«درون.گرایی» یکی از باورهای مردم ایران زندگی شخصی و حرمت آن بوده که این امر به گونه.ای معماری ایران را درون.گرا ساخته است. معماران ایرانی با سامان.دهی اندام.های ساختمان در گرداگرد یک یا چند میان.سرا، ساختمان را از جهان بیرون جدا می.کردند و تنها یک هشتی این دو را به هم پیوند می.داد. ، «پرهیز از بیهودگی» در معماری ایران تلاش می.شده کار بیهوده انجام نشود و از اسراف پرهیز می.کردند. ، «مردم.محوری» مردم.محوری به معنای رعایت تناسب میان اندام.های ساختمانی با اندام.های انسان و توجه به نیازهای او در کار ساختمان.سازی است. در ایران هم مثل مکان.های دیگر، معماری هنری وابسته به زندگی است. معمار ایرانی بلندای درگاه را به اندازه بالای مردم می.گرفته و روزن و روشندان را چنان می.آراسته که فروغ خورشید و پرتو ماه را به اندازه دلخواه به درون سرا می.آورد. پهنای اتاق خواب به اندازه یک بستر است و افراز طاقچه به اندازه.ای است که نشسته و ایستاده به آسانی در دسترس باشد و از طرفی تالار که مخصوص مهمان است به اندازه.ای پهناور و باشکوه بوده که شایسته پذیرایی باشد. ، «خود.بسندگی» معماران ایرانی تلاش می.کردند مصالح مورد نیاز خود را از نزدیک.ترین نقاط ممکن به.دست آورند و ساختمان.ها را چنان می.ساختند که نیازمند به مصالح جاهای دیگر نباشد و تنها به خود اکتفا کنند. به این ترتیب کار ساخت.وساز با شتاب بیشتری انجام می.شد و ساختمان با طبیعت پیرامون خود سازگارتر بود و هنگام بازسازی و نوسازی نیز همیشه مصالح در دسترس است. و «نیارش» نیارش به دانش ایستایی، فن ساختمان و مصالح.شناسی گفته می.شود. معماران به نیارش ساختمان بسیار توجه می.کردند و آن را از زیبایی جدا نمی.دانستند. آنها به تجربه به اندازه.هایی برای پوشش.ها و دهانه.ها و جرزها دست یافته بودند که همه بر پایه نیارش به دست آمده بود. می باشه استفاده شده.
سبک روکوکو : در لغت به معنی سنگریزه است. این شیوه در فرانسه پدید آمد و در واقع واکنشی علیه شکوه و جلال افراطی کاخ ورسای به شمار می آید. یکی از اولین نتایج این واکنش، ساختن خانه های شهری بود که هم کوچک تر و هم راحت تر از کاخ های باروک بودند. در این شیوه علاوه بر بهره گیری از منحنی های کوچک شبیه به صدف، از عناصری که بیان طراوت و سرزندگی بنماید نیز استفاده می شد." در مورد سیر تکامل هنرهای زیبا در روسیه اطلاعات زیادی در دست نیست. برای یک دوره هزار ساله، از قرن نهم از زمان تغییر مذهب روسیه به مسیحیت ارتدوکس تا قرن نوزدهم، هنر روسیه تقریباً با تصویرنگاری نمود پیدا می.کرد. نقاشی قدیس.ها یا مناظر مربوط به داستان.های انجیل که روی بوم.های چوبی کشیده شده.اند، همه بیانگر حاکمیت کلیسا بر عرصه هنر و معماری این کشور هستند.
معماری روسیه همچون هنر در این کشور کلیسا محور بود و در طول سالیان متمادی تابع محدودیت.هایی بود که کلیسا بر آن تحمیل می.کرد. کلیساها به شکل صلیب یونانی ساخته می.شدند که تعداد کمی پنجره و سقف.های شیب.دار داشتند. دیواره.ای (یا تیغه.ای که محراب را از بقیه کلیسا جدا می.کند و روی آن شمایل مقدسان نقش شده است) که در قسمت جلوی محراب واقع شده و شمایل قدسین روی آن نقش گرفته بود در واقع معرف تصویر درونی کلیسا بود.
معماری دوران قرون وسطی در این کشور نیز شرایط خاصی را پشت سر گذرانده است. کلیساهای بزرگ کرملین نمونه.های بارز نفوذ تدریجی ایتالیا در فرهنگ و هنر روسیه در قرون 15 و 16 است. سبک ونیزی کنگره.دار سقف.ها معماری رایج آن زمان در مسکو بوده است. کلیسای بزرگ سنت با سیل در مسکو آخرین کلیسایی است که از گنبدهای شیب.دار تشکیل شده است، بعدها رهبران ارتدوکس ساخت کلیساها به این سبک را ممنوع کردند.
دیدگاه غربی پطرکبیر، سبک معماری این کشور را متحول ساخت. پایتختی که او بنا کرد متفاوت از سبک.های قدیمی بود. قصر زمستانی (که به سبک رکوکو: سبک هنر سده 18 که در واکنش به باروک به وجود آمد و ویژگی. آن تزئینات فراوان و رنگ.های روشن و شاد بود) و کلیسای راسمولنی و قصر میخایلوفسکی کاملاً با سبک بناهای گنبدی شکل قرون وسطی مسکو تفاوت داشت. با نگاه به هر میدانی در سن پطرزبورگ و با گردشی 360 درجه می.توان شاهد دیدگاه خاص طراحان و معماران آن دوران بود.
جنبش احیاگران مذهبی در قرن نوزدهم بازگشت دوباره سبک.ها و نمادها کلیسایی را به دنبال داشت کلیسای گنبدی شکل سن پطرزبورگ نمونه.ای از بازگشت دوباره این سبک از معماری است. پس از پیروزی برناپلئون اشرافیت غالب شد. کاخ.هایی با تزئینات و جلوه.های ویژه ساخته شدند. آرامگاه لنین در میدان سرخ یکی از آخرین نمادهای معماری ساختارگرایان است. ترو مسکو هم که توسط برجسته.ترین معماران کشور طراحی شده است نمونه عالی از در کنار هم قرار گرفتن آداب و رسوم.هاست (پایتخت های پرگل با مجسمه.های کارگران) بعدها سبک گوتیک استالین در ساخت بناها متداول شد. دو نمونه بارز از این سبک معماری هتل اوکراین و دانشگاه دولتی مسکو هستند. بعد از دوران استالین معماری روسیه به سمت ساخت برج.های جعبه.مانند که چهره شهر را زشت می.کردند، پیش رفت.
سبک روکوکو : در لغت به معنی سنگریزه است. این شیوه در فرانسه پدید آمد و در واقع واکنشی علیه شکوه و جلال افراطی کاخ ورسای به شمار می آید. یکی از اولین نتایج این واکنش، ساختن خانه های شهری بود که هم کوچک تر و هم راحت تر از کاخ های باروک بودند. در این شیوه علاوه بر بهره گیری از منحنی های کوچک شبیه به صدف، از عناصری که بیان طراوت و سرزندگی بنماید نیز استفاده می شد." در مورد سیر تکامل هنرهای زیبا در روسیه اطلاعات زیادی در دست نیست. برای یک دوره هزار ساله، از قرن نهم از زمان تغییر مذهب روسیه به مسیحیت ارتدوکس تا قرن نوزدهم، هنر روسیه تقریباً با تصویرنگاری نمود پیدا می.کرد. نقاشی قدیس.ها یا مناظر مربوط به داستان.های انجیل که روی بوم.های چوبی کشیده شده.اند، همه بیانگر حاکمیت کلیسا بر عرصه هنر و معماری این کشور هستند.
معماری روسیه همچون هنر در این کشور کلیسا محور بود و در طول سالیان متمادی تابع محدودیت.هایی بود که کلیسا بر آن تحمیل می.کرد. کلیساها به شکل صلیب یونانی ساخته می.شدند که تعداد کمی پنجره و سقف.های شیب.دار داشتند. دیواره.ای (یا تیغه.ای که محراب را از بقیه کلیسا جدا می.کند و روی آن شمایل مقدسان نقش شده است) که در قسمت جلوی محراب واقع شده و شمایل قدسین روی آن نقش گرفته بود در واقع معرف تصویر درونی کلیسا بود.
معماری دوران قرون وسطی در این کشور نیز شرایط خاصی را پشت سر گذرانده است. کلیساهای بزرگ کرملین نمونه.های بارز نفوذ تدریجی ایتالیا در فرهنگ و هنر روسیه در قرون 15 و 16 است. سبک ونیزی کنگره.دار سقف.ها معماری رایج آن زمان در مسکو بوده است. کلیسای بزرگ سنت با سیل در مسکو آخرین کلیسایی است که از گنبدهای شیب.دار تشکیل شده است، بعدها رهبران ارتدوکس ساخت کلیساها به این سبک را ممنوع کردند.
دیدگاه غربی پطرکبیر، سبک معماری این کشور را متحول ساخت. پایتختی که او بنا کرد متفاوت از سبک.های قدیمی بود. قصر زمستانی (که به سبک رکوکو: سبک هنر سده 18 که در واکنش به باروک به وجود آمد و ویژگی. آن تزئینات فراوان و رنگ.های روشن و شاد بود) و کلیسای راسمولنی و قصر میخایلوفسکی کاملاً با سبک بناهای گنبدی شکل قرون وسطی مسکو تفاوت داشت. با نگاه به هر میدانی در سن پطرزبورگ و با گردشی 360 درجه می.توان شاهد دیدگاه خاص طراحان و معماران آن دوران بود.
جنبش احیاگران مذهبی در قرن نوزدهم بازگشت دوباره سبک.ها و نمادها کلیسایی را به دنبال داشت کلیسای گنبدی شکل سن پطرزبورگ نمونه.ای از بازگشت دوباره این سبک از معماری است. پس از پیروزی برناپلئون اشرافیت غالب شد. کاخ.هایی با تزئینات و جلوه.های ویژه ساخته شدند. آرامگاه لنین در میدان سرخ یکی از آخرین نمادهای معماری ساختارگرایان است. ترو مسکو هم که توسط برجسته.ترین معماران کشور طراحی شده است نمونه عالی از در کنار هم قرار گرفتن آداب و رسوم.هاست (پایتخت های پرگل با مجسمه.های کارگران) بعدها سبک گوتیک استالین در ساخت بناها متداول شد. دو نمونه بارز از این سبک معماری هتل اوکراین و دانشگاه دولتی مسکو هستند. بعد از دوران استالین معماری روسیه به سمت ساخت برج.های جعبه.مانند که چهره شهر را زشت می.کردند، پیش رفت.
