن عرض بيدمشك تهيه مي شود كه استفاده داروئي دارد واستفاده از آن در گذشته بسيار معمول و متداول بوده است . اين درخت از جمله گياهاني است كه به جز جنبه زيبايي آن ، داراي استفاده هاي فراوان ديگري نيز مي باشد .
درخت ابريشم : ارتفاع اين درخت به 8 متر مي رسد پوست آن خاكستري تيره است و برگهاي شانه اي دارد اين درخت در قديم بسيار استفاده بسيار مرسوم و متداول بوده است . بويژه در تهران كه اين درخت با آب و هواي اين شهر سازگاري دارد . اين درخت در شمال مركز ايران ديده مي شود . در شمال و مركز ايران ديده مي شود .
كهور ايراني : ارتفاع اين درخت به 10 متر و گاهي 15 متر مي رسد . پوست آن متمايل به خاكستري رنگ است . خارهايي با منشا اپيدرمي (خارجي ترين لايه گياه ) دارد كه طول آنها بين 3 تا 7 ميلي متر است . خارها (اكثر درختان مناطق گرمسير خار دارند ) معمولا راست و گاهي خميده است . مخروطي شكل و قاعده آن پهن است .
ممرز : بيشتر در نواجي شمال مي رويد و برگهاي ان دندانه دار است . گلهاي نر با خوشه هاي دراز همراهند و ميوه هاي آن شبيه ميوه رازك هستند . در هر نوع خاك حتي خاكهاي سنگين نيز بعمل مي آيد و در آفتاب يا نيم سايه بعمل مي آيد.
اقاقيا معمولي : ارتفاع اين درخت به 15 متر مي رسد تاج ان گسترده است و برگهاي آن متناوب ، شاخه ها شفاف و قهوه اي رنگ هستند ، و موسم گل آن ارديبهشت مي باشد . اقاقيا درخت مقاومي است كه با انواع آب و هوا سازگاري يافته و در اكثر باغهاي قديمي نيز كاشته مي شده است .
بيد قرمز : درخت كوچكي به ارتفاع 5 متر يا بيشتر است و تنه آن ضخيم بوده و تا قطر 70 سانتي متر مي رسد . پوست ان خاكستري مايل به سياه با شكافهاي طولي عميق و شاخه هاي باريك كم و بيش آويخته است در نواحي خشك و كوهستاني ، جنوب شرقي ، بخش مركزي غرب آذربايجان و غرب ايران و كرمان ، يزد ، اصفهان ، آذربايجان ، اروميه و كرمانشاه انتشار دارد .
ختمي : موسم گل دهي ارديبهشت تا تيرماه مي باشد . در تهران ، شميرانات ، قلهك ، تپه هاي ونك يافت مي شود .
اين تاثير گذاري در باغ ايراني كه در پيوند فضاهاي بسته و باز شكل مي گيرد در تمامي عرصه ها به چشم مي خورد و ما در باغ گذشته از شكل گيري هندسي فضاها شاهد آنيم كه فضاهاي باز و عرصه هاي طبيعي نيز به نظم درآمده و با هندسه قوام مي گيرند .
ساختارهاي هندسي در باغ به ابعاد و تناسبات كلي ، حصارها ، محورهاي اصلي و فرعي ، رديف درختكاري ، جويهاي آب و نحوه حضور و عبور آب و به طور كلي به هندسه مسلط در باغ مي پردازد . اين ساختارها در عين حال حامل شالوده ها و بنيانهاي شكل بخشي مجموعه از ايده ها و مفاهيم اوليه تا به شكل نهايي باغ است و به همان اندازه كه اصول هندسي در معماري ايراني واجد اهميت هستند در شكل بخشي به مفهوم باغ ايراني نيز نقش دارند .
پوشش گياهي در باغهاي ايران (قسمت دوم)
گلهاي زينتي
در باغ ايراني گلها را معمولا پاي درختان در حاشيه خيابانها مي كاشتند . ايرانيان از گلهايي استفاده مي شد كه علاوه بر زيبايي داراي خواص مفيد ديگري نظير عطر خوش ، استفاده هاي طبي و خوراكي بودند استفاده مي كردند . در بعضي از باغها قسمتي از محوطه باغ ، بنام باغچه ، يا گلزار يا گلستان كه معمولا نزديك بناي اصلي بود را به كاشت گل اختصاص مي دادند
شمعداني معمولي : شمعداني انواع مختلفي دارد و از گلهايي است كه سابقه كشت ان در ايران بسيار طولاني است و هر كجا كه آب و هوا اجازه كشت آنرا مي داد كاشته مي شد . شمعداني گياهي دائمي و مقاوم نسبت به سرما و سايه است . شمعداني معمولي از همه معروفتر و بسيار پر گل و زيبايي مي باشد . برگهاي آن سبز با حاشيه كرم و رنگين مي باشد . در زمستان كه تابش آفتاب ضعيف است گل نمي دهند و در تابستان بهتر است در سايه نگهداري شوند .
از انواع ديگر شمعداني كه در ايران كاشته مي شدند مي توان و شمعداني بهار هلو كه در تهران بسيار كشت مي شد ، شمعداني عطري كه برگهاي زيبا با شيارهاي عميق آن بسيار معطر است و شمعداني اژدري كه كشت ان در بسياري از نقاط ايران متداول است نام برد .
سوسن : گلهاي آن بسيار زيبا است و در فصل بهار گل مي دهد . گل آن درشت و به گلهاي مختلف زرد ، سفيد و نارنجي و قرمز است .
بنفشه : انواع وحشي آن در ايران موجود است . گياهي يكساله و مقاوم به سرما است . در نيمه دوم مرداد ماه بذر آن در هواي آزاد و در بستري از يك خاك سبك كشت مي شود در مهر و آبان به محل اصلي برده مي شود و تا اواسط بهار سال اينده داراي گل مي باشد و مقاوم است .
نرگس : گياهي تك لپه ، پيازي و دائمي است و گلهاي آن معطر و زيبا است . در باغهاي تاريخي بسيار كشت مي شده است . داراي گلهاي شيپوري شكل به رنگ زرد و يا زرد سفيد مي باشد . تكثير آن بوسيله بذر و پياز صورت مي گيرد . گياهي علفي ، دائمي با برگهاي ساده است و باريك .
گل حنا : گياهي گلداني ، با گلهاي ظريف است كه هر گل ان 5 گلبرگ قرمز حنايي دارد . برگهاي آن ظريف و به رنگ سبز روشن است . از زمانهاي قديم در ايران كشت مي شد و رنگ صورتي ان نيز موجود است . تكثير اين نوع گل از طريق كاشت بذر نيز به آساني صورت مي گيرد .
اختر : گياهي است دائمي ، نسبت به سرماي زياد حساس است . در تابستان به گل مي نشيند و گلهاي ان به رنگهاي سرخ ، نارنجي ، زرد است .
ميخك : گياهي است بسيار قديمي با سابقه طولاني كاشت كه به خاطر گلهايش در سراسر جهان معروف است . هم به صورت شاخه بريده و هم در باغچه ها قابل كاشت است گل آن در رنگهاي بسيار متنوع و بسيار پرپر است . انواع وحشي ان نيز در كوهستانهاي ايران ، بيشتر در محلهاي سنگي مي رويد .
قرنفل : گلي بسيار زيبا است كه گلهايش رنگ هاي متنوع داشته و در حاشيه ها استفاده مي شود . در ايران از قديم در باغها كشت مي شده است . نسبت به سرما مقاوم است . بذر آن در تير و مرداد كشت و نشاها در شهريور و مهر به محل اصلي منتقل مي شود .
ستاره اي : داراي گونه هاي بسيار زياد است . گلهاي ريز و ستاره اي شكل به رنگ سفيد ، آبي و طلايي دارد . روز كوتاه (گياهاني كه به كمتر از 12 ساعت نور آفتاب در يك شبانه روز نياز دارند ) و داراي انشعابات متعدد مي باشد . تكثير آن غالبا از طريق كاشت بذر در اوايل ارديبهشت انجام مي شود و حدود 5 ماه بعد از كاشت بذرها به گل مي نشينند .
هميشه بهار : از گلهاي پاييزي است و تا اوايل بهار دوام دارد . گلهاي آن زرد طلايي است . در باغها ، در حاشيه ها و پاي درختان و نيز نزديك عمارت كاشته مي شده است .
جعفري : يكي از گلهاي قديمي است كه از سالها پيش كشت و پرورش آن در ايران معمول بوده است . گل بهاره و تابستانه (نشاهاي آن در فصل بهار و تابستان به محل اصلي كاشت منتقل مي شوند . گل بهاره به گلي مي گويند كه در بهار به گل مي نشيند ) است . بذر آن به طور معمول در ارديبهشت ماه در خزانه اي اماده شده ، سپس كشت مي شود . نشا ظرف دو ماه آماده كاشت در محل اصلي است .
آهار : بذر انرا در ارديبهشت ماه در خزانه مي كارند و در تيرماه آنرا نشا كار مي كنند . اين گل از گياهاني است كه بذر آن مستقيما در محل اصلي يعني حاشيه هاي گل كاري كاشته مي شود . رشد آن بسيار زياد است . ارتفاع آن بيش از گلهاي ديگر است و در حاشيه هاي گل كاري بايد در جاي مناسب كاشته شود . گل آن بسيار زيباست و در باغهاي قديمي بسيار از آن استفاده مي شده است .
كوكب : از گياهان دائمي است و ريشه هاي غده اي آن در برابر سرما مقاومت ندارد . رنگ گلها در آن بسيار زيبا و متنوع است ، خصوصا در نواحي كوهستاني كه تابستانهاي خنك تري دارد . گل آن بسيار درشت و رشد ان قابل ملاحظه است.
كوكب كوهي : يك گياه دائمي يا گلها زرد است كه در وسط به رنگ تيره و سياه مي گرايد . گلهاي كوكب كوهي با ساقه هاي بلند جلب توجه مي كند . در آغاز بهار از طريق تقسيم بوته تكثير مي شود .
رعنا زيبا : يك گل زيباي دائمي است . در اواخر خرداد و تقريبا در تمام طول تابستان گل مي دهد . گلهاي آن قرمز ، صورتي و زرد است . تكثير آن به آساني از طريق تقسيم بوته در بهار انجام مي گيرد .
داودي : اين گياه هم بيروني و هم آپارتماني مي باشد . به طور مصنوعي در تمام فصول در گلخانه هاي با تجهيزات كافي به گل مي نشيند . يكي از گلهاي بسيار مهم است . در باغ ايراني رايج و متداول بوده است . طرز تكثير داوودي از طريق ريشه دار كردن قلمه هاي انتهايي شاخه صورت مي گيرد . قلمه هاي ريشه دار را مستقيما در گلدانهاي مناسب كشت مي كنند . به طور معمول فصل گلدهي آنها پاييز و اوايل زمستان مي باشد . نيلوفر : گياهي يكساله با گلهاي آبي رنگ است . به صورت خودرو هم رشد و نمو مي كند . رشد آن بسيار زياد و ظرف يكماه به ارتفاع 3 متر مي رسد در تابستان گل مي دهد . بالا روند و مناسب پرچين ها و چفته ها ) به غلط به آن آلاچيق مي گويند (دانش دوست يعقوب ، باغ ايراني ) مي باشد . شب بو : ريشه هاي آن بلند و داراي انواع يكساله و دو ساله است . به صورت شاخه بريده و كاشته شده در باغچه ها مورد استفاده قرار مي گيرد . برگهاي آن متناوب و بدون دمبرگ است . گلهاي آن منظم و به شكل خوشه مي باشند . اين گل در بهار به گل مي نشيند . گلهاي آن سفيد ، صورتي و بنفش است.
زنبق : گياه ريزوم دار دائمي و مقاوم به سرماست و در ايران كاملا شناخته شده است در آغاز فصل بهار به گل مي نشيند . انواع وحشي آن نيز در ايران فراوان است . داراي گونه هاي متعددي بوده و براي زينت در باغها بسيار متداول است
رعفران زينتي : از طريق كاشت پياز توپر تكثير مي شود . كشت آن در قديم بسيار معمول بوده است . داراي گل بنفش خوشرنگ با ارتفاع كم مي باشد . در آغاز فصل بهار گلهاي زيباي زعفران نمايان مي گردد .
سلوي (مريم گلي) : گل آن يكساله و داراي ارقام پاكوتاه و پا بلند است . اين گلها آن به رنگ قرمز بسيار زيباست و كشت آن در باغها بخصوص در نقاط سايه دار بسيار معمول و مرسوم بوده است . نشاي سلوي در ارديبشت ماه توزيع و در باغها كشت مي شود و تكثير آن نيز در پاييز از طريق بذر صورت مي پذيرد .
گل نخود : داراي گلهايي به رنگ مختلف قرمز ، بنفش ، طلايي و غيره است . از طريق بذر تكثير مي شود . كشت آن از قديم الايام مرسوم بوده و نسبت به سرما مقاوم است و بذر آنرا در پاييز نيز مي توان كاشت و كشت پاييزه آن نتيجه بهتر مي دهد . گل نخود در ارديبهشت و تيرماه گل مي دهد .
لاله : لاله يكي از گياهاني است كه ايرانيان از زمانهاي قديم با آن اشنايي داشته اند ، كاسبرگ ، گلبرگ آن آزاد جامي شكل است . گلها منفرد و از حيث رنگ گونن هاي مختلف دارند . در بهار به گل مي رود و گل آن درشت است . به صورت شاخه بريده و كاشته شده در باغچه مورد استفاده قرار مي گيرد .
سنبل : در اواخر فصل پاييز ، پيازهاي آن كه از پيش آماده شده اند ، كاشت مي شوند كاشت ان بايد در يك خاك سبك صورت گيرد . از گذشته هاي بسيار دور در باغهاي تاريخي كشت مي شده است . در اواخر اسفند و اوايل بهار به گل مي رود .
شقايق : گونه هاي وحشي آن در ايران به صورت خودرو يافت مي شود . معروفترين آن شقايق سياه مي باشد كه بومي ايران است . بيشتر در منطقه البرز يافت مي شود. در باغها بعنوان گياه زينتي كاشته مي شود . تكثير آن از طريق تقسيم بوته و كشت بذر در بهار صورت مي گيرد .
گل ناز : گل ناز يكي از مهمترين گلهايي است كه در باغهاي قديمي كشت مي شد و معمولا براي كاشت ان محل خاصي را در نظر مي گرفتند . بذر آن بسيار ريز است . كشت آن بوسيله بذر انجام مي شود و شبيه به چمن كاري است . خاك آن بايد غني و خوب باشد . گلهاي آن بسيار زيبا ، پاكوتاه و به رنگهاي قرمز ، آبي ، بنفش ، سفيد ، زرد و حنائي است . داراي شاخه ها و برگهاي گوشتي است و از طريق قلمه زدن نيز تكثير مي شود .
پامچال : گونه هاي متعدد آن بومي مناطق سرد و مرطوب بوده . به سرما مقاوم است . فصل گل دهي آن زمستان و اوايل بهار است . بذر آن به سرعت قوه ناميه (زمانيكه بذرهاي گياهي تحت شرايط محيطي نامساعد قرار گيرند ، فعاليتهاي متابوليسمي آنها به حداقل مي رسد و اصطلاحا بذرها به خواب مي روند و به محض مساعد شدن شرايط جوانه مي زنند ) خود را از دست مي دهد . درختچه بذر تازه بايد كاشته شود .
گلهاي آن به رنگهاي بسيار متنوع زرد ، سفيد ، ارغواني ، بنفش، قرمز است .
آلاله : داراي گلهاي زيبا و درشت پرپر ، به قطر 4 سانتي متر است. آلاله ايران در جهان شهرت دارد. در غرب ايران مي رويد . داراي گلهايي درشت به رنگ قرمز است. ساقه هاي گلدهنده اين گياه به 25 سانتي متر يابيشتر مي رسد . بذر ان در ماههاي تير و مرداد در محل اصلي كشت مي شود كرد .
تاج الملوك : گياهي است دائمي و گلهاي آن ست كه در اوايل فصل بهار به گل مي رود . اين گياه نيز در باغهاي ايراني كشت مي شده است . از طريق كاشت بذر قابل تكثير است و بذر ان را در اسفند ماه كشت مي كنند ، سپس در ماههاي بعد آنرا گلدان كرده در باغچه ها مي كارند . اين گياه در برابر سرما كاملا مقاوم است. ساده ترين روش ازدياد آن تقسيم بوته هاي چند ساله است كه در بهار و قبل از شروع فصل رشد و نمو ، انجام مي گيرد .
زبان در قفا : گونه هاي يكساله و دائمي اين گياه از ديرباز در ايران كاشته مي شده است . خوشه هاي گل آن بسيار بلند و گلها درشت و زائده اي در قسمت عقب دارند ، به همين دليل به آن زبان در قفا گفته مي شود .
خاك ان بهتر است از نوع سبك باشد . به آفتاب كامل نياز دارد . گلهاي آن به رنگهاي سفيد، آبي و بنفش است . از طريق تقسيم بذر و بوته تكثير مي شود .
گل ميمون : گياهي است به صورتهاي يكساله ، دو ساله و دائمي كه اين مساله به نوع آب و هواي هر منطقه بستگي دارد . در نواحي كه زمستانهاي بسيار سرد دارد، گل ميمون به صورت يكساله كشت مي شود . در نواحي كه زمستانهايش خيلي سرد نيست (حداقل درجه حرارت زمستان 10 درجه سانتي گراد ) ، گل ميمون تا اين درجه سرما را حفظ مي كند و در سال دوم محصول خوبي مي دهد . اين گياه در شرايط مطلوب به صورت دائمي كشت مي شود . خوشه هاي گل در اين گياه بلند است . حتي در بعضي واريته ها به يك مترو بيشتر هم مي رسد . محل آن بايد در آفتاب باشد ، اما به محل سايه آفتاب نيز مقاوم است .
اطلسي : گياهي است يكساله و داراي ارقام بسيار متعدد . فاصله بين بوته هاي اصلسي نبايد كمتر از 25 سانتي متر باشد . تكثير آن با بذر صورت مي گيرد . در خاكهاي خوب و حاصلخيز و در محل آفتابي رشد و نمو خوبي مي كند . گلهاي آن شپيوري و درشت است .
شاه پسند درختي : درختچه اي كوچك است . در بعضي نقاط كه هوا گرم است و در هواي آزاد مي رويد . برگهاي ان متقابل و دائمي است . گلها به صورت خوشه اي به رنگ قرمز و زرد هستند . كه در ابتداي شكفتن زرد رنگ و سپس نارنجي و در آخر قرمز رنگ مي گردد . در شمال هم كشت آن رواج دارد .
شاه پسند يكساله : گلهاي آن بهاره و تابستانه ، نسبتا متراكم و به رنگهاي قرمز ، بنفش ، زرد و سفيد شبيه شاه پسند درختي است . بايد در محل آفتابي كشت شود . با اولين سرماي سخت از بين مي رود . از طريق بذر و قلمه تكثير مي شود .
پيچ معين التجار : داراي برگهاي دائمي و گلهاي سفيد و قرمز كوچك است و در بعضي از واريته ها گل درشت تر است . نحوه تكثير آن به دو صورت است ، نوع سفيد آن به آساني از طريق قلمه تكثير مي شود و نوع قرمز آن به كمك مواد ورموني ريشه زا و در زير مه پاش و از طريق پيوند روي نوع سفيد در زير مه پاش و از طريق پيوند روي نوع سفيد قابل تكثير است . كشت و كار آن در هواي آزاد مقدور نيست .
گل سرخ : گونه هاي مهم گل سرخ كه در ايران كاشته مي شدند عبارت است از گل محمدي ، گل سرخ و نسترن وحشي در باغ ايراني هر كجا كه آب و هوا و شرايط محيطي اجازه مي داد گل سرخ مي نشاندند .
ياس : يارس رازقي اين نوع باس نسبتا پهن و گلها درشت به رنگ سفيد و بسيار معطرند . تكثير آن از طريق گرفتن قلمه هاي سبز و نيمه چوبي انجام مي گيرد . اين گياه ، دايمي و هميشه سبز است . در باغهاي قديمي كاشت اين گل به دليل عطر فراوان بسيار معمول و متداول بوده است و معمولا كنار نشيمن گاههاي فرع يهمراه بوته هاي ديگر كاشته مي شد .
ياس سفيد (معمولي ) : داراي شاخه هاي بلند و برگهاي مركب و گلهايي ساده و بسيار ظريف است و گلها بسيار ظريف خوشبو مي باشند . به آساني از طريق كاشت قلمه هاي سبز در ماسه و يا از طريق خوابانيدن شاخه تكثير
مي شود . از ديگر گونه هاي اين تيره كه در باغ ايراني معمول و متداول بوده است .
خرز هره : خر زهره گياهي دايمي است كه در نقاط گرمسيري كاشت آن رواج داشته است . داراي خاصيت پشه كشي است و براي دفع حشرات موذي در باغ كاشته مي شده است . تكثير آن با قلمه است . گلهاي آن در واريته هاي مختلف به رنگهاي متنوع است و داراي انواع ابلق نيز مي باشد . گلهاي آن در بهار و تابستان ظاهر مي شود .
گياهان پوششي
شبدر زينتي : در ايران كشت اين نوع شبدر هنوز هم متداول است . اين گياه پوششي همانند چمن كاشته ، و نگهداري مي شود . اين گياه در شهرهاي شمالي ايران ، بسيار كشت مي شود . در تهران نيز در نواحي شميرانات كشت آن به خوبي انجام مي شود .
چمن : به طور كلي چمن يك گونه جديد است و در قديم ، در باغهاي تاريخي كشت نمي شده است . اما امروزه در بسياري از باغهاي تاريخي ، به عنوان پوشش باغ استفاده مي شود .
-چمن پوآپاراتنسيس : داراي بذر ريز است . در برابر گرما مقاوم ، اما در صورتيكه گرماي هوا بيش از 40 شود رشد آن متوقف مي گردد . در ايران به چمن هلندي مشهور است .
-چمن لوليوم : بذر آن نسبت به قبلي درشت تر است . به آن چمن يا رندي هم مي گويند . برگهاي آن نيز درشتتر است .
-چمن فستوكا:ازچمنهاي كاملاسردسيري آست.درفصل گرما از بين مي رود .
-چمن اگروسيتس : بذر آن بسيار ريز مي باشد . مقاومت ان نيز در برابر شرايط نامساعد محيطي كم است .
-چمن آفريقايي : بسيار در برابر گرما و خشكي و شوري خاك مقاوم است . علاوه بر كاشت بذر از طريق تقسيم بوته نيز تكثير مي شود .
-زوي زيا : اين چمن نيز به گرما و خشكي مقاوم است و با آب و هواي مناطق گرم ايران سازگاري پيدا كرده است .
درختان سايه دار و درختچه ها
اهميت اين گونه درختان در باغ ايراني ، بيشتر ايجاد سايه و زيبايي است . اينگونه درختان كه اكثرا غير مثمر هستند بيشتر در محور اصلي باغ كاشته مي شدند . در اينجا انواع درختان به ترتيب اهميت آنها در باغ ايراني معرفي مي گردند .
سروها : داراي برگهاي فلسي شكل است . رنگ عمومي ان سبز و روشن است كه در زمستان كمي تغيير رنگ مي دهد . بعنوان پرچين هم از آن استفاده مي شود . ميوه آن مخروطي كوچك است . از 2 الي 5 فلس تشكيل شده كه در كنار هر فلس دو دانه قرار گرفته است . سروها از گونه هاي رايج در باغهاي ايراني هستند و در اكثر باغهاي تاريخي بويژه در باغهاي شيراز ، باغ فين كاشان و باغ شاهزاده ماهان مشاهده مي شوند .
چنار : درختي پهن برگ و خزان كننده ، با پوست روشن (خاكستري) است . ارتفاع آن به 25 متر مي رسد . ميوه آن كركدار و گرد و داراي دنباله است . دنباله ميوه ها اكثرا بين 6 تا 8 سانتي متر است . ميوه آن در پاييز مي رسد . گرده ان باعث آلرژي در افراد مي شود ، در باغهاي قديمي در مناطقي مانند تهران رواج بسيار داشته است و اصولا تهران در قديم چنارستان بوده آست.
كاج ايراني : درختي بزرگ با ميوه مخروطي شكل است كه ارتفاع درخت به 20 تا 30 متر مي رسد . شاخه هاي آن نسبتا بلند هستند برگهاي آن دائمي با يك رگبرگ مي باشد ) . چوب آن صمغي است و مصارف صنعتي دارد . اين گونه گياهي از حلب وارد ايران شده است .
صنوبر : اين درخت داراي ريشه هاي سطحي بوده ولي رشد آنها بسيار عالي است ودركمتراز15 سال به ارتفاع 25 متر مي رسد . گونه هاي آن عبارتند از :
سپيدار : درختي است ستوني شكل و بلند . پشت برگها روشن تر است و نقره اي رنگ مي باشد ارتفاع آن 25-18 متر و بسيار مقاوم است . در باغهاي تاريخي و قديمي زياد كاشته مي شده است چه بعنوان باد شكن در حاشيه ها و بعضا در مسيرهاي اصلي نيز كاشته مي شد .
صنوبر خاكستري : ارتفاع آن به 30 متر مي رسد . اندازه برگ آن با سپيدار تفاوت دارد . پوست تنه آن خاكستري مايل به زرد مي باشد .
تبريزي : از درختان با ارتفاع زياد و زيبا مي باشد . معمولا در كنار باغها كاشته مي شده است . برگهاي آن لوزي شكل و زيبا كه درازي برگها بيش از پهناي آن مي باشد . در پاييز به رنگ زرد قناري درمي آيد .
نارون : درختي است با پوست شكافدار ، برگهاي متناوب ، خزان كننده و رگبرگهاي شانه اي ، دمبرگ كوتاه ، پهنك معمولا در قاعده مورب ، حاشيه اي اره اي مضاعف يا ساده ، گوشوارك (زائده اي در قاعده برگ كه معمولا زير برگ قرار دارد ) ريزان دارد …
در نواحي شمال ، شمال غرب و شمال شرق ايران بيشتر ديده مي شود . خصوصا در تهران بسيار زياد كشت مي شود .
نارون چتري : برگها متقارن و داراي قاعده تقريبا قلبي شكل بوده و نوك دندانه ها تيز نيست . فصل گل دهي اواخر زمستان بوده و گياه متعلق به بخشهاي مركزي فلات ايران است .
ساير درختان سايه دار :
آزاد : درختي بلند به ارتفلع تا 35 متر و داراي برگهاي بيضي شكل به طول حدود 8 و عرض 4 سانتي متر است . برگها اكثرا نوك هستند اما انواع نوك تيز نيز در آنها مشاهده شده است . حاشيه برگها ساده بدون كنگره ، اما گاهي دندانه هاي هلالي كند در آنها مشاهده مي شود . سطح فوقاني برگ نرم و سطح زيرين آن تقريبا بدون كرك است . پوست درخت خاكستري تيره است . دمبرگها كوتاه 1 ، 2 و حداكثر 3 ميلي متر است . فصل گل دهي آنها اوايل بهار است . در شمال ايران زياد به چشم مي خورد و بيشتر درختي جنگلي محسوب مي شود .
زبان گنجشك : شاخه هاي ان به سرعت به صورت عرضي رشد مي كنند . برگهاي آن ريز و كوچك بوده و به برگچه هايي تبديل مي شوند . در بهار به برگ مي نشيند . ارتفاع آن گاهي به 18 متر مي رسد . ميوه آن در تابستان ظاهر مي شود و درختي مقاوم با عمر طولاني است . در باغها در مسيرهاي فرعي كاشته مي شده است و سايه مناسبي دارد .
توس : درختي است خزان كننده و با رشد زياد . برگهاي آن نوك تيز و دندانه دار است . در پاييز رنگ برگها متمايل به زرد مي شوند . چوب اين درخت بسيار محكم است . بهتر است در نزديك درختان سبز خصوصا سوزني برگان كاشته شود جلوه بيشتري پيدا كند . عمر اين درخت كم است . در هر نوع خاك بعمل مي آيد .
محيط آفتابي يا نيم سايه دار را مي پسندد . پوست زيبايي دارد كه معمولا به رنگ سفيد است .
راش : درختاني پهن برگ و خزان كننده با چوب صنعتي هستند ارتفاع آنها تا 30 متر و گاهش بيشتر مي رسد و شاخه هاي فرعي زياد و برگهاي سبز براق آنها در پاييز زرد مي شوند . دندانه برگها ملايم است . بعنوان پرچين يا حصار هم مي توان از آن استفاده كرد .
بيد معمولي : بزرگترين بيد است كه ارتفاع آن به 15 متر مي رسد . برگهاي آن دراز و باريك و ميوه ان كم و بيش بدون كرك است . گونه بيد مجنون كه خيلي سريع رشد مي كند . در باغ ايراني كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد به طور كلي از بيد در جاهايي كه سايه وجود داشته استفاده مي گرديده و هرگز كنار استخر يا در مسيرهاي اصلي باغ كاشته نمي شده است .
بيد مشك : داراي گلهاي سفيد يا خاكستري بسيار معطر است . از گل آن عرض بيدمشك تهيه مي شود كه استفاده داروئي دارد واستفاده از آن در گذشته بسيار معمول و متداول بوده است . اين درخت از جمله گياهاني است كه به جز جنبه زيبايي آن ، داراي استفاده هاي فراوان ديگري نيز مي باشد .
درخت ابريشم : ارتفاع اين درخت به 8 متر مي رسد پوست آن خاكستري تيره است و برگهاي شانه اي دارد اين درخت در قديم بسيار استفاده بسيار مرسوم و متداول بوده است . بويژه در تهران كه اين درخت با آب و هواي اين شهر سازگاري دارد . اين درخت در شمال مركز ايران ديده مي شود . در شمال و مركز ايران ديده مي شود .
كهور ايراني : ارتفاع اين درخت به 10 متر و گاهي 15 متر مي رسد . پوست آن متمايل به خاكستري رنگ است . خارهايي با منشا اپيدرمي (خارجي ترين لايه گياه ) دارد كه طول آنها بين 3 تا 7 ميلي متر است . خارها (اكثر درختان مناطق گرمسير خار دارند ) معمولا راست و گاهي خميده است . مخروطي شكل و قاعده آن پهن است .
ممرز : بيشتر در نواجي شمال مي رويد و برگهاي ان دندانه دار است . گلهاي نر با خوشه هاي دراز همراهند و ميوه هاي آن شبيه ميوه رازك هستند . در هر نوع خاك حتي خاكهاي سنگين نيز بعمل مي آيد و در آفتاب يا نيم سايه بعمل مي آيد.
اقاقيا معمولي : ارتفاع اين درخت به 15 متر مي رسد تاج ان گسترده است و برگهاي آن متناوب ، شاخه ها شفاف و قهوه اي رنگ هستند ، و موسم گل آن ارديبهشت مي باشد . اقاقيا درخت مقاومي است كه با انواع آب و هوا سازگاري يافته و در اكثر باغهاي قديمي نيز كاشته مي شده است .
بيد قرمز : درخت كوچكي به ارتفاع 5 متر يا بيشتر است و تنه آن ضخيم بوده و تا قطر 70 سانتي متر مي رسد . پوست ان خاكستري مايل به سياه با شكافهاي طولي عميق و شاخه هاي باريك كم و بيش آويخته است در نواحي خشك و كوهستاني ، جنوب شرقي ، بخش مركزي غرب آذربايجان و غرب ايران و كرمان ، يزد ، اصفهان ، آذربايجان ، اروميه و كرمانشاه انتشار دارد .
ختمي : موسم گل دهي ارديبهشت تا تيرماه مي باشد . در تهران ، شميرانات ، قلهك ، تپه هاي ونك يافت مي شود .
اين تاثير گذاري در باغ ايراني كه در پيوند فضاهاي بسته و باز شكل مي گيرد در تمامي عرصه ها به چشم مي خورد و ما در باغ گذشته از شكل گيري هندسي فضاها شاهد آنيم كه فضاهاي باز و عرصه هاي طبيعي نيز به نظم درآمده و با هندسه قوام مي گيرند .
ساختارهاي هندسي در باغ به ابعاد و تناسبات كلي ، حصارها ، محورهاي اصلي و فرعي ، رديف درختكاري ، جويهاي آب و نحوه حضور و عبور آب و به طور كلي به هندسه مسلط در باغ مي پردازد . اين ساختارها در عين حال حامل شالوده ها و بنيانهاي شكل بخشي مجموعه از ايده ها و مفاهيم اوليه تا به شكل نهايي باغ است و به همان اندازه كه اصول هندسي در معماري ايراني واجد اهميت هستند در شكل بخشي به مفهوم باغ ايراني نيز نقش دارند .
پوشش گياهي در باغهاي ايران (قسمت دوم)
گلهاي زينتي
در باغ ايراني گلها را معمولا پاي درختان در حاشيه خيابانها مي كاشتند . ايرانيان از گلهايي استفاده مي شد كه علاوه بر زيبايي داراي خواص مفيد ديگري نظير عطر خوش ، استفاده هاي طبي و خوراكي بودند استفاده مي كردند . در بعضي از باغها قسمتي از محوطه باغ ، بنام باغچه ، يا گلزار يا گلستان كه معمولا نزديك بناي اصلي بود را به كاشت گل اختصاص مي دادند
شمعداني معمولي : شمعداني انواع مختلفي دارد و از گلهايي است كه سابقه كشت ان در ايران بسيار طولاني است و هر كجا كه آب و هوا اجازه كشت آنرا مي داد كاشته مي شد . شمعداني گياهي دائمي و مقاوم نسبت به سرما و سايه است . شمعداني معمولي از همه معروفتر و بسيار پر گل و زيبايي مي باشد . برگهاي آن سبز با حاشيه كرم و رنگين مي باشد . در زمستان كه تابش آفتاب ضعيف است گل نمي دهند و در تابستان بهتر است در سايه نگهداري شوند .
از انواع ديگر شمعداني كه در ايران كاشته مي شدند مي توان و شمعداني بهار هلو كه در تهران بسيار كشت مي شد ، شمعداني عطري كه برگهاي زيبا با شيارهاي عميق آن بسيار معطر است و شمعداني اژدري كه كشت ان در بسياري از نقاط ايران متداول است نام برد .
سوسن : گلهاي آن بسيار زيبا است و در فصل بهار گل مي دهد . گل آن درشت و به گلهاي مختلف زرد ، سفيد و نارنجي و قرمز است .
بنفشه : انواع وحشي آن در ايران موجود است . گياهي يكساله و مقاوم به سرما است . در نيمه دوم مرداد ماه بذر آن در هواي آزاد و در بستري از يك خاك سبك كشت مي شود در مهر و آبان به محل اصلي برده مي شود و تا اواسط بهار سال اينده داراي گل مي باشد و مقاوم است .
نرگس : گياهي تك لپه ، پيازي و دائمي است و گلهاي آن معطر و زيبا است . در باغهاي تاريخي بسيار كشت مي شده است . داراي گلهاي شيپوري شكل به رنگ زرد و يا زرد سفيد مي باشد . تكثير آن بوسيله بذر و پياز صورت مي گيرد . گياهي علفي ، دائمي با برگهاي ساده است و باريك .
گل حنا : گياهي گلداني ، با گلهاي ظريف است كه هر گل ان 5 گلبرگ قرمز حنايي دارد . برگهاي آن ظريف و به رنگ سبز روشن است . از زمانهاي قديم در ايران كشت مي شد و رنگ صورتي ان نيز موجود است . تكثير اين نوع گل از طريق كاشت بذر نيز به آساني صورت مي گيرد .
اختر : گياهي است دائمي ، نسبت به سرماي زياد حساس است . در تابستان به گل مي نشيند و گلهاي ان به رنگهاي سرخ ، نارنجي ، زرد است .
ميخك : گياهي است بسيار قديمي با سابقه طولاني كاشت كه به خاطر گلهايش در سراسر جهان معروف است . هم به صورت شاخه بريده و هم در باغچه ها قابل كاشت است گل آن در رنگهاي بسيار متنوع و بسيار پرپر است . انواع وحشي ان نيز در كوهستانهاي ايران ، بيشتر در محلهاي سنگي مي رويد .
قرنفل : گلي بسيار زيبا است كه گلهايش رنگ هاي متنوع داشته و در حاشيه ها استفاده مي شود . در ايران از قديم در باغها كشت مي شده است . نسبت به سرما مقاوم است . بذر آن در تير و مرداد كشت و نشاها در شهريور و مهر به محل اصلي منتقل مي شود .
ستاره اي : داراي گونه هاي بسيار زياد است . گلهاي ريز و ستاره اي شكل به رنگ سفيد ، آبي و طلايي دارد . روز كوتاه (گياهاني كه به كمتر از 12 ساعت نور آفتاب در يك شبانه روز نياز دارند ) و داراي انشعابات متعدد مي باشد . تكثير آن غالبا از طريق كاشت بذر در اوايل ارديبهشت انجام مي شود و حدود 5 ماه بعد از كاشت بذرها به گل مي نشينند .
هميشه بهار : از گلهاي پاييزي است و تا اوايل بهار دوام دارد . گلهاي آن زرد طلايي است . در باغها ، در حاشيه ها و پاي درختان و نيز نزديك عمارت كاشته مي شده است .
جعفري : يكي از گلهاي قديمي است كه از سالها پيش كشت و پرورش آن در ايران معمول بوده است . گل بهاره و تابستانه (نشاهاي آن در فصل بهار و تابستان به محل اصلي كاشت منتقل مي شوند . گل بهاره به گلي مي گويند كه در بهار به گل مي نشيند ) است . بذر آن به طور معمول در ارديبهشت ماه در خزانه اي اماده شده ، سپس كشت مي شود . نشا ظرف دو ماه آماده كاشت در محل اصلي است .
آهار : بذر انرا در ارديبهشت ماه در خزانه مي كارند و در تيرماه آنرا نشا كار مي كنند . اين گل از گياهاني است كه بذر آن مستقيما در محل اصلي يعني حاشيه هاي گل كاري كاشته مي شود . رشد آن بسيار زياد است . ارتفاع آن بيش از گلهاي ديگر است و در حاشيه هاي گل كاري بايد در جاي مناسب كاشته شود . گل آن بسيار زيباست و در باغهاي قديمي بسيار از آن استفاده مي شده است .
كوكب : از گياهان دائمي است و ريشه هاي غده اي آن در برابر سرما مقاومت ندارد . رنگ گلها در آن بسيار زيبا و متنوع است ، خصوصا در نواحي كوهستاني كه تابستانهاي خنك تري دارد . گل آن بسيار درشت و رشد ان قابل ملاحظه است.
كوكب كوهي : يك گياه دائمي يا گلها زرد است كه در وسط به رنگ تيره و سياه مي گرايد . گلهاي كوكب كوهي با ساقه هاي بلند جلب توجه مي كند . در آغاز بهار از طريق تقسيم بوته تكثير مي شود .
رعنا زيبا : يك گل زيباي دائمي است . در اواخر خرداد و تقريبا در تمام طول تابستان گل مي دهد . گلهاي آن قرمز ، صورتي و زرد است . تكثير آن به آساني از طريق تقسيم بوته در بهار انجام مي گيرد .
داودي : اين گياه هم بيروني و هم آپارتماني مي باشد . به طور مصنوعي در تمام فصول در گلخانه هاي با تجهيزات كافي به گل مي نشيند . يكي از گلهاي بسيار مهم است . در باغ ايراني رايج و متداول بوده است . طرز تكثير داوودي از طريق ريشه دار كردن قلمه هاي انتهايي شاخه صورت مي گيرد . قلمه هاي ريشه دار را مستقيما در گلدانهاي مناسب كشت مي كنند . به طور معمول فصل گلدهي آنها پاييز و اوايل زمستان مي باشد . نيلوفر : گياهي يكساله با گلهاي آبي رنگ است . به صورت خودرو هم رشد و نمو مي كند . رشد آن بسيار زياد و ظرف يكماه به ارتفاع 3 متر مي رسد در تابستان گل مي دهد . بالا روند و مناسب پرچين ها و چفته ها ) به غلط به آن آلاچيق مي گويند (دانش دوست يعقوب ، باغ ايراني ) مي باشد . شب بو : ريشه هاي آن بلند و داراي انواع يكساله و دو ساله است . به صورت شاخه بريده و كاشته شده در باغچه ها مورد استفاده قرار مي گيرد . برگهاي آن متناوب و بدون دمبرگ است . گلهاي آن منظم و به شكل خوشه مي باشند . اين گل در بهار به گل مي نشيند . گلهاي آن سفيد ، صورتي و بنفش است.
زنبق : گياه ريزوم دار دائمي و مقاوم به سرماست و در ايران كاملا شناخته شده است در آغاز فصل بهار به گل مي نشيند . انواع وحشي آن نيز در ايران فراوان است . داراي گونه هاي متعددي بوده و براي زينت در باغها بسيار متداول است
رعفران زينتي : از طريق كاشت پياز توپر تكثير مي شود . كشت آن در قديم بسيار معمول بوده است . داراي گل بنفش خوشرنگ با ارتفاع كم مي باشد . در آغاز فصل بهار گلهاي زيباي زعفران نمايان مي گردد .
سلوي (مريم گلي) : گل آن يكساله و داراي ارقام پاكوتاه و پا بلند است . اين گلها آن به رنگ قرمز بسيار زيباست و كشت آن در باغها بخصوص در نقاط سايه دار بسيار معمول و مرسوم بوده است . نشاي سلوي در ارديبشت ماه توزيع و در باغها كشت مي شود و تكثير آن نيز در پاييز از طريق بذر صورت مي پذيرد .
گل نخود : داراي گلهايي به رنگ مختلف قرمز ، بنفش ، طلايي و غيره است . از طريق بذر تكثير مي شود . كشت آن از قديم الايام مرسوم بوده و نسبت به سرما مقاوم است و بذر آنرا در پاييز نيز مي توان كاشت و كشت پاييزه آن نتيجه بهتر مي دهد . گل نخود در ارديبهشت و تيرماه گل مي دهد .
لاله : لاله يكي از گياهاني است كه ايرانيان از زمانهاي قديم با آن اشنايي داشته اند ، كاسبرگ ، گلبرگ آن آزاد جامي شكل است . گلها منفرد و از حيث رنگ گونن هاي مختلف دارند . در بهار به گل مي رود و گل آن درشت است . به صورت شاخه بريده و كاشته شده در باغچه مورد استفاده قرار مي گيرد .
سنبل : در اواخر فصل پاييز ، پيازهاي آن كه از پيش آماده شده اند ، كاشت مي شوند كاشت ان بايد در يك خاك سبك صورت گيرد . از گذشته هاي بسيار دور در باغهاي تاريخي كشت مي شده است . در اواخر اسفند و اوايل بهار به گل مي رود .
شقايق : گونه هاي وحشي آن در ايران به صورت خودرو يافت مي شود . معروفترين آن شقايق سياه مي باشد كه بومي ايران است . بيشتر در منطقه البرز يافت مي شود. در باغها بعنوان گياه زينتي كاشته مي شود . تكثير آن از طريق تقسيم بوته و كشت بذر در بهار صورت مي گيرد .
گل ناز : گل ناز يكي از مهمترين گلهايي است كه در باغهاي قديمي كشت مي شد و معمولا براي كاشت ان محل خاصي را در نظر مي گرفتند . بذر آن بسيار ريز است . كشت آن بوسيله بذر انجام مي شود و شبيه به چمن كاري است . خاك آن بايد غني و خوب باشد . گلهاي آن بسيار زيبا ، پاكوتاه و به رنگهاي قرمز ، آبي ، بنفش ، سفيد ، زرد و حنائي است . داراي شاخه ها و برگهاي گوشتي است و از طريق قلمه زدن نيز تكثير مي شود .
پامچال : گونه هاي متعدد آن بومي مناطق سرد و مرطوب بوده . به سرما مقاوم است . فصل گل دهي آن زمستان و اوايل بهار است . بذر آن به سرعت قوه ناميه (زمانيكه بذرهاي گياهي تحت شرايط محيطي نامساعد قرار گيرند ، فعاليتهاي متابوليسمي آنها به حداقل مي رسد و اصطلاحا بذرها به خواب مي روند و به محض مساعد شدن شرايط جوانه مي زنند ) خود را از دست مي دهد . درختچه بذر تازه بايد كاشته شود .
گلهاي آن به رنگهاي بسيار متنوع زرد ، سفيد ، ارغواني ، بنفش، قرمز است .
آلاله : داراي گلهاي زيبا و درشت پرپر ، به قطر 4 سانتي متر است. آلاله ايران در جهان شهرت دارد. در غرب ايران مي رويد . داراي گلهايي درشت به رنگ قرمز است. ساقه هاي گلدهنده اين گياه به 25 سانتي متر يابيشتر مي رسد . بذر ان در ماههاي تير و مرداد در محل اصلي كشت مي شود كرد .
تاج الملوك : گياهي است دائمي و گلهاي آن ست كه در اوايل فصل بهار به گل مي رود . اين گياه نيز در باغهاي ايراني كشت مي شده است . از طريق كاشت بذر قابل تكثير است و بذر ان را در اسفند ماه كشت مي كنند ، سپس در ماههاي بعد آنرا گلدان كرده در باغچه ها مي كارند . اين گياه در برابر سرما كاملا مقاوم است. ساده ترين روش ازدياد آن تقسيم بوته هاي چند ساله است كه در بهار و قبل از شروع فصل رشد و نمو ، انجام مي گيرد .
زبان در قفا : گونه هاي يكساله و دائمي اين گياه از ديرباز در ايران كاشته مي شده است . خوشه هاي گل آن بسيار بلند و گلها درشت و زائده اي در قسمت عقب دارند ، به همين دليل به آن زبان در قفا گفته مي شود .
خاك ان بهتر است از نوع سبك باشد . به آفتاب كامل نياز دارد . گلهاي آن به رنگهاي سفيد، آبي و بنفش است . از طريق تقسيم بذر و بوته تكثير مي شود .
گل ميمون : گياهي است به صورتهاي يكساله ، دو ساله و دائمي كه اين مساله به نوع آب و هواي هر منطقه بستگي دارد . در نواحي كه زمستانهاي بسيار سرد دارد، گل ميمون به صورت يكساله كشت مي شود . در نواحي كه زمستانهايش خيلي سرد نيست (حداقل درجه حرارت زمستان 10 درجه سانتي گراد ) ، گل ميمون تا اين درجه سرما را حفظ مي كند و در سال دوم محصول خوبي مي دهد . اين گياه در شرايط مطلوب به صورت دائمي كشت مي شود . خوشه هاي گل در اين گياه بلند است . حتي در بعضي واريته ها به يك مترو بيشتر هم مي رسد . محل آن بايد در آفتاب باشد ، اما به محل سايه آفتاب نيز مقاوم است .
اطلسي : گياهي است يكساله و داراي ارقام بسيار متعدد . فاصله بين بوته هاي اصلسي نبايد كمتر از 25 سانتي متر باشد . تكثير آن با بذر صورت مي گيرد . در خاكهاي خوب و حاصلخيز و در محل آفتابي رشد و نمو خوبي مي كند . گلهاي آن شپيوري و درشت است .
شاه پسند درختي : درختچه اي كوچك است . در بعضي نقاط كه هوا گرم است و در هواي آزاد مي رويد . برگهاي ان متقابل و دائمي است . گلها به صورت خوشه اي به رنگ قرمز و زرد هستند . كه در ابتداي شكفتن زرد رنگ و سپس نارنجي و در آخر قرمز رنگ مي گردد . در شمال هم كشت آن رواج دارد .
شاه پسند يكساله : گلهاي آن بهاره و تابستانه ، نسبتا متراكم و به رنگهاي قرمز ، بنفش ، زرد و سفيد شبيه شاه پسند درختي است . بايد در محل آفتابي كشت شود . با اولين سرماي سخت از بين مي رود . از طريق بذر و قلمه تكثير مي شود .
پيچ معين التجار : داراي برگهاي دائمي و گلهاي سفيد و قرمز كوچك است و در بعضي از واريته ها گل درشت تر است . نحوه تكثير آن به دو صورت است ، نوع سفيد آن به آساني از طريق قلمه تكثير مي شود و نوع قرمز آن به كمك مواد ورموني ريشه زا و در زير مه پاش و از طريق پيوند روي نوع سفيد در زير مه پاش و از طريق پيوند روي نوع سفيد قابل تكثير است . كشت و كار آن در هواي آزاد مقدور نيست .