ایران شهرساز
وجه تسمیه خیابان چهار باغ اصفهان - نسخه‌ی قابل چاپ

+- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com)
+-- انجمن: چیدمان قدیمی ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1591)
+--- انجمن: تالار ویژه سایت ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1)
+---- انجمن: گفت و گوی آنلاین (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=115)
+----- انجمن: گفتگوی آنلاین و بحث های علمی شهرسازی و معماری{هرشب 9-11} (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=317)
+----- موضوع: وجه تسمیه خیابان چهار باغ اصفهان (/showthread.php?tid=10962)



وجه تسمیه خیابان چهار باغ اصفهان - niloofar83 - ۱۳۹۱-۳-۲۸

وجه تسميه خياباني «چهارباغ» را برگرفته از نظام هندسي چليپايي رودخانه و خيابان چهارباغ و تقسيم زمين اين منطقه به چهار قسمت (باغ) دانسته اند. «شاردن» وجه تسميه چهارباغ را وجود «چهارباغ مو» از موقوفات مسجدي درمحل، قبل از احداث چهارباغ دانسته است. كلمه چهارباغ نيز كلمه ايست كه در زمان صفوي وضع شده باشد و معمولاً بر تقسيم بندي هندسي باغ هاي ايراني در دوران مختلف و منع شده است كه به طور معمول در نام باغ ها از «چهارباغ» به عنوان صنعت در اسم تركيبي باغ ها استفاده مي كرده اند نظير «چهارباغ سلجوقي» يا «چهارباغ طوقچي». تاريخ شروع احداث چهارباغ و هدف از احداث آن شاه عباس اول پس از اين كه تركان عثماني و اوزبكان را سركوب كرد در سال ۱۰۰۶ ﻫ.ق كه دهمين سال سلطنتش بود اصفهان را رسماً پايتخت خود انتخاب نمود و در همان سال براي احداث كاخ ها، باغ ها و گردش گاههاي مناسب براي پايتخت حكومت مقتدر صفوي در بيرون شهر قديم اصفهان در كنار زاينده رود دستور احداث چهارباغ را صادر كرد. خيابان چهارباغ اصولاً به عنوان خيابان اصلي در بافت شهري طراحي نشده و هدف از احداث آن نيز چنين نبوده است علت ساخت چهارباغ، زيباسازي شهر بوده است. ايجاد آن يكي از مواد لازم جهت نشان داده شكوه و عظمت پايتختي يك شهر محسوب مي شده است. به اين ترتيب چهارباغ در امتداد به عنوان تفريحگاه شهري و بعداً به عنوان محور توسعة شهري به كار رفته است، به طوري كه شهر قديمي را به طرف جنوب و تا جنوبي ترين قسمت هاي شهر در بر مي گرفت. ساكنين شهر با استفاده از اين باغ عمومي، رابطه نزديكي با قسمت جنوبي زاينده رود كه تا آن تاريخ غيرمسكوني، بود برقرار كردند. لذا شهر اصفهان در عصر صفويه، ستون فقرات جديدي رادر محور شمالي – جنوبي پيدا كرد. چنانچه هم اكنون نيز محور چهارباغ چنين نقشي را برعهده دارد. لذا چهارباغ از اين نظر اهميت دارد كه علاوه بر تفرج گاهي شهر، محور توسعه بعدي شهر نيز بوده است. چهارباغ بالا چهار باغ اصفهان شامل دو قسمت شمالي و جنوبي بوده است. قسمت شمالي كه از دروازه معروف درب دولت آغاز و تا پل الله وردي خان ادامه مي يافت و شامل باغ هاي متعلق به شخص شاه بود و به قول شاردن در مدت نه ماه از سال، سخت زيبا و تحسين آميز بوده است. قسمت جنوبي چهارباغ از آن سوي پل چهل چشمه (سي و سه پل) آغاز و تا دامنه كوه صفه ادامه يافته و در آنجا به يك باغ عظيمي به نام هزار جريب منتهي مي شده است.