بناهای مسکونی که اساسی ترین نوع ساختمانی محسوب میشود، به الحاظ زمان پیدایش زودتر از دیگر ساختمانها و از لحاظ پراکندگی گسترده ترین و ازلحاظ تعداد بیشترین ساختمانها می باشد .بانظرداشت تفاوت شرایط طبیعی و انسانی نواحی مختلف چین ،خانه های مسکونی متنوع و گوناگون ساخته شده است.

خانه های مسکونی سنتی و عمده در نواحی سکونت ملت "هان" رامساکن منظم تشکیل میدهد و الگوی آن "سی هه یوان "بیجنیگ یعنی خانه ای که درچهار طرف با اطاق ها احاطه شده و در وسط حیاط قرار دارد ، می باشد . "سی هه یوان" بیچینگ معمولا به دو بخش تقسیم میشود ، یعنی بخش جلو و بخش عقب .اطاق میانی محل انجام تشریفات خانوادگی و پذیرائی از مهمانان عالیقدر میباشد و اطاقهای چهار طرف روبروی حیاط قرار دارد و به وسیله کوریدور به یکدیگر متصل می شود . سی هه یوان " شهر بیجنگ که ترجمان ایده پدر شاهی با ستانی و نظام خانوادگی چین است ، با حیاط پهن و وسیع چهار گوش ، محیط آرام و صمیمی و گلها و درختان قشنگ و منظم ، فضای زندگی بسیار ایده آل محسوب میشود . خانه های مسکونی "سی هه یوان " در مناطق شمال و شمال شرق چین فراوان دیده میشود.

خانه مسکونی سی هه یوان

بناهای مسکونی اقلیت نشین

بناهای مسکونی نواحی اقلیت نشین در چین متنوع و گوناکون است . مثلا ً: خانه های مسکونی در منطقه خود مختار اویغور سین جیان معمولا ً خانه های یک تا سه طبقه با بام مسطح میباشد که به وسیله حیاط احاطه شده است و تبتی ها بیشتردر" دیو فان "سکونت دارند . " دیو فان " بزبان تبتی یعنی خانه های با ترکیب چوبی و بام مسطح و دیواره ای با قطعات سنگی ،ملیت مغول عموماً در چادرهای قابل انتقا ل زندگی میکنند و اقلیتهای ملی در جنوب باختر خانه های خود را با ترکیب چوبی و نرده ها در اطراف جلو اطاقها در مکانهای خوش منظره با تکیه بر کوه و کنار جویبار میسازند . طبقه پائین چهار طاق خلوت بوده و طبقات بالا محل زندگی میباشد .درمیان اینگونه بناها خانه های با مبویی ملیت " دای " استان یونان وخا نه"دیو جیا ئو لو " متعلق به ملیتهای " میائو" و " تو جیا " متمایز از دیگر خانه های مسکونی اقلیت نشین است. خانه " دیو جیائو لو" معمولا ً در زمین سراشیب ، بدون شالوده و بر روی ستونها برای استحکام آن ساخته میشود . اینگونه بناها اغلب دو یا سه طبقه است . طبقه بالا کم ارتفا بوده و انبار غلات می باشد و طبقه پائین محل حفظ اجناس متفرقه و یا آغل حیوانات خانگی است .

معابد چینی
در معماري هر كشوري پرستشگاههــا از اهميت و جايگاه خاصي برخوردارند . مجموعه معابد به جاي مانده در كشور چين با توجه به تعدد و تنوع اديان مورد قبول در آن بسيــار متنوع مي باشند . كه اين معابد عبارتند از :
1- معابد بودايي : به اين معابد راههــاي طبيعي بسيار زيادي منتهي مي شود ، كه معمولا بر سرازير هاي پيچ در پيچ كشيده شده و با دروازه هاي آراسته اي بنام “ پاي لوش “ مشخص گرديده است . بـراي رهانيدن شيطان در برخي مدخلهـا ، پيكره هاي كراهت انگيزي گذاشته شده است . رواج آئين بودايي ظاهرا تغيير مهمي در طــرح معابد چيني بوجود نياورد ، چون معابد تائويي و بودايي را از روي يك نقشـه مي ساختند كه در واقع همـــــان نقشه خانه چينيان بود و آن را براي مقـــاصد مذهبي آماده مي كردند . ترتيب حياط سازي ، با تالارهاي مجـاور ، شبيه خانه هاي مسكوني بود . تالارهاي واقع در حياطهاي جلو اختصــاص به پرستش خدايان يا بودا داشت ، در صـــورتي كه نقاط مسكوني در پشت معبد محل اقامت راهبان بود .
عمده مصالح معابد بودايي چـوب و سنگ است . سقف شيـــرواني است و از پوشش سفـــالي يا چوبي ساخته شده است . در بيشتر معـــابد روي سقف بنايي به شكل كشتي قرار دارد كه از نظــر هنر بودايي سمبليك است و به طـــــور كلي سقف اين بناها داراي تزئينات پر كــاري است . در معبد رنگ مسلط بر مجموعه بنا رنگ قرمز است .
معابد كنفوسيوسي : دلاويزترين معـــــابد چيني آنهايي است كه در پكن به دين ملي و رسمـــي آن كشور اختصاص داده شده است . معبد كنفوسيوس داراي طاقهـــاي باشكوهي است كه با ظرافت بسيار كنــده كاري شده ، ولي خود معبد بيشتر نمودار حالت فلسفي دارد تا هنــــري . به طور كلي ستونهـاي معابد ، چوبي و سنگي است و غالبا به صـــورت ستون پيكره اي از اژدها و سيمرغ كه در روبروي مدخل معبد قرار داده شده است .

پاگودا

از آثار برجسته و شاخص هنر معماري خاور دور بويژه چين پاگودا است . اين بناهاي چتري شكل . چند طبقه اند كه تعداد طبقات آنهـا فرد است چون عدد زوج در نزد چيني ها نحس است . پاگودا از درون داراي پله هاي مارپيچي و گردان است . هر چتر به ايـــوان گردي ختم مي شود كه ماموران حكومتي در اين ايوانها مسائل مملكتي را را بررسي مي كردند ، دومين كاركرد اين بناهـــا جهت دعا و نيايش بوده و سوم پيشگويان چين در آن بخش طالع بيني مي كردند و از طرفي جهت وزش باد را مشخص مي نمود .
]پاگودا نوعي از ساختمان سازي و معماري بودايي است كه به نماد كشور چين تبديل شده است ، اين بناها كه بيشتر در روستـــاها برافراشته شده اند و جزء طبيعي آن نقاط به نظر مي رسند و از استوپاي هندي تقليد شده اند ، با اين تفاوت كه چينيها به جـــاي نقشه گرد ، نقشه چهار ، شش يا هشت ضلعي را ترجيح مي دادند و طبقات را تا ارتفاع حداكثر 90متر روي يكديگر مي انباشتند.




[/font]