معماری و شهر سازی - نسخه‌ی قابل چاپ +- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com) +-- انجمن: چیدمان قدیمی ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1591) +--- انجمن: تالار شهرسازی و معماری و رشته های مرتبط (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=67) +---- انجمن: کارشناسی ارشد شهرسازی (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1218) +----- انجمن: طراحی شهری (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=70) +------ انجمن: مقالات معماری شهر (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=20) +------ موضوع: معماری و شهر سازی (/showthread.php?tid=936)

معماری و شهر سازی - reza1366 - ۱۳۸۹-۱۲-۲۱ سبک معماری دوران مخلوطی از معماری ایرانی- ترکی و دکنی بود. مسجدهایی مانند مسجد ملک جهان یا دلخوش محل نمونه‌هایی از معماری سنگی و کارهای چوبی هستند.[۲] بیجاپور در زمان فرمانروایی عادل شاهیان به اوج شکوفایی خود رسید.[۴] بیچاپور تحت سلطنت عادلشاهیان یکی از بزرگترین و شکوفاترین شهرها و زیباترین پایتختهای زمان خودش بود که بسیاری از بناها و سدهای آنها تا امروز باقی است.[۲] در دورهٔ فرمانروایی عادل شاهیان بناهای پرشکوهی در بیجاپور ساخته شد. بنابر برخی گزارشها در سدهٔ ۱۱ق/۱۷م بیجاپور دارای بیش از ۱۰۰هزار واحد مسکونی و ۱۶۰۰ مسجد [۴] برای جمعیت یک میلیونی بیجاپور در آن زمان[۲] بوده‌است. مهم‌ترین بناهای به جای مانده از این دوران عبارت‌اند از: بنای تاریخی گل گمبذ (گل گنبد) که گنبد آن یکی از بزرگ‌ترین گنبدهای جهان به شمار می‌رود، و درواقع مقبرهٔ محمد عادل‌شاه، هفتمین فرمانروای عادل‌شاهیان است که احداث بنای آن را ۱۰۶۶ق/۱۶۵۶م دانسته‌اند؛ ابراهیم روضه که مزار ابراهیم عادل‌شاه دوم و خانواده‌اش در آنجاست. این بنا که شاید بزرگ‌ترین کار معماری دوران عادل‌شاهی باشد، توسط معماری ایرانی برپا گردیده‌است. بنای زیبا و پرشکوه مسجد جامع بیجاپور، مسجد بخارا، مسجد ملک‌جهان، آثار محل، مهتر محل، گَگَن محل و ملک میدان[۴] علی راضا، چاند بادی، و بسیاری از جاهها و اماکن عمومی دیگر[۲] از دیگر بناهای به جای مانده از دورهٔ عادل شاهیان در بیجاپور به‌شمار می‌رود. علاوه برآثار اسلامی چندین معبد کهن هندی در بیجاپور وجود دارد که مشهورترین آنها معبد پاپاناتها نام دارد. باغها و پارکهای ایجاد شده توسط سلطنت عادلشاهی بی نظیر بودند. باغهایی مانند علی باغ، کشور خان باغ، نگین باغ، نوروز باغ، ابراهیم باغ و... از میان صدها باغ باقی ماندند و کاروانسراها و هتلهایی مخصوص مسافرین بنا شد. سیستم آبرسانی سلطنت عادلشاهیان سیستمهای آبرسانی فوق‌العاده برای بیجاپور ساختند که سدها و لوله کشی‌های آنان برای تمام مردم ناحیه بیجاپور آب فراهم می‌کرد. این لوله‌کشی‌ها تا دورترین مناطق مانند شاه‌پور می‌رسید. سدهای تروی و افضل پور را احداث کردند. دریاچه‌های متعددی از جمله دریاچه جهان بیگم و بیش از ۱۰۰۰ چاه از جمله تالاب رنگرز و تالاب قاسم و تالاب الله پور را احداث نمودند. تعلیم و تربیت سیستم آموزشی، اسلامی و به زبان فارسی بود و دروس شامل منطق، شعر و ادبیات، قرآن و حدیث، علوم و دستور زبان می‌شد. بیشتر معلمان، صوفیان و دانشمندان عرب و ایرانی بودند. شعر و ادبیات پادشاهان بیجاپور همواره شاعران و هنرمندان ایرانی را به دربار خود دعوت می‌کردند. از جملهٔ این شاعران ظهوری ترشیزی و ملا ملک قمی بودند که به بیجاپور مهاجرت کردند. هنر ریشه‌های غیرهندی و گرایشهای شیعی پادشاهان بیجاپور به ویژه یوسف‌عادل‌شاه سردودمان این خاندان که تا دوران جوانی در ایران پرورش یافته بود، به خدمت گرفتن هنرمندان ایرانی را ترغیب می‌کرد.[۴] موسیقی جایگاه ویژه‌ای برای سلاطین عادلشاهی داشت و آهنگ سازان و ساز نوازان زیادی در دربار آنها ساکن بودند. همچنین هنرهایی مانند نقاشی و رقص بسیار شکوفا و مورد توجه بودند. تئاترها و برنامه‌های تفریحی زیادی برای دربار ترتیب داده می‌شد. کتابخانهٔ سلطنتی بیجاپور که متعلق به اوج گسترش فرهنگ اسلامی در این شهر است، امروزه مجموعه‌ای ارزشمند از آثار خطی و چاپی را در خود جای داده‌است. مینیاتورهای باارزش به جای مانده در این شهر بیانگر نفوذ هر چه بیشتر فرهنگ و هنر ایرانی در بیجاپور است. پزشکی پزشکی بسیار پیشرفت کرد. در سلطنت عادلشاهی بیمارستانها و دارالشفاها وجود داشتند و بیماریهایی مانند تب و ناراحتی‌های چشم و گوش و پوست را با علوم طب یونانی - ایرانی و آیور ودا درمان می‌کردند. همچنین کتابهای پزشکی زیادی در مورد آناتومی بدن و فیزیولوژی و تراپی‌های متعدد نوشته شدند. فهرست شاهان عادلشاهی سلسله عادل شاهیان یا سلطنت بیجاپور در جنوب هند از ۱۴۹۰ - ۱۶۸۶ میلادی حکومت کردند. اسامی پادشاهان به این قرارند: سلاطین عادل‌شاهی نام سلطان حکومت ۱ یوسف عادل شاه ۱۴۹۰ - ۱۵۱۰ ۲ اسماعیل عادل شاه ۱۵۱۰-۱۵۳۴ ۳ مالو عادل شاه ۱۵۳۴ ۴ ابراهیم عادل شاه ۱۵۳۴-۱۵۵۸ ۵ علی عادل شاه اول ۱۵۵۸-۱۵۸۰ ۶ ابراهیم عادل شاه دوم ۱۵۸۰-۱۶۲۷ ۷ محمد عادل شاه ۱۶۲۷-۱۶۵۷ ۸ علی عادل شاه دوم ۱۶۵۷-۱۶۷۲ ۹ اسکندر عادل شاه ۱۶۷۲- ۱۶۸۶