۱۳۹۰-۱۰-۱۱، ۰۴:۲۶ صبح
مفهوم «مکان و تصوير ذهني» و مراتب آن در شهرسازي از ديدگاه «کريستين نوربري شولتز» در رويکرد پديدارشناسي
پورمند حسن علي,محمودي نژاد هادي*,رنج آزماي آذري محمد
* دانشکده هنر و معماري، دانشگاه تربيت مدرس، تهران، ايران
«کريستين نوربري شولتز» در تبيين نظريات خود در رابطه با معماري و بطور عام تر، «مکان»؛ وامدار انديشه هاي «هايدگر» و «هوسرل» بوده است؛ چنانچه از ديدگاه وي، پديدارشناسي معماري به مثابه پديدارشناسي محيطي بازتعريف دارد. از سويي ديگر، روش پديدارشناسي اين توان را دارد تا به ايجاد محيطهاي واجد معنا و فراخواني «حس مکان»، «روح مکان» و «معناي مکان» بپردازد که مولفه هاي اساسي در هويت مکاني بشمار مي روند؛ بنابراين ضرورت به تدقيق در نظريات اين انديشمند نروژي الاصل در رابطه با مفهوم «مکان و تصوير ذهني» پرداخته شده است. بر اين اساس در اين مقاله در رويکردي پديدارشناسانه، به بررسي پديده مکان از ديدگاه نوربري شولتز پرداخته مي شود تا امکان احراز و بازخواني مفهوم مکان از ديدگاه وي ممکن شود. پژوهش حاضر از روش تحقيق توصيفي و تحليلي در بستر مطالعات اسنادي و کتابخانه اي و با رجوع به مدارک و اسناد مکتوب و غيرمکتوب، بهره برده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد که از ديدگاه نوربري شولتز مکان، فضايي است که انسان از وجود خود آگاه است و در واقع فضا تنها زماني که به نظامي از مکانهاي بامعنا و بر انگيزاننده احساس براي ما تبديل شود، براي ما زنده مي شود و شکل مي گيرد. وي در بستر برشماري سه اصل براي مکانهاي بامعنا «گونه شناسي، مکان شناسي، و ريخت شناسي» اشاره دارد که «گونه شناسي» از طريق چهار محرک وجود آدمي «حالات روحي، ادراک و فهم، گفتگو و هستي با ديگران» به دست مي آيد. در باب «مکان شناسي» به تقسيم بندي هستومندها به هستومندهاي «با هستي مستقل و مصنوعات بشري» اشاره دارد و در «رويکرد توصيفي» مکان، به چشم اندازها «چشم انداز رمانتيک، چشم انداز کلاسيک، چشم انداز کيهاني و چشم انداز ترکيبي» و مجتع هاي زيستي «آبادي، نهاد، شهر و غيره» و در عين حال، در «رويکرد تحليلي» مکان، به «فضا و کاراکتر» اشاره دارد. در ريخت شناسي نيز به مولفه هاي فضا: «ديالکتيک درون و بيرون، مرکزيت و محصوريت فضايي، مرز و حصار فضايي» و مولفه هاي کاراکتر «ادراک (شناسايي) و جهت يابي» اشاره دارد.
كليد واژه: مکان، پديدارشناسي، پديدارشناسي مکان، فضا، کريستين نوربري شولتز
پورمند حسن علي,محمودي نژاد هادي*,رنج آزماي آذري محمد
* دانشکده هنر و معماري، دانشگاه تربيت مدرس، تهران، ايران
«کريستين نوربري شولتز» در تبيين نظريات خود در رابطه با معماري و بطور عام تر، «مکان»؛ وامدار انديشه هاي «هايدگر» و «هوسرل» بوده است؛ چنانچه از ديدگاه وي، پديدارشناسي معماري به مثابه پديدارشناسي محيطي بازتعريف دارد. از سويي ديگر، روش پديدارشناسي اين توان را دارد تا به ايجاد محيطهاي واجد معنا و فراخواني «حس مکان»، «روح مکان» و «معناي مکان» بپردازد که مولفه هاي اساسي در هويت مکاني بشمار مي روند؛ بنابراين ضرورت به تدقيق در نظريات اين انديشمند نروژي الاصل در رابطه با مفهوم «مکان و تصوير ذهني» پرداخته شده است. بر اين اساس در اين مقاله در رويکردي پديدارشناسانه، به بررسي پديده مکان از ديدگاه نوربري شولتز پرداخته مي شود تا امکان احراز و بازخواني مفهوم مکان از ديدگاه وي ممکن شود. پژوهش حاضر از روش تحقيق توصيفي و تحليلي در بستر مطالعات اسنادي و کتابخانه اي و با رجوع به مدارک و اسناد مکتوب و غيرمکتوب، بهره برده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد که از ديدگاه نوربري شولتز مکان، فضايي است که انسان از وجود خود آگاه است و در واقع فضا تنها زماني که به نظامي از مکانهاي بامعنا و بر انگيزاننده احساس براي ما تبديل شود، براي ما زنده مي شود و شکل مي گيرد. وي در بستر برشماري سه اصل براي مکانهاي بامعنا «گونه شناسي، مکان شناسي، و ريخت شناسي» اشاره دارد که «گونه شناسي» از طريق چهار محرک وجود آدمي «حالات روحي، ادراک و فهم، گفتگو و هستي با ديگران» به دست مي آيد. در باب «مکان شناسي» به تقسيم بندي هستومندها به هستومندهاي «با هستي مستقل و مصنوعات بشري» اشاره دارد و در «رويکرد توصيفي» مکان، به چشم اندازها «چشم انداز رمانتيک، چشم انداز کلاسيک، چشم انداز کيهاني و چشم انداز ترکيبي» و مجتع هاي زيستي «آبادي، نهاد، شهر و غيره» و در عين حال، در «رويکرد تحليلي» مکان، به «فضا و کاراکتر» اشاره دارد. در ريخت شناسي نيز به مولفه هاي فضا: «ديالکتيک درون و بيرون، مرکزيت و محصوريت فضايي، مرز و حصار فضايي» و مولفه هاي کاراکتر «ادراک (شناسايي) و جهت يابي» اشاره دارد.
كليد واژه: مکان، پديدارشناسي، پديدارشناسي مکان، فضا، کريستين نوربري شولتز
The meaning of "place" and "subjective
imagination" in urban studies from the perspective
of christen Schultz in phenomenological
approach
Abstract: In the perspective of christen Schultz,
phenomenology of architecture and urban studies
has concept like an environmental phenomenology.
In the other hand, phenomenology has
the ability to achieving sense of place, spirit of
place and meaning of place. So, in this article,
the meaning of place and subjective imagination
will be shown. The research method is descriptive
and analytical approach that uses data collection:
documental study and library method.
The result of research shows, in the perspective
of christen Schultz, place is a space that
humankind to be informed about themselves
with consideration of typology and morphology
of place.
Keywords: place, phenomenology, phenomenology
of place, space, christen Schultz.
imagination" in urban studies from the perspective
of christen Schultz in phenomenological
approach
Abstract: In the perspective of christen Schultz,
phenomenology of architecture and urban studies
has concept like an environmental phenomenology.
In the other hand, phenomenology has
the ability to achieving sense of place, spirit of
place and meaning of place. So, in this article,
the meaning of place and subjective imagination
will be shown. The research method is descriptive
and analytical approach that uses data collection:
documental study and library method.
The result of research shows, in the perspective
of christen Schultz, place is a space that
humankind to be informed about themselves
with consideration of typology and morphology
of place.
Keywords: place, phenomenology, phenomenology
of place, space, christen Schultz.
خدایا:
مرا ببخش ،
به خاطر تمام درهایی که کوبیدم
و خانه تو نبود....!!!!
مرا ببخش ،
به خاطر تمام درهایی که کوبیدم
و خانه تو نبود....!!!!
