ژئومورفولوژی شهری

مطالعه مورفولوژی شهری در توسعه قلمروهای جغرافیای شهری بسیار مؤثر است و حتی تأکید بیشتر بر مورفولوژی شهری، به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، باعث پیدایش شاخه مستقل جغرافیای شهری در علم جغرافیا شده است.

ژئومورفولوژي به معناي ريخت شناسي زمين و اين که زمين در حال حاضر چه شکلي دارد و چرا اين شکل در آن به وجود آمده است. در واقع مي توان گفت ژئومورفولوژي علم بررسي پديده هاي سطح زمين و عوامل تاثيرگذار بر آن ها از گذشته، حال و آينده است. شهرهاي فراواني گاه و بيگاه از به راه افتادن سيل خسارات فراواني مي بينند يا لااقل با مشكلات بسياري رو به رو مي شوند. برخي شهروندان از ريزش كوه مي نالند، جريان سولي فلوكسيون، برخي ديگر را زير خروارها آوار مي برد. زمين لرزه ها و تكان هاي زمين موجب ويراني شهر ها مي گردند.جغرافیای طبیعی شهرها و نواحی شهری مورفولوژی شهری را به گونه ای تحت تأثیر اوضاع طبیعی خود قرار می دهد. در گذشته اگر سيل بنايي را ويران مي كرد جبران ويرانگري به دليل سادگي بنا كار بسيار مشكلي به نظر نمي رسيد. در صورتي كه امروز ، تجهيزات عمراني به طور پيچيده اي توسعه يافته اند و جبران خسارت های مالی و جانی کار چندان دشواری نیست. لذا اهميت و ضرورت شناخت ويژگي هاي محيط طبيعي جهت تميز و تشخيص نقاط مناسب از مناطق نا مساعد، براي ايجاد بنا ها و ساختمان ها معلوم مي شود .

در جغرافیای شهری، بررسی مورفولوژی شهری از سه ناحیه جغرافیایی تأثیر پذیرفته است که عبارتند از: سنت مورفولوژیک آلمان، بریتانیا و آمریکای شمالی. در دیگر کشورها کمتر مورد توجه جغرافیدانان بوده است. در سال 1899 در اروپای مرکزی – آلمان، مطالعات اشلوتر، جز اولین مطالعات علمی درباره مورفولوژی شهری محسوب می شود. این محقق در بررسی های خود بر " مورفولوژی چشم انداز" تأکید می کرد.در نیمه اول قرن بیستم در مکتب انگلستان، دو مکتب مطرح می شود: مکتب وارداتی مورفولوژی که به طور مستقیم از مکتب مورفولوژیک آلمان تأثیر می پذیرد و مکتب بومی انگلستان. در ایالات متحده، مکتب مورفولوژی شهری تأثیر پذیری خاصی از جغرافیای فرهنگی داشته و تحلیل پایگاه اجتماعی – اقتصادی شهر از طریق مدل های اکولوژیک کاربری زمین صورت گرفته است. امروزه مورفولوژی شهر بر چند موضوع اساسی تأکید دارد: 1-تحلیل طرح شهری در مورفولوژی شهرها
2- برخورد دوره ای 3- عوامل مؤثر در تغییرات مورفولوژیک شهر

علاوه بر این سه عامل شرایط اقلیمی، توپوگرافیک و ارزش های ایدئولوژیک سهم زیادی در ساخت های مورفولوژی شهر دارند.