ایران شهرساز
آسیب پذیری منظر شهر در فراید مداخلات محیطی - نسخه‌ی قابل چاپ

+- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com)
+-- انجمن: چیدمان قدیمی ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1591)
+--- انجمن: تالار ویژه سایت ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1)
+---- انجمن: گفت و گوی آنلاین (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=115)
+----- انجمن: تالار گفتگوی آزاد شهرسازی و معماری (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=427)
+----- موضوع: آسیب پذیری منظر شهر در فراید مداخلات محیطی (/showthread.php?tid=7824)



آسیب پذیری منظر شهر در فراید مداخلات محیطی - saeiideh - ۱۳۹۰-۱۱-۱۹

بررسی تجارب زنجان
مقدمه و شرح مسئله
طرح های مداخله و نوسازی در بافت های کهن و فرسوده شهری اگر چه به منظور ارتقاء سطح کیفی فضای شهری در نقاط آسیب پذیر شهر ها تعریف و به اجرا در می آیند، لیکن عدم دقت در طراحی، برنامه ریزی و زمانبندی اجرای پروژه و عدم توجه به مشکلات اقتصادی و اجتماعی، در کوتاه مدت و بلند مدت، می توانند لطماتی جدی بر کیفیت فضای شهری وارد کنند. اگرچه همیشه بحث زمان در اجرای یک طرح شهری به عنوان یک عامل موثر مطرح بوده و وجود برخی نابسامانی ها در حین اجرای پروژه های بزرگ تا حدودی قابل قبول به نظر می رسد، لیکن آشفتگی و نابسامانی فضای شهری در اثر عدم پیش بینی های صحیح و یا طراحی و برنامه ریزی غلط می تواند به مدت عمر فعالیت یک نسل از شهروندان و حتی بیشتر به طول انجامیده و آنها را از کیفیت مطلوب محیط شهری محروم سازد.
از جمله تاثیرات سوء این امر می توان به نابسامانی های به وجود آمده در حوزه ی منظر شهری اشاره کرد که به دلیل ماهیت و نقش ویژه منظر شهر در زندگی شهروندان، در صورت وقوع آن نه تنها ساکنان منطقه اجرای طرح، بلکه تمام شهروندان از آن متاثر خواهند بود.

خاستگاه مسئله
بافت مرکزی شهر زنجان به دلیل وجود مشکلات فراوان به خصوص در حوزه ی ترافیک شهری، از اواخر دهه 60 شاهد طراحی و برنامه ریزی برای اجرای چند پروژه بزرگ از جمله احداث دو خیابان اصلی و یک میدان بزرگ شهری در قلب شهر بوده است. در این روند، واحد های مسکونی و تجاری قرار گرفته در محدوده، تابع ضوابط طرح گشته و هر گونه مداخله در آنها محدود شده است. از سوی دیگر برنامه تملک و تخریب قطعات و بازگشایی محور ها با کندی پیشرفت کرده و نتیجه حاصل این فرایند، به وجود آمدن چند ده هکتار فضای شهری ناکارآمد و نیمه ویران در دل بافت مرکزی و تاریخی شهر بوده است که به مدت بیش از 20 سال تصویر ذهنی شهروندان از محلات و میدان قدیمی شهر را شکل داده است.

فرضیه و روند تحقیق
این پژوهش ادعا دارد ناکارآمدی حاصل از اشتباه در طرح ریزی و اجرای پروژه های بزرگ شهری، تاثیرات سوء به مراتب بیشتری نسبت به محاسن احتمالی حاصله از اجرای طرح خواهد داشت و لطمات حاصله از این امر به خصوص در حوزه ی منظر شهر با توجه به تغییرات زیاد صوزت گرفته در زمینه و بستر طراحی در طول زمان، جبران پذیر نخواهد بود.
در روند این نوشتار ابتدا مبانی نظری فرضیه تدوین شده و سپس بحث تحقیق با استناد به نمونه های مورد بررسی درمطالعات میدانی به نتیجه گیری مورد نظر نزدیک خواهد شد.

نتیجه
بررسی تجارب مداخلات بزرگ شهری نشانگر آن است که فارغ از محتوای طرح مداخله و آثار مثبت و منفی آن، برنامه ریزی برای شیوه مداخله و مدت زمان اجرای طرح تاثیر بسزایی در موفقیت آینده طرح و مهم تر از آن در زندگی جاری شهر و شهروندان دارد.
تجارب حاصل ذکر شده در این نوشتار در زمینه ی منظر شهری را می توان در دو حوزه ی عمده دسته بندی نمود. نخست آنکه مداخله ی طولانی مدت در بافت شهری بدون تعیین تکلیف عرصه های مداخله در طول مدت انجام پروژه منجر به اختلال در برخی از کارکرد های ویژه منظر شهری می گردد که نمود آن به صورت از بین رفتن تسلسل منظرین شهر، خدشه پذیری هویت شهری و بروز مسائلی چون عدم خوانایی می گردد که اثراتی پایدار در وضعیت حال و به خصوص توسعه آینده شهر می باشند. دیگر آنکه این معضل جنبه های مختلف کیفیت منظر شهری را تحت تاثیر سوء خود قرار داده و باعث افت کیفیت فضای زیستی محله و شهر می گردد که پیشتر برخی از مصادیق آن مورد اشاره قرار گرفت.

کلید واژگان : منظر شهری، مداخله در بافت، آسیب شناسی منظر

[تصویر:  2109_642.jpg]
افت کیفیت منظر شهری
[تصویر:  2108_844.jpg]
اختلال در خوانایی شهر
[تصویر:  2107_972.jpg]
اثر سوء بر گردشگری
[تصویر:  2110_414.jpg]
تخریب اماکن هویتی
[تصویر:  2111_691.jpg]
کاربری های ناسازگار