ایران شهرساز
تاریخچه جایزه معماری پریتزکر (نوبل معماری) - نسخه‌ی قابل چاپ

+- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com)
+-- انجمن: چیدمان قدیمی ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1591)
+--- انجمن: تالار شهرسازی و معماری و رشته های مرتبط (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=67)
+---- انجمن: کارشناسی ارشد شهرسازی (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1218)
+----- انجمن: طراحی شهری (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=70)
+------ انجمن: مقالات معماری شهر (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=20)
+------ موضوع: تاریخچه جایزه معماری پریتزکر (نوبل معماری) (/showthread.php?tid=1370)



تاریخچه جایزه معماری پریتزکر (نوبل معماری) - reza1366 - ۱۳۹۰-۱-۱

در دوراني كه كثرت گرايي جهاني هر آئينه چهره خود را در عرصه ها و مقولات مختلف بيشتر به ما مي نماياند، به راستي بر اساس كدامين معيار ثابت مي توان معماري را ارزش گذاري كرد ونمونه اي را از نمونه ديگر موفق تر و حائز اهميت بيشتري دانست.اما از آنجا كه همواره ساخت در معماري به دليل پر هزينه بودن فرايندش، مستلزم تصميم گيري گروهي سرمايه گذار است و اينان نيز مايلند طرح مطلوب خود را از بين چند طرح گزينش كنند، داوران مسابقات ملزم به اتخاذ تصميماتي قطعي در باب انتخاب يك طرح به عنوان طرح اول مي باشند. شرايط مذكور در مورد جوايزي كه به طرح هاي ساخته شده داده مي شوند نيز صدق مي كند. دلايل انتخاب طرح اول معمولاً در بيانيه اي كه هيأت داوران صادر مي كنند آورده مي شود و چاپ نظرات هيأت هاي ژوري جوايز مختلف يكي از اهداف بخشي از مجلات (كه راجع به اين نظرات توضيح مي دهد) در جهت مطرح نمودن معيار هاي سنجش معماري در سطوح گوناگون است.
جايزه معماري پريتزكر كه عنوان نوبل معماري نيز بدان اطلاق مي گردد، به نوعي معتبر ترين جايزه معماري در جهان است در سال 1979 توسط خانواده پريتزكر كه مالك هتل هاي زنجيره اي هايت و مؤسسات وابسته در سراسر جهان مي باشد، بنيان گذاشته شد.آنها از دیر باز به دلیل حمایت هایشان از فعالیت های آموزشی، رفاه اجتماعی، علمی، پزشکی و فرهنگی شناخته شده بودند. جی.ای پریتزکر که این جایزه را با همسرش سیندی بنیان نهاده بود، بیست و سوم ژانویه 1999 از دنیا رفت و پس از او بزرگ ترین پسرش توماس. جی پریتزکر رئیس موسسه هیات Hyatt شد. در سال 2004، شیکاگو افتتاح پارک هزاره را جشن گرفت. در این پارک یک غرفه موسیقی توسط فرنک گری از برندگان این جایزه طراحی شده بود که به افتخار موسس این جایزه به اسم او نامگذاری شد و مراسم پریتزکر سال 2005 در همین غرفه که به نام جی پریتزکر نام گذاری شده بود برگزار گردید.وي در مورد اينكه والدينش به چه دليل دست به چنين اقدامي، يعني بر پائي جايزه معماري پريتزكر زده اند، مي گويد:
«خانواده ما به دليل سكونت نسل اندر نسل در شهر شيكاگو، همواره با شاهكارهاي اساطير معماري همچون سوليوان، ميس ونده روهه و فرانك لويد رايت در تماس نزديك بوده و از ستايندگان هنر والاي معماري بوده اند.در سال 1979، ساختماني نيمه كاره را براي دفتر مركزي مؤسسه خريداري كرديم كه به خاطر فضاي آتريوم مياني اش بسيار شاخص گشت و به عنوان سمبل هتل هايت در اذهان جاي گرفت. تاثيري كه فضاي معمارانه و حال و هواي هتل ، رفتار كاركنان و برخوردهاي مسافران و مشتريان داشت ، ما را هر چه بيشتر به امنيت هنر معماري ملتفت گردانيد . به همين جهت والدين من بر آن شدند تا هر ساله ، طي مراسمي يك معمار زنده و فعال كه آثار ساخته شده است داراي كيفيات اصيل معمارانه همراه با استفاده از تكنولوژي روز و به كارگيري خلاقيت و تخيل باشد ، جايزه نفيسي اهدا كنند. »
ضمنا به گفته توماس پريتزكر يكي ديگر از دلايل اين امر ، عدم تعلق جايزه نوبل به هنر معماري به عنوان يكي از صور هنر هاي خلاق است .
بسیاری از روش ها و جوایز جایزه پریتزکر بعد از جایزه نوبل شکل گرفتند. برندگان جایزه معماری پریتزکر مبلغ اهدایی 100 هزار دلار و یک مدرک دریافت می کنند. از سال 1987 یک مدال برنز نیز به این جوایز اضافه شده و قبل از این سال مجسمه مخصوص هنری مور که مجسمه ای با تولید محدود بود به هر برنده اهدا می شد.نامزدهای این جایزه محدود به ملیتی خاص نیستند؛ از مسئولان حکومتی، نویسندگان، منتقدان، معماران آکادمیک، معماران تجربی، جوامع یا صنعتگران معماری، در واقع هر کسی که دغدغه ای در رشد معماری بهتر داشته باشد. این جایزه بدون توجه به ملیت، نژاد، اعتقادات یا ایدئولوژی اهدا می شود.مراسم به شکل سالانه و نزدیک به نوامبر برگزار می شود.
هر ساله نزديك به پانصد نفر از بيش از 47 كشور ، آثار خود را براي بنياد پريتزكر ارسال مي كنند تا مورد داوري قرار گيرد، انتخاب نهايي توسط يك هيئت ژوري بين المللي و كمابيش با همان وسواس ها و قوانين هيئت هاي ژوري نوبل انجام مي گيرد .
اعتبار اين جايزه تا به آن اندازه است كه ريچارد مي ير ، دليل انتخاب خود براي طراحي موزه گتي سنتر را اخذ جايزه پريتزكر مي داند.
مراسم اهداي جايزه هر ساله در مكاني جديد كه داراي تاريخچه و اصالت معمارانه منحصر به خود باشد برگزار مي گردد.
فهرست برندگان جايزه تا سال 2001 همراه با مكان برگزاري مراسم به شرح زير است :
1- سال 1979 Philip Johnson فليپ جانسون از ايالات متحده – مكان برگزاري مراسم : دومبارتن اوكس ، واشنگتن دي-سي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
2- سال 1980 Luis Barragan لويس باراگان از مكزيك - مكان برگزاري مراسم : دومبارتن اوكس ، واشنگتن دي-سي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
3- سال 1981 James Stirling جميز استرلينگ از بريتانياي كبير – مكان برگزاري مراسم : موزه ملي ساختمان ، واشنگتن دي-سي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
4- سال 1982 Kevin Roche كوين روچه از ايالات متحده – مكان برگزاري مراسم : موسسه هنر ، شيكاگو
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
5- سال 1983 I. M. Pei ليومينگ پي از ايالات متحده – مكان برگزاري مراسم : گالري ملي هنر ، واشنگتن دي-سي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
6- سال 1984 Richard Meier ريچارد مي ير از ايالات متحده – مكان برگزاري مراسم : موزه ملي هنر ، واشنگتن دي-سي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
7- سال 1985 Hans Hollein هانس هولين از اتريش – مكان برگزاري مراسم : كتابخانه هانتيگتن ، سان موريو ،كاليفرنيا
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
8- سال 1986 Gottfried Boehm گادفريد بوهم از آلمان – مكان برگزاري مراسم : تالار گلد اسميتز ، لندن
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
9- سال 1987 Kenzo Tange كنزوتانگه از ژاپن – مكان برگزاري مراسم : موزه هنر كيمبل ، تگزاس
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
10- سال 1988 Gordon Bunshaft & Oscar Niemeyer گردن بوشافت – از ايالات متحده و اسكارنيمير از برزيل – مكان برگزاري مراسم : موسسه هنر ، شيكاگو
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
11- سال 1989 Frank O. Gehry فرانك گري از ايالات متحده – مكان برگزاري مراسم : معبد توداجي ، نارا ، ژاپن
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
12- سال 1990 Aldo Rossi آلدو روسي از ايتاليا – مكان برگزاري مراسم : پالازو گراسي ، ونيز
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
13- سال 1991 Robert Venturi رابرت ونتوري از ايالات متحده – مكان برگزاري مراسم : پالاچيو دي ايترو ليد ، مكزيكوسيتي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
14- سال 1992 Alvaro Siza آلوار سيزا از پرتغال – مكان برگزاري مراسم : كتابخانه هارولد واشنگتن ، شيكاگو
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
15- سال 1993 Fumihiko Maki فومي هيكو ماكي از ژاپن – مكان برگزاري مراسم : قصر پراگ ،جمهوري چك
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
16- سال 1994 Christian de Portzamparc كريستن دو پرتزامپارك از فرانسه – مكان برگزاري مراسم : اينديانا
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
17- سال 1995 Tadao Ando تادائو آندو از ژاپن – مكان برگزاري مراسم : ورساي ، فرانسه
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
18- سال 1996 Rafael Moneo رافائل مونه او از اسپانيا – مكان برگزاري مراسم : موزه گتي ، لوس آنجلس
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
19- سال 1997 Sverre Fehn سور فهن از نوروژ – مكان برگزاري مراسم : سايت ساخت و ساز موزه گوگنهايم ، اسپانيا
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
20- سال 1998 Renzo Piano لنزو پيانو از ايتاليا – مكان برگزاري مراسم : كاخ سفيد – واشنگتن دي سي
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
21- سال 1999 Sir Norman Foster سر نورمن فاستر از بريتانياي كبير – مكان برگزاري مراسم : موزه آلتوس ، برلين
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
22- سال 2000 Rem Koolhaas رم كولهاوس از هلند – مكان برگزاري مراسم : پارك آركولوچيكال ، اورشليم
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
23- سال 2001 Jacques Herzog & Pierre de Meuron جاكاوس هرزوك و پير ديموران – مكان برگزاري مراسم : بناي يادبود توماس جفرسون ، ويرجينيا
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
24- سال 2002 Glenn Murcuttگلن موركات از استراليا
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
25- سال 2003 Jørn Utzon يورن اوتزن از دانمارك
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
26- سال 2004 Zaha Hadid زاها حديد از بريتانيا (متولد عراق)
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
27- سال 2005 Thom Mayne تام ماين از ايالت متحده
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ
28- سال 2006 Paulo Mendes da Rochaپائولو مندس دا روچا از برزيل