ایران شهرساز
هویت معماری - نسخه‌ی قابل چاپ

+- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com)
+-- انجمن: چیدمان جدید ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1592)
+--- انجمن: گفتگوها (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1600)
+---- انجمن: میز گرد (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1642)
+---- موضوع: هویت معماری (/showthread.php?tid=20904)



هویت معماری - Urbanist - ۱۳۹۳-۲-۳

این که شیشه رنگی از روم به ایران اومده بعد اشکال هندسی شیشه کاری از ایران به روم رفته تهاجم فرهنگی ایران به روم محسوب میشه یا روم به ایران یا تبادل فن بین معماری روم و ایران؟

زمانی که از گذشته دور صحبت میاد وسط مثلا معماری ماد ها کاملا بر گرفته از معماری ایلام و بابل یا مثلا معماری پاسارگاد و تخت جمشید مورد افتخار و غرور اکثر ایرانی ها با فن بابلی ها و مصری ها و یونانی ها یا معماری پارتی و ایوان های طاقدار بر گرفته از معماری یونان و بابل یا دوره تجدید حیات فرهنگی ایران و به وجود آمدن سبک اصفهان از پناهدگان امپراطوری بیزانس و گرفته شدن 90% فنون معماری مکتب اصفهان از روم شرقی ما اسمش رو میزاریم تبادل فن!

اما زمانی که به زمان حال نزدیک میشه موضوع بحث مثلا سبک تهران یا سبک معماری تلفیقی پهلوی اسمش میشه تهاجم فرهنگی!!!

در حالی که اگر مثلا ساختمان بورس را نگاه کنیم کاملا معماری ایرانیزه شده!

زمانی که از آپارتمان صحبت میشه بدون دلیل آگاهانه نقد میکنیم, اگر آپارتمان در ایران که به شدت مورد نقد اساتید معماری هست مشکل داره دلیل بر بی عرضگی این اساتید در تبادل فنی بوده وگرنه با حفظ ارزش ها و نماد ها میشد نسخه ایرانیزه مثلا آپارتمان رو خروجی داد!

استفاده از شیشه رنگی و دقت در ورود اشعه خورشید به داخل بنا میتونه هم در مسئله سبز بودن بنا کاربرد داشته باشه هم در حفظ مضامین فرهنگی!

هیچ مشکلی هم با بلند شدن و تراکم بنا نداره!

مضامینی که میتونه خلا منابع از دس رفته را جبران کند, منتقدین تراکم ها و توسعه در ارتفاع و زندگی آپارتمانی را نقد میکنند اما یک مسئله کوچیک رو فراموش میکنن, البته فکر کنم! اونم منابع هست, اون زمانی که ازش صحبت میکنن جمعیت فوقش 8 میلیون بوده نه 80 میلیون!

زندگی به دلیل کثرت منابعی مثل زمین وسعت داشت به جای اتاق شخصی (اتاق خواب) تعدد فضایی بود و چندین نوع خوابگاه داشتن, نه یه دونه که چندین مدل, بهارخواب, محرم خواب, کرسی خواب, ...... فضا ها کاکرد های زیادی داشتن و تعدد فضا هم به دلیل دسترسی آزادانه و سهل به زمین مشخصا زیاد بود, متریال ها قدرت فعلی رو نداشتن که مرتفع سازی بشه و منابع مالی هم کم بود اما احتیاجات مردم به دلیل کمی کثرت نفوس اتفاقا بسیار ارزان تر از الان بود!

حتما شنیدی میگن یک سیر گوشت بوده ده شاهی و ... یا شنیدی میگفتن از اینجا تا اونجا که 5 بار چوب بندازی زمین مشتی قلی بوده.

اما در مورد آپارتمان یکی از اولین نمونه های آپارتمان به معنی مسکن جمعی طبقاتی در ایران در شهر های کوهپایه ای که تعدادشون هم کم نیست ساخته شده ماسوله, ابیانه, ... همگی دارای مشائاتی بودن و خانه ها بر هم سوار!

در آنجا هم مدیریت منابع زمین مطرح بوده و برای همین تراکم ها بالا میرفته!

ضعف در آپارتمان سازی و آپارتمان نشینی نیست! ضعف در عدم خلاقیت و فرهنگ ضعیف فکری عموم مردم از جمله معماران است, در قرن 19 و 20 دمکراتیزه شدن منابع مالی عامه مردم رو افزایش داد اما منابع فرهنگی رو نه!

انقلاب سفید در ایران هم باعث گسترش سریع منابع مالی شد اما نتونست هرگز منابع فرهنگی رو برای جمعیت رو به انفجار ایران گسترش بده, نتیجه شد مردمی که درصد کمیشون از فرهنگی به نام ایرانی شناخت داشتن!

تو این فرهنگ بی ریشه فضا ها کارکرد جدیدی پیدا کردن! هال خصوصی و پذیرایی و ناهار خوری از فضا های جدا تبدیل به فضاییی موسوم به سالن شدن و آشپرخانه هم بهشون پیوند خورد, آلودگی صوتی داخل منزل و فضای شهر و عدم وجود پیش فضا ها و فضا های واسط نیاز به مکانی به عنوان اتاق شخصی یا اتاق خواب رو افزایش داد!

اما معماری خاورمیانه به خصوص ایران از اسخگویی به همین نیاز هم عاجز موند!

نتیجه شد نوستالژی نا آگاهانه از معماری قدیمی و حس حسرت!

اما اگر تجربه زندگی در چنین خانه های قدیمی داشته باشی و الان در یک آپارتمان خوش ساخت با پیش فضا های مناسب مثل آ اس پ که طراحی مهندسان فرانسوی هم هست نه ایرانی داشته باشی به راحتی متوجه میشی جز نماد های معماری و رنگ محیط و سقف های 5 و شش متری برای کمتر چیزی دلتنگی احساس میکنی!

آپارتمان نشینی و آپارتمان سازی به دلیل توسعه آگاهانه منابع دور از دسترسی مثل زمین هست, اما میشه با خلق فضایی خوب این مساکن جمعی رو بهتر توسعه داد و سبک زندگی ایرانی رو احیا کرد, میشه با ساخت فضا های مکمل و توسعه مساحت و تفکیک فضایی این معماری رو به زوال رو به روش نو به زمان کرد!

حتی وقتی توسعه عمودی به جای توسعه افقی مطرح میشه همیشه اولین نتیجه در قیمت هست به دلیل شکسته شدن هزینه زمین و ساخت دسترسی به فضا های بیشتر و مساحت بالاتر برای عموم آسون تر میشه!

بله ما الان خیلی بیشتر از گذشته از مین میتونیم برداشت کنیم اما دلیل نمیشه همه منابع زممین رو یکجا برداشت کنیم, باید با کمک گرفتن از معماری قدیم و تکنولوژی روز به فضا های زندگی وسعت و کیفیت بدیم!

وسعت به معنی بالا بردن مساحت قابل دسترس برای هر نفر در یک واحد مسکونی و کیفیت به معنی بالا بردن استاندارد و مضامین فرهنگی برای هر فضا به جای کلک های بازاری مثل سالن های بزرگ و نورپردازی شده که بی عرضگی, عدم خلاقیت و بی سوادی طراح رو با سنگ های صیقلی و بازتاب نور هالوژن میپوشونه!

اگر چه از کارهای دلیری دل خوشی ندارم اما باید بگم در این زمینه دلیری بهترین نمونه هست که نشون بده آثار اساتید معماری حاضر ایران چقدر در این فنون حقیر و پیش پا افتاده هستن, سیمان های ابزار خورده و سنگ های ارزان در دسترسی که گران ترین بنا های ایران باهاشون ساخته میشه به دلیل ضرافت و جزئیات در طراحی قیمت پیدا میکنن نه متریال های وارداتی و گران, وسعت و کیفیت فضا با خلق پیش قضا ها و فضا های واسط خلق میشن, نه سالن هایی که بیشتر شبیه لابی کازینو های لاوگاس هست! انحنا ها و نقش های نما به جای بازتاب نور های غیر طبیعی روی متریال های غیر طبیعی تری که به قیمت زندگی از دل طبیعت استخراج شدن جذب کننده حجم بیرونی ابنیه هستن!