بخش اول: استفاده از امکانات موجود
ماایرانى ها معمولاً از آمدن میهمان همیشه استقبال کرده ایم و آمدن میهمان و پذیرایىاز آن را یک اتفاق میمون مى دانیم. بعضى از میهمان هاى ما از شهرهاى دیگر کشورمیهمان ما مى شوند و طبیعتاً شب را هم میهمان ماهستند.
اما همیشه تدارک دیدن سفره چند رنگو پذیرایى بدون توقف نشانه میهمان نوازى نیست. آماده کردن فضایى براى استراحتمیهمانان ما شاید فضایى راحت تر را براى میهمانان ما فراهم کند.
ما اگر اتاق یابخشى از خانه را پیش از رسیدن میهمان ها آماده کنیم ، قطعاً پذیرایى از میهمانانبراى ما هم ساده تر مى شود. اما اینکه چه کارهایى بکنیم تا به هنگام آمدن میهمان،پذیرایى هم براى ما آسان شود و هم برای میهمان ، میتوانیم ازنکات زیر استفادهنمائیم.
ما مى توانیم اتاق کار، اتاق کودکو یا گوشه اى از خانه را به این امر اختصاص دهیم. راه هاى زیر هم مى تواند ما رابیشتر کمک کند.
- اضافه کردن یک تخت مناسب: اضافه کردن تخت به معنى استفاده از تشک یا تخت خواب است. معمولاً استفاده از صندلى هاى تخت شو یا کاناپه هاى بزرگ براى استفاده در چنین مواردى بسیار نامناسب است.
- فضاى مناسب: بعضى از افراد عادت دارند وسایل را از داخل چمدان خارج نکنند و از داخل همان استفاده کنند. اما بعضى دیگر معمولاً وسایل را از داخل ساک و چمدان خارج مى کنند. پس باید کمد و یا کشویى مخصوص لباس ها براى میهمانان خالى کرد. باید روى میز اتاقى که در اختیار میهمانان قرار مى دهیم را خالى کنیم تا وسایل شخصى را روى آن قرار دهند.
- جزئیات: قرار دادن بعضى وسایل از اتکاى میهمان به میزبان جلوگیرى مى کند. به طورمثال قرار دادن یک ساعت زنگ دار به میهمان کمک مى کند تا هر ساعتى که لازم بود،خودش بیدار شود. هر یک از وسایل زیر را هم اگر اضافه داریم در اختیار میهمانان قراردهیم. پنکه، تلفن و تلویزیون. البته اگر در خانه از آن اضافه باشد.
-در مورددستشویى و حمام هم این کار یعنى احترام به میهمان ها. قرار دادن یک صابون اضافى،شامپو و حوله دست و صورت، در صورتى که میهمان این وسایل را همراه نداشته باشد، اورا خوشحال خواهد کرد.
- حریم شخصى براى میهمان: مشکل اصلى همه ما این است کهگمان مى کنیم لحظه اى نباید میهمان را تنها گذاشت و در تمام لحظات در اتاقى که بهاو اختصاص داده ایم کنارش باشیم. قبل از اینکه او به شما بگوید مى خواهد مختصراستراحتى کند، یا کمى مطالعه کند، ما باید پیشنهاد بدهیم.
چند پیشنهاد زیر را همبراى ایجاد یک فضاى خصوصى براى میهمانان خود در نظربگیریم.
- بعضى از درها را ببندیم. اگر خانه خود را تغییر شکل داده یا از ابتدا به شکلى بودهکه بخش هاى مختلف آن به وسیله درهاى زیاد به هم متصل مى شوند، بعضى از درها راببندیم. به طور مثال اگر حمام ، هم از اتاق راه دارد و هم از سمت سالن پذیرایى، درسمت سالن را ببندیم.
- کلید اضافى: براى میهمان هایى که چند روزى قصد اقامتدارند. پیشنهاد مى شود کلید اضافى خانه را در اختیار آنها قرار دهیم. به این ترتیبهم ما به عنوان میزبان و هم اینکه میهمان ما راحت خواهند بود.
- براى میهمان خودوسایل آشپزخانه را دم دست و دسترسى به مواد نوشیدنى و خوردنى را در سهولت قراردهیم. به این ترتیب میهمان براى نوشیدن یا خوردن چیزى دچار رودربایستى نمى شود. حتیدر صورت امکان میتوانیم یک یخچال در اتاق خواب میهمان قرار دهیم ، چرا که میهمان ،در هر مقطعیاز شب میتواند از امکانات یخچال از قبیل خوردن آب خنک ، خوردن میوه ویا گذاشتن دارو و سایر موارد ، بدون مزاحمت به صاحب خانه ، بهره مند گردد.
- وسایل شست وشوى لباس هم در اختیار میهمانان قرار دهیم. این کار به میهمانان امکانشستن لباس هایشان را مى دهد. اتو و سایر وسایل مورد نیاز را هم در دسترس قرار دهیم. قطعاً لباس هاى میهمانان در ساک یا چمدان چروک شدهاست.
بنا براین داشتنگنجه و کمد به اندازه کافی در اتاق خواب میهمان ، ضروری به نظر میرسد و همچنین میزمطالعه و با صندلی و محتویات روی میز ، از قبیل چراغ مطالعه و تلفن و لوازمتحریر.
بخش دوم: پیش بینی و طراحی فضا برای اتاق خواب میهمان
تا اینجای مطلب ، همگی ، حاکی از آن بود که هیچگونه طراحی قبلی ،برای اتاق میهمان ، از پیش ، انجام نشده و فقط از امکانات موجود استفاده می شده است.
پس بنابراین بهتر است برای استفاده بهینه از فضای موجود ، از قبل نسبت به طراحی این فضا ، یعنی اتاق خواب میهمان ، تمهیدات لازم انجام گیرد.
برای این کار بهتر است تعریف مختصری از اتاق خواب و مخصوصاً اتاق خواب میهمان داشته باشیم.
بطور کلی اگر بخواهیم اتاق خواب را تعریف کنیم ، میتوان چنین بیان داشت که اتاق خواب در مجموع محلی است برای آرامش افراد ، استراحت کردن و بسر بردن اوقات بیکاری و خوشی در آن محل . و اتاق خواب میهمان هم همانند سایر اتاق خوابهای دیگر ، بایستی نه تنها از امکانات مشابه ، بلکه از امکانات ویژه ای نیز برخوردار باشد.
اصولاً برای اینکه انسان خواب خوب و راحتی داشته باشد ، اتاق خواب باید طوری طراحی گردد که اولاً بخوبی تهویه شود. ( برای هر فرد عادی ، هنگام خواب ، بایستی 15 متر مکعب هوا باشد.) یعنی اتاقی که 3 متر عرض و 4 متر طول و 3 متر ارتفاع دارد ، فقط میتواند گنجایش خواب دو نفر را داشته باشد. به همین منظور میبایست ، همیشه میزان هوای لازم تنفس افراد را هنگام خواب در نظر داشت .
البته اندازه و شکل اتاق خواب میهمان ، در کل بستگی به مقدار مبلمانی که مورد احتیاج است دارد. اگر تعداد میهمانها کم و تعداد تخت خوابها زیاد باشد ، اتاق خواب حالت چندان جالبی را نخواهد داشت. ولی در کل میتوان برای اتاق خواب میهمان دو نفری ، یک مساحت 3 * 4 را در نظر گرفت.
چون امروزه بیشتر بنا ها و ساختمانهای مدرن ، بصورت آپارتمان ساخته میشوند ، لذا برای آسوده تر بودن و استراحت کردن میهمان و سایر افراد خانواده و همچنین جالب تر بودن طرح مورد نظر ، بهتر است نکات زیر را در طراحی هایمان در نظر بگیریم.
- لازم است اتاقهای خواب را در قسمتی از نقشه طرح ریزی کنیم که از تمام جهات ، چه از نظر نور و چه از نظر تهویه هوا و چه از سایر مسائل دیگر ، بطور یکسان بهره گیرد. به همین منظور بیشتر مواقع ، محل قرار گرفتن اتاق خوابها در طرح معمولاً ، سمت جنوب طرح و ساختمان میباشد. و مناسب تر آن است که برای هر اتاق خواب و مخصوصاً اتاق خواب میهمان ، یک حمام در نظر گرفته شود.البته در صورت امکان ، تا از نظر امور بهداشتی و همچنین راحتی بیشتر میهمان ، این امر رعایت شود.
- حدالمقدور ، اتاق خواب ها ، نباید در کنار پله طراحی شوند و نبایست رو به خیابان و معبر ها و همچنین کنار پارکینگ ها بوده و کلاً رو به جاهای شلوغ و پر سر و صدا ، قرار نگیرند.
- اتاق خوابها بایستی دور از دسترس محوطه فعالیت افراد خانواده قرار گیرند و اتاق خواب میهمان نیز ، کمی دورتر از فضای خصوصی اتاق خواب میزبان قرار گیرد و درب ورودی آن در جای دنج و بی سر و صدایی قرار گرفته باشد تا از دید مستقیم و ایجاد ناراحتی برای خود و بقیه افراد خانواده جلوگیری گردد. چنانچه مقدور باشد و خانه دوبلکس طراحی گردد ، بهتر است که اتاق خواب میهمان در طبقه بالا در نظر گرفته شود. بخاطر اینکه طبقه بالا جای امن و ساکتی برای میهمان بوده و از مراجعه کننده های احتمالی روزمره منزل بدور خواهد بود.
- اصولاً برای لباسها و لوازم شخصی مورد نیاز ، بایستی مکان و فضای مناسبی را در اتاق خواب تدارک دید . برای اینکه محل مناسبی برای لباسهای خواب و لوازم شخصی مورد نیاز در نظر گرفته شود ، از جالباسی و قفسه های دیواری، میبایست در طرح استفاده کرد تا فضای کافی برای آویزان کردن لباسها و سایر لوازم شخصی وجود داشته باشد. البته شکل این جالباسی ها ، بصورت تو رفتگی ، در اتاقها طرح شده و بوسیله درب ، بصورت کمد در می آید . که هم اتاق خواب را خلوت جلوه داده و هم دارای نظم و ترتیب ، از نظر لوازم و وسایل خواب میباشد.
- دکوراسیون خوب و رنگ آمیزی دلنشین و مناسب آن در طراحی اتاق خواب ، میتواند جلوه گر آرامش و سکوت باشد. دکور سیستم اتاقهای خواب ، میبایست به گونه ای طرح ریزی شوند که نشانگر سکوت و آرامش بوده و ریتم خاصی در مورد مبلمان و تخت خواب و میزها داشته باشند تا در بوجود آوردن یک محیطی ساکت و خوب ، که ایده آل یک اتاق خواب مناسب میباشد سهیم باشند. البته هماهنگی بین روتختی و پرده ها و قالیها و یا بر عکس نا هماهنگی آنها ، تاکید بسزایی در آرامش اتاق خواب میگذارد که بایستی بدان توجه بیشتری کرد.
- موقعیت اتاق خواب میهمان ، از نظر چشم انداز هم میتواند عاملی باشد برای لذت بخش بودن محیطی که میهمان در آن بسر میبرد. صبح به هنگام باز کردن پنجره اتاق خواب ، و دیدن منظره های جالب و دلنواز ، با هوایی لطیف و دلنشین ، جذابیت محیط و فضا را برای میهمان دو چندان خواهد کرد. وقتی رنگ و فرم ، به زیبایی و تناسب ، در هم آمیزد ، حاصلی چشمگیر و دیدنی برای هر بیننده ای در بر خواهد داشت . با یک رنگ آمیزی مناسب برای اتاق خواب میهمان و چیدمان اثاث اتاق ( همانند تختخواب ، میز و صندلی) ، فضای دلپذیری را برای میهمان بوجود خواهد آورد . گذاشتن یک گلدان گیاه سبز در یک گوشه اتاق ، رنگ قهوه ای سوخته میز و صندلی که بر روی آن کنده کاری و ظریف کاری شده است و رنگ چوبی روشن قوس دار تختخواب و نقش و نگار زیبا و مناسب رو تختی و هماهنگی میان این دو ، سلیقه وصف ناپذیر میزبان خانه را توصیف خواهد کرد.
و حس قدردانی در میهمان را نسبت به شکوه و عظمت خانه و صاحب خانه و نعمت های خداوندی ، بیدار و زنده خواهد کرد.
ماایرانى ها معمولاً از آمدن میهمان همیشه استقبال کرده ایم و آمدن میهمان و پذیرایىاز آن را یک اتفاق میمون مى دانیم. بعضى از میهمان هاى ما از شهرهاى دیگر کشورمیهمان ما مى شوند و طبیعتاً شب را هم میهمان ماهستند.
اما همیشه تدارک دیدن سفره چند رنگو پذیرایى بدون توقف نشانه میهمان نوازى نیست. آماده کردن فضایى براى استراحتمیهمانان ما شاید فضایى راحت تر را براى میهمانان ما فراهم کند.
ما اگر اتاق یابخشى از خانه را پیش از رسیدن میهمان ها آماده کنیم ، قطعاً پذیرایى از میهمانانبراى ما هم ساده تر مى شود. اما اینکه چه کارهایى بکنیم تا به هنگام آمدن میهمان،پذیرایى هم براى ما آسان شود و هم برای میهمان ، میتوانیم ازنکات زیر استفادهنمائیم.
ما مى توانیم اتاق کار، اتاق کودکو یا گوشه اى از خانه را به این امر اختصاص دهیم. راه هاى زیر هم مى تواند ما رابیشتر کمک کند.
- اضافه کردن یک تخت مناسب: اضافه کردن تخت به معنى استفاده از تشک یا تخت خواب است. معمولاً استفاده از صندلى هاى تخت شو یا کاناپه هاى بزرگ براى استفاده در چنین مواردى بسیار نامناسب است.
- فضاى مناسب: بعضى از افراد عادت دارند وسایل را از داخل چمدان خارج نکنند و از داخل همان استفاده کنند. اما بعضى دیگر معمولاً وسایل را از داخل ساک و چمدان خارج مى کنند. پس باید کمد و یا کشویى مخصوص لباس ها براى میهمانان خالى کرد. باید روى میز اتاقى که در اختیار میهمانان قرار مى دهیم را خالى کنیم تا وسایل شخصى را روى آن قرار دهند.
- جزئیات: قرار دادن بعضى وسایل از اتکاى میهمان به میزبان جلوگیرى مى کند. به طورمثال قرار دادن یک ساعت زنگ دار به میهمان کمک مى کند تا هر ساعتى که لازم بود،خودش بیدار شود. هر یک از وسایل زیر را هم اگر اضافه داریم در اختیار میهمانان قراردهیم. پنکه، تلفن و تلویزیون. البته اگر در خانه از آن اضافه باشد.
-در مورددستشویى و حمام هم این کار یعنى احترام به میهمان ها. قرار دادن یک صابون اضافى،شامپو و حوله دست و صورت، در صورتى که میهمان این وسایل را همراه نداشته باشد، اورا خوشحال خواهد کرد.
- حریم شخصى براى میهمان: مشکل اصلى همه ما این است کهگمان مى کنیم لحظه اى نباید میهمان را تنها گذاشت و در تمام لحظات در اتاقى که بهاو اختصاص داده ایم کنارش باشیم. قبل از اینکه او به شما بگوید مى خواهد مختصراستراحتى کند، یا کمى مطالعه کند، ما باید پیشنهاد بدهیم.
چند پیشنهاد زیر را همبراى ایجاد یک فضاى خصوصى براى میهمانان خود در نظربگیریم.
- بعضى از درها را ببندیم. اگر خانه خود را تغییر شکل داده یا از ابتدا به شکلى بودهکه بخش هاى مختلف آن به وسیله درهاى زیاد به هم متصل مى شوند، بعضى از درها راببندیم. به طور مثال اگر حمام ، هم از اتاق راه دارد و هم از سمت سالن پذیرایى، درسمت سالن را ببندیم.
- کلید اضافى: براى میهمان هایى که چند روزى قصد اقامتدارند. پیشنهاد مى شود کلید اضافى خانه را در اختیار آنها قرار دهیم. به این ترتیبهم ما به عنوان میزبان و هم اینکه میهمان ما راحت خواهند بود.
- براى میهمان خودوسایل آشپزخانه را دم دست و دسترسى به مواد نوشیدنى و خوردنى را در سهولت قراردهیم. به این ترتیب میهمان براى نوشیدن یا خوردن چیزى دچار رودربایستى نمى شود. حتیدر صورت امکان میتوانیم یک یخچال در اتاق خواب میهمان قرار دهیم ، چرا که میهمان ،در هر مقطعیاز شب میتواند از امکانات یخچال از قبیل خوردن آب خنک ، خوردن میوه ویا گذاشتن دارو و سایر موارد ، بدون مزاحمت به صاحب خانه ، بهره مند گردد.
- وسایل شست وشوى لباس هم در اختیار میهمانان قرار دهیم. این کار به میهمانان امکانشستن لباس هایشان را مى دهد. اتو و سایر وسایل مورد نیاز را هم در دسترس قرار دهیم. قطعاً لباس هاى میهمانان در ساک یا چمدان چروک شدهاست.
بنا براین داشتنگنجه و کمد به اندازه کافی در اتاق خواب میهمان ، ضروری به نظر میرسد و همچنین میزمطالعه و با صندلی و محتویات روی میز ، از قبیل چراغ مطالعه و تلفن و لوازمتحریر.
بخش دوم: پیش بینی و طراحی فضا برای اتاق خواب میهمان
تا اینجای مطلب ، همگی ، حاکی از آن بود که هیچگونه طراحی قبلی ،برای اتاق میهمان ، از پیش ، انجام نشده و فقط از امکانات موجود استفاده می شده است.
پس بنابراین بهتر است برای استفاده بهینه از فضای موجود ، از قبل نسبت به طراحی این فضا ، یعنی اتاق خواب میهمان ، تمهیدات لازم انجام گیرد.
برای این کار بهتر است تعریف مختصری از اتاق خواب و مخصوصاً اتاق خواب میهمان داشته باشیم.
بطور کلی اگر بخواهیم اتاق خواب را تعریف کنیم ، میتوان چنین بیان داشت که اتاق خواب در مجموع محلی است برای آرامش افراد ، استراحت کردن و بسر بردن اوقات بیکاری و خوشی در آن محل . و اتاق خواب میهمان هم همانند سایر اتاق خوابهای دیگر ، بایستی نه تنها از امکانات مشابه ، بلکه از امکانات ویژه ای نیز برخوردار باشد.
اصولاً برای اینکه انسان خواب خوب و راحتی داشته باشد ، اتاق خواب باید طوری طراحی گردد که اولاً بخوبی تهویه شود. ( برای هر فرد عادی ، هنگام خواب ، بایستی 15 متر مکعب هوا باشد.) یعنی اتاقی که 3 متر عرض و 4 متر طول و 3 متر ارتفاع دارد ، فقط میتواند گنجایش خواب دو نفر را داشته باشد. به همین منظور میبایست ، همیشه میزان هوای لازم تنفس افراد را هنگام خواب در نظر داشت .
البته اندازه و شکل اتاق خواب میهمان ، در کل بستگی به مقدار مبلمانی که مورد احتیاج است دارد. اگر تعداد میهمانها کم و تعداد تخت خوابها زیاد باشد ، اتاق خواب حالت چندان جالبی را نخواهد داشت. ولی در کل میتوان برای اتاق خواب میهمان دو نفری ، یک مساحت 3 * 4 را در نظر گرفت.
چون امروزه بیشتر بنا ها و ساختمانهای مدرن ، بصورت آپارتمان ساخته میشوند ، لذا برای آسوده تر بودن و استراحت کردن میهمان و سایر افراد خانواده و همچنین جالب تر بودن طرح مورد نظر ، بهتر است نکات زیر را در طراحی هایمان در نظر بگیریم.
- لازم است اتاقهای خواب را در قسمتی از نقشه طرح ریزی کنیم که از تمام جهات ، چه از نظر نور و چه از نظر تهویه هوا و چه از سایر مسائل دیگر ، بطور یکسان بهره گیرد. به همین منظور بیشتر مواقع ، محل قرار گرفتن اتاق خوابها در طرح معمولاً ، سمت جنوب طرح و ساختمان میباشد. و مناسب تر آن است که برای هر اتاق خواب و مخصوصاً اتاق خواب میهمان ، یک حمام در نظر گرفته شود.البته در صورت امکان ، تا از نظر امور بهداشتی و همچنین راحتی بیشتر میهمان ، این امر رعایت شود.
- حدالمقدور ، اتاق خواب ها ، نباید در کنار پله طراحی شوند و نبایست رو به خیابان و معبر ها و همچنین کنار پارکینگ ها بوده و کلاً رو به جاهای شلوغ و پر سر و صدا ، قرار نگیرند.
- اتاق خوابها بایستی دور از دسترس محوطه فعالیت افراد خانواده قرار گیرند و اتاق خواب میهمان نیز ، کمی دورتر از فضای خصوصی اتاق خواب میزبان قرار گیرد و درب ورودی آن در جای دنج و بی سر و صدایی قرار گرفته باشد تا از دید مستقیم و ایجاد ناراحتی برای خود و بقیه افراد خانواده جلوگیری گردد. چنانچه مقدور باشد و خانه دوبلکس طراحی گردد ، بهتر است که اتاق خواب میهمان در طبقه بالا در نظر گرفته شود. بخاطر اینکه طبقه بالا جای امن و ساکتی برای میهمان بوده و از مراجعه کننده های احتمالی روزمره منزل بدور خواهد بود.
- اصولاً برای لباسها و لوازم شخصی مورد نیاز ، بایستی مکان و فضای مناسبی را در اتاق خواب تدارک دید . برای اینکه محل مناسبی برای لباسهای خواب و لوازم شخصی مورد نیاز در نظر گرفته شود ، از جالباسی و قفسه های دیواری، میبایست در طرح استفاده کرد تا فضای کافی برای آویزان کردن لباسها و سایر لوازم شخصی وجود داشته باشد. البته شکل این جالباسی ها ، بصورت تو رفتگی ، در اتاقها طرح شده و بوسیله درب ، بصورت کمد در می آید . که هم اتاق خواب را خلوت جلوه داده و هم دارای نظم و ترتیب ، از نظر لوازم و وسایل خواب میباشد.
- دکوراسیون خوب و رنگ آمیزی دلنشین و مناسب آن در طراحی اتاق خواب ، میتواند جلوه گر آرامش و سکوت باشد. دکور سیستم اتاقهای خواب ، میبایست به گونه ای طرح ریزی شوند که نشانگر سکوت و آرامش بوده و ریتم خاصی در مورد مبلمان و تخت خواب و میزها داشته باشند تا در بوجود آوردن یک محیطی ساکت و خوب ، که ایده آل یک اتاق خواب مناسب میباشد سهیم باشند. البته هماهنگی بین روتختی و پرده ها و قالیها و یا بر عکس نا هماهنگی آنها ، تاکید بسزایی در آرامش اتاق خواب میگذارد که بایستی بدان توجه بیشتری کرد.
- موقعیت اتاق خواب میهمان ، از نظر چشم انداز هم میتواند عاملی باشد برای لذت بخش بودن محیطی که میهمان در آن بسر میبرد. صبح به هنگام باز کردن پنجره اتاق خواب ، و دیدن منظره های جالب و دلنواز ، با هوایی لطیف و دلنشین ، جذابیت محیط و فضا را برای میهمان دو چندان خواهد کرد. وقتی رنگ و فرم ، به زیبایی و تناسب ، در هم آمیزد ، حاصلی چشمگیر و دیدنی برای هر بیننده ای در بر خواهد داشت . با یک رنگ آمیزی مناسب برای اتاق خواب میهمان و چیدمان اثاث اتاق ( همانند تختخواب ، میز و صندلی) ، فضای دلپذیری را برای میهمان بوجود خواهد آورد . گذاشتن یک گلدان گیاه سبز در یک گوشه اتاق ، رنگ قهوه ای سوخته میز و صندلی که بر روی آن کنده کاری و ظریف کاری شده است و رنگ چوبی روشن قوس دار تختخواب و نقش و نگار زیبا و مناسب رو تختی و هماهنگی میان این دو ، سلیقه وصف ناپذیر میزبان خانه را توصیف خواهد کرد.
و حس قدردانی در میهمان را نسبت به شکوه و عظمت خانه و صاحب خانه و نعمت های خداوندی ، بیدار و زنده خواهد کرد.
منم شهرسازی که می سازمت ، چو ایران جدم کوروش
