ارزیابی گسترش فضایی ـ کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر کاربری زمین

ارزیابی گسترش فضایی ـ کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر کاربری زمین

نام مقاله :
ارزیابی گسترش فضایی ـ کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر کاربری زمین
طی دوره‌ی 1384- 1355 (2005 ـ 1975)

پدیدآورندگان :
محمدرضا پورمحمدی ، فیروز جمالی ، اکبر اصغری زمانی

چکیده :
پیچیدگی نظام‌های شهری در جهان معاصر، ارزیابی و تبیین تغییرات آن‌ها را به شیوه‌های سنتی و مرسوم در جهانی که شهرنشینی از بزرگ‌ترین پدیده‌های شایان‌توجه آن به شمار می‌رود، امری بسیار مشکل ساخته است. در بررسی‌ها نشان می‌دهند که پویایی‌ها و دینامیسم‌های شهری بر مقیاس‌های فضایی ـ کالبدی متفاوتی اثر می‌گذارند؛ از همین رو، در این پژوهش چارچوبی برای تهیه‌ی نقشه و تحلیل الگوهای قابل پیش‌بینی از گسترش شهر در مقیاس‌های فضایی ـ کالبدی متفاوت با هدف تحلیل فرآیندهای رشد و گسترش شهرنشینی فراهم شده است.
همچنین، در این پژوهش تحلیل گسترش شهر به سمت به‌کارگیریِ اندازه‌گیری‌های فضایی تغییرات در محیط‌های شهری، ساختار پوشش زمین‌شهری در مقیاس‌های محلی شهر زنجان در یک سطح منطقه‌ای، با بهره‌گیری از ابزارها و تکنیک‌های نوین سوق داده شده است.
نتایج نشان می‌دهد چگونه دوران نوین داده‌های سنجش از دور و شیوه‌های مناسب‌تر برای شناخت، مدل‌سازی، پیش‌بینی و نمایش دینامیسم‌های زمانی و فضایی ـ کالبدی گسترش شهر در مقیاس‌های متفاوت را اجازه می‌دهند.
برای دست‌یابی به این اهداف، در پژوهش حاضر نخست پیشینه‌ای از فرآیند گسترش تاریخی شهر زنجان در قالب داده‌های آماری ـ گرافیکی و منابع تاریخی ارائه شده و آنگاه برای ارزیابی گسترش فضایی ـ کالبدی شهر دو مدل رگرسیون خطی و مدل کراس‌تب به‌عنوان روش‌های مکمل به کار بسته شده‌اند. نتایج تحقیق حاضر، همبستگی، شدت، وسعت و مکانیزم تبدیل و تغییر کاربری اراضی شهری شهر زنجان را به‌عنوان برآیند و تجسم گسترش فضایی ـ کالبدی آن نشان می‌دهد. بر این اساس، آشکار شد که در چه ابعاد و مقیاسی کاربری شهری به ترتیب شدت عمل، کاربری‌های ارضی دیم، بایر، باغ و اراضی کشت آبی پیرامون خود را تحت گسترش فضایی ـ کالبدی خود قرار داده است.
و معنا، محصول شهر
کلیدواژه‌ها :
ارزیابی ، گسترش فضایی ـ کالبدی ، رشد آگاهانه ، رگرسیون خطی ، کراس‌تب.