بناي مصلي در بخش تبادكان شهرستان مشهد در 12 كيلومتيري جنوب خاوري اين شهر قرار دارد مصلي نمازخانه اي در هواي آزاد براي ابجتماع خاص و عام در قطعه‌اي زمين محصوريا عير محصور بود كه گاهي بدليل افزايش يا نقصان وسعت سكته متروك مي‌گرديد و در آن نمازهاي اعياد مسلمانان و نماز باران برگزار سمي‌شده است. اين بنا احتمالاً از روي نقشه مصلي پائين خيابان ساخته شده و علاوه مسجد حسن خان اعتماد السلطنه و خانيكوف سياح روي بناي آن را متعلق 827 ه. ق ذكر نموده‌اند به رغم تاريخ ذكر شده بنا فاقد هو گونه كتيبه اي است كه معرسف تاريخ بينان آن باشد تنها نگاشته‌اي كه تنها بخش كوچكي از آن باقي مانده عمارت بانضمام اخير الاغر افتخار الفقرا، و قدو العلما السا... مصلي طرق تركيبي كه چهار ضلعي متناسب و هماهنگ است كه بر فراز آن گنبد قربار گرفته و در جلو آن ايوان است مرتفع و در انتهاي بخش ايوان صورت محرابي جلب نظر مي‌نمايد. گنبد از نظر معماري با استحكام بر روي پايه‌ها هشت ضلعي تكيه نموده است.


2- بازه هور :

بناي سنگي موسوم به بازه هور بفاصله هفتاد كيلومتري از جنوب شهر مشهد در ضلع شرقي روستايي به نام رباط سفيد در ابتداي تنگه‌اي بازه هور واقع است. از نظر لغسوي بازه در فارسي دري به قسمتي از ديواره كوه گفته مي‌شود كه خورشيد از ميانه باز آن بطرز با شكوه و زيبائي طلوع نمايد و شايد نام بازه هور از همين جا باشد. بلحاظ ويژگيهاي معماري اين بنا نمايگر بخشي از اجزاء و عناصر ساساني است كه آندره گدار آن را قرن سوم ميلادي نسبت داده است همچنين عده‌اي بر اين باورند بناي سنگي بازه هور آتشكده‌اي از دوره ساساني است. بطور كلي معماري اين بنا چهار طاقي است كه از چهار طرف بازه بوده و عناصري گنبدي بر فراز آن قرار گرفته است فضاي ورودي نيز داراي سه درگاهي بلند و عريض است كه احتمالاً در حكم تالار ورودي به فضاهاي معماري طرفين شمار مي‌آيد. اما ورودي اصلي بنا از ضلع غربي ايجاد شده كه درگاهي‌هاي همسان در اطراف، حاكي از الحاقات پيرامون آن است. در سطح فوقاني پلان مربع بنا چوبهايي بر كنج آن نصب گرديده كه احتمالاً گامهاي اوليه براي ايجاد گوشوار جهت ايجاد گنبد در بناها بوده است. اين بنا در واقع هسته مركزي يك مجموعه معماري است بفاصله نزديكي از اين بنا ويرانه‌هاي در قلعه تاريخي بنام دختر و پسر برفراز بلندي مشاهده مي‌شود.

دانلود مقاله:

  مکانهای دیدنی استان خراسان.doc (اندازه: 68 KB / تعداد دفعات دریافت: 77)