۱۳۹۱-۲-۲۴، ۰۲:۵۵ عصر
پردهبرداری از برج المپیک لندن با طراحی انیش کاپور
دیروز برای اولین بار و در حضور خبرنگاران از مدار مارپیچ المپیک ساخته مشترک آنیش کاپور، هنرمند و مجسمهساز هندیتبار بریتانیایی، و سسیل بالموند، معمار سریلانکایی–بریتانیایی، پرده برداری شد.
به گزارش معماری نیوز به نقل از BBC ، مقامات شهر لندن این برج را از میان فهرست پیشنهادی چندین هنرمند و معمار دیگر، از جمله آنتونی گورملی، مجسمهساز برجسته، برگزیدند تا به عنوان یک اثر هنری دائم نمادی در میان پارک المپیک لندن باشد.
کار ساخت این برج از نوامبر ۲۰۱۰ آغاز شد و دیروز بالاخره به پردهبرداری رسید.
این غول فولادی قرمز رنگ که ۱۱۵ متر ارتفاع دارد، به عنوان نماد بازیهای المپیک ۲۰۱۲ لندن شناخته شده است، یک سوم برج ایفل ارتفاع دارد، از مجسمه آزادی بلندتر است و بلندترین مجسمه هنری بریتانیا به حساب میآید.
این برج فلزی که اوربیت( orbit) نام دارد، بیست و دو میلیون و هفتصد هزار پوند هزینه برده که نوزده میلیون و دویست هزار پوند آن را لاکشمی میتال، تاجر هندی و ثروتمندترین فرد در هندوستان، آسیا و انگلستان پرداخته است. این برج پیچ در پیچ که در دل پارک المپیک لندن قرار داد، مانند یک برج دیدبانی عمل میکند که بازدید کنندگان میتوانند از بالای آن دید ۳۶۰ درجهای روی محل برگزاری بازیهای المپیک داشته باشند. اگر هوای ابرآلود و خاکستری شهر لندن اجازه دهد، اوربیت دید فوق العادهای به افق کل شهر دارد.
آنیش کاپور، متولد ۱۹۵۴ بمبئی، از هنرمندان برجسته بریتانیا و برنده جایزه معتبر ترنر است که هر سال توسط تیت بریتانیا به هنرمندی از نسل جوان اهدا میشود. کاپور این جایزه را سال ۱۹۹۱ از آن خود کرد. سسیل بالموند هم لقب "یکی از پیشروترین معماران جهان معاصر" را از آن خود کرده است. به گفته کاپور هر دوی آنها علاقه خاصی به تلفیق معماری و مجسمهسازی، و همچنین روشی دارند که فرم و هندسه، سازه را به وجود میآورند. همکاری این دو از سال ۲۰۰۲ و در جریان ساخت چیدمان Marsyas برای سالن توربین تیت مدرن شروع شد و از آن زمان تا کنون، به تعبیر خودشان، همواره به رشته تخصصی یکدیگر سرک کشیدهاند.
آن طور که خود کاپور میگوید، او به طور واضح از برج بابل به عنوان یک مرجع اساطیری برای ساخت مجسمه غول پیکرخود الهام گرفته است. تأثیرپذیری از برج بابل به این اثر جنبهای اسطورهای و عرفانی میبخشد که در تناقض با جنبه مدرن آن قرار میگیرد. صعود و تعالی مضامینی هستند که در آثار آنیش کاپور به وفور دیده میشوند. او پیش از این نیز با اثری به عنوان "معراج" (Ascension) در دوسالانه ونیز ۲۰۱۱ مشارکت کرده بود.
بالموند با مبنا قراردادن "معماری به مثابه سازه"، کار خود را اجرایی بصری از مفاهیم نظری می داند
نگرش وی به سازه، نشأت گرفته از نظریه آشوب و سامانه های غیر خطی است. او در تحقیقات خود به مفاهیم ریاضی چون الگوریتم، فراکتال، ریتم و ساختار سلولی می پردازد و تاثیر آن ها را بر فرم های طبیعی بررسی می کند. همین دیدگاه او از معماری را می توان در برج اوربیت نیز دید.
اوربیت از نظر فرم برای بسیاری یادآور برج ایفل است، ضمن اینکه شباهت زیادی به برج هرگز ساخته نشده تاتلین دارد. همچنین شبکههای فولادی درهم تداعیکننده پنج حلقه نماد المپیک است. به گفته آنیش کاپور در ساختن این برج نوعی ساختارشکنی نیز وجود دارد. او میگوید "برجها تقریبا همیشه متقارن هستند و حلقههای پیچخورده این برج به منظور امتناع از ارائه یک تصویر یگانه و یکپارچه بوده است."
بالموند دربارهٔ شکل خاص اوربیت میگوید: "ایده اولیه این بود که اجسام مدور می چرخند و می چرخند و در نقطه ای به یگدیگر متصل خواهند شد. اما این ایده کمی ساده انگارانه بود. پس ما فکر کردیم که از فضا بیشتر عبور کنیم، نه تنها بچرخیم و بچرخیم بل از گوشه ای به گوشه دیگر برویم. به گونه ای تاثیرگزار، حجمی که می بیند یک خط است که به بالا می رود و به پایین بر می گردد و شکل عدد ۸ را به خود گرفته است و هر باری که بالا می رود و به پایین می آید تفاوت کوچکی در آن رخ می دهد. شکل ایستاده است برای آنکه متصل است. تمایز اصلی این بنای بلند در آن است که اتصالش تنها به وسیله ی نقاط پراکنده ای در فضاست و اگر تنها به اتصالات نگاه شود، نقاطی هستند در فضا که در میانشان خطوط آزاد سیال دیده می شوند. این شکل آزادی، انرژی سیالیت و تغییر را بسیار بیش از شکلی دارد که خطی است که به صورت مداوم و عمودی رو به بالا در حرکت است."
بوریس جانسون، شهردار لندن اوربیت را به عنوان "یک قطعه واقعا دیدنی و جذاب از هنر مدرن بریتانیا" توصیف کرده است که در دورانی دیگر میتوانست رومیها را شوکه کند، یا آرمانهای گوستاو ایفل را کوچک جلوه دهد. البته بوریس جانسون هم هنگام انتخاب این پروژه به دنبال برجی نمادین همانند برج ایفل برای شهر لندن بوده است.
به رغم همه این نکات، منتقدان این برج هم کم نیستند. بعضی از آن به عنوان "ایفل پس از یک حملهٔ اتمی" نام بردهاند و برخی دیگر گفتهاند که این برج بیشتر شبیه "برخورد فاجعهآور دو جرثقیل" است.
آنیش کاپور از این نقدها به هیچ وجه ناخشنود نیست و هیولای پیچ در پیچش را با ایفل مقایسه میکند که به مدت پنجاه سال کسی طاقت دیدنش را نداشت، اما حالا به نماد پاریس تبدیل شده است.
بالموند با اشاره به اینکه برای ساخت این اثر به اخذ مجوز از ۴ شورای مختلف نیاز بوده، میگوید "این یک تجربه چند مرحلهای از سازه و هنر است و برای زمانی طولانی به شهر لندن سود خواهد رساند."
برج اوربیت روز ۲۸ ژوئیه به طور موقت به مناسبت بازیهای المپیک به روی بازدیدکنندگان باز خواهد شد و پس از آن در سال ۲۰۱۴ بطور دائم برای عموم بازگشایی خواهد شد.