رويکردها و روش ها در زيبايي شناسي شهري كريمي مشاور مهرداد* * گروه معماري، دانشكده هنر و معماري، دانشگاه بوعلي سينا، همدان
هدف اصلي از اين مقاله معرفي رويکردهاي متفاوت در زيبايي شناسي شهري و شيوه هاي متفاوت انجام آن مي باشد. روش انجام تحقيق در اين نوشتار بر اساس روش تحليلي و مقايسه تطبيقي نظرات مختلف در حوزه زيبايي شناسي شهري و تکنيک هاي انجام آن است.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، در اين تحقيق زيبايي شناسي شهري بر اساس چهار رويکرد عمده کالبدي، روان شناسانه، کارشناسانه و مردم محور مورد بررسي قرار گرفت که متناسب با هر کدام از اين رويکردها، روش هاي مختلف انجام آنها نيز ارايه مي شود. رويکرد کالبدي و کارشناسانه که به لحاظ ماهيتي تا حد زيادي شبيه هم هستند در ميان شيوه هاي مديريتي رايج بوده و مي توان آنها را براي تبديل ويژگي هاي فيزيکي مناظر شهري به پارامترهاي طراحي به کار برد. رويکرد روان شناسانه و مردم محور را که نيز به لحاظ ماهيتي همانند هم هستند و در پروژه هاي تحقيقاتي پايه رواج دارند را مي توان در درک ديدگاه هاي مردم نسبت به مسايل زيباشناختي به کار برد و از نتايج آنها در تصميم گيري ها، برنامه ريزي ها و طراحي شهر کمک جست. روش هاي ارزيابي مربوط به اين چهار رويکرد در دو دسته عمده روش هاي کارشناس محور (شامل فهرست هاي توصيفي، فهرست هاي غيرکمي و فهرست هاي کمي) و روش هاي مردم محور (شامل روش هاي غيرکمي، کمي و روش مولفه اي) مورد بررسي قرار گرفته اند. بر اساس روش هاي ذکر شده براي انجام ارزيابي هاي زيباشناسانه، فنون ارزيابي و ابزار آن نيز ارايه شده است. در بخش مربوط به فنون و ابزار ارزيابي، مطالعات گسترده اي در مورد تحقيقات انجام گرفته در مورد مسائل زيباشناسي شهري انجام شده است و فنوني که در اين تحقيقات استفاده شده است، به صورتي منظم دسته بندي شده است. فنون مورد اشاره در اين مقاله به طور کلي شامل فنون مستقيم و فنون غير مستقيم در ارزيابي هاست که متناسب با رويکردهاي چهارگانه ذکر شده در اين نوشتار مي باشند.
اين مقاله به طور کلي، چارچوبي را جهت انجام پژوهش هاي بعدي که قرار است در مورد مباحث زيباشناسي در شهر انجام گيرد را مورد حمايت قرار مي دهد و به محققان کمک مي نمايد تا رويکرد و روشي درست را در انجام تحقيقاتي از اين دست را به انجام برسانند.
نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد جهت انجام بررسي هاي زيبايي شناسي شهري نياز است که رويکردهاي مردم محور و روان شناسانه به عنوان بستر اصلي در زيبايي شناسي و رويکردهاي کالبدي و کارشناس محور به عنوان مکمل رويکردهاي مردم محور و روان شناسانه مورد استفاده قرار گيرد.
كليد واژه: زيبايي شناسي شهري، رويکرد کالبدي، رويکرد روان شناسانه، رويکرد کارشناس محور، رويکرد مردم محور
بر اساس مطالعات صورت گرفته، در اين تحقيق زيبايي شناسي شهري بر اساس چهار رويکرد عمده کالبدي، روان شناسانه، کارشناسانه و مردم محور مورد بررسي قرار گرفت که متناسب با هر کدام از اين رويکردها، روش هاي مختلف انجام آنها نيز ارايه مي شود. رويکرد کالبدي و کارشناسانه که به لحاظ ماهيتي تا حد زيادي شبيه هم هستند در ميان شيوه هاي مديريتي رايج بوده و مي توان آنها را براي تبديل ويژگي هاي فيزيکي مناظر شهري به پارامترهاي طراحي به کار برد. رويکرد روان شناسانه و مردم محور را که نيز به لحاظ ماهيتي همانند هم هستند و در پروژه هاي تحقيقاتي پايه رواج دارند را مي توان در درک ديدگاه هاي مردم نسبت به مسايل زيباشناختي به کار برد و از نتايج آنها در تصميم گيري ها، برنامه ريزي ها و طراحي شهر کمک جست. روش هاي ارزيابي مربوط به اين چهار رويکرد در دو دسته عمده روش هاي کارشناس محور (شامل فهرست هاي توصيفي، فهرست هاي غيرکمي و فهرست هاي کمي) و روش هاي مردم محور (شامل روش هاي غيرکمي، کمي و روش مولفه اي) مورد بررسي قرار گرفته اند. بر اساس روش هاي ذکر شده براي انجام ارزيابي هاي زيباشناسانه، فنون ارزيابي و ابزار آن نيز ارايه شده است. در بخش مربوط به فنون و ابزار ارزيابي، مطالعات گسترده اي در مورد تحقيقات انجام گرفته در مورد مسائل زيباشناسي شهري انجام شده است و فنوني که در اين تحقيقات استفاده شده است، به صورتي منظم دسته بندي شده است. فنون مورد اشاره در اين مقاله به طور کلي شامل فنون مستقيم و فنون غير مستقيم در ارزيابي هاست که متناسب با رويکردهاي چهارگانه ذکر شده در اين نوشتار مي باشند.
اين مقاله به طور کلي، چارچوبي را جهت انجام پژوهش هاي بعدي که قرار است در مورد مباحث زيباشناسي در شهر انجام گيرد را مورد حمايت قرار مي دهد و به محققان کمک مي نمايد تا رويکرد و روشي درست را در انجام تحقيقاتي از اين دست را به انجام برسانند.
نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد جهت انجام بررسي هاي زيبايي شناسي شهري نياز است که رويکردهاي مردم محور و روان شناسانه به عنوان بستر اصلي در زيبايي شناسي و رويکردهاي کالبدي و کارشناس محور به عنوان مکمل رويکردهاي مردم محور و روان شناسانه مورد استفاده قرار گيرد.
تو قلب ِ من یه امپراطوره .. تسلیم میشه چونکه مجبوره
[/size][/size]
