برای شناخت شهر الکترونیکی ابتدا باید اطلاعاتی در زمینه کارمند الکترونیک و شهروند الکترونیکی بدانیم :
از ابتدای دهه70 استفاده از کامپیوتر و سیستم های کامپیوتری در تمامی شرکتهای صنعتی و غیرصنعتی داخلی گسترش یافت. در حال حاضر کمتر شرکتی را پیدا خواهیم کرد که تمامی یا برخی از کارهای اداری خود را به صورت مکانیزه انجام ندهد.
قرن بیست و یکم را قرن اطلاعات نام گذاری کرده اند. مقدار اطلاعاتی که در قرن بیستم تولید شد، بیشتر از کل اطلاعاتی است که در قرون گذشته جمع آوری شده بود و این آغازی است برای قرن21 که نمی توان به راحتی حدس زد تا پایان این قرن چه میزان اطلاعات تولید خواهد شد.
کارمند الکترونیک کیست؟
کارمند الکترونیک کسی است که با علوم و فنون کامپیوتر آشنایی دارد و با توجه به ابزاری که در اختیار دارد می بایست برای انجام کارهای واگذار شده از سیستم های مکانیزه استفاده کند.
شهروند الکترونیکی کیست؟
بنابر استاندارد بين المللي enzeCiti، شهروند الكترونيكي كسي است كه علوم و توانايي هاي زير را داشته باشد:
- سواد كامپيوتر (مباني كامپيوتر، ويندوز و Word)
- سواد الكترونيكي و ارسال و دريافت پست الكترونيكي
- تكنينكهاي پيشرفته جستجوي اطلاعات در وب
- دريافت آخرين اخبار سياسي، اقتصادي، اخبار آب و هوا، وضعيت راهها و غيره از اينترنت
- يافتن خدمات، كالاها و نرم افزارهاي مورد نياز از طريق اينترنت
- حفظ امنيت خود و خانواده در برابر آسيبهاي اينترنتي
- برنامه ريزي سفر، رزرو هتل، رزرو و خريد بليط قطار و هواپيما
- دريافت خدمات از دولت الكترونيكي
- بهره مندي از خدمات بانكداري الكترونيكي
- پرداخت قبوض آب، برق، تلفن، گاز و ... از طريق اينترنت
- انجام خريدهاي روزانه، كتاب، CD، و غيره از طريق اينترنت
- آشنايي با فرمهاي online و نحوه تكميل آنها
- كاريابي از طريق اينترنت و تكميل فرمهاي استخدام online
- دريافت آخرين يافته هاي دارويي و پزشكي دنيا از طريق وب
- خرده فروشي online
- انجام كار در منزل و ارسال نتيجه كار به كارفرما
مزاياي شهر الكترونيك :
1- فراهم آوردن خدمات اينترنت با كيفيت و سرعت بالا براي شهروندان
2- فراهم آوردن كانالهاي آموزشي مختلف و محيط آموزشي مادام العمر
3-بهبود كيفيت زندگي مردم
4-ارائه خدمات يك مرحله اي به شهروندان
5- تقويت رقابت تجاري شهر و ايجاد فرصتهاي تجاري بيشتر توسط تجارت الكترونيك
6- ارتباط بهتر سازمانها و ارگانهاي مختلف شهري
7- دسترسي 24ساعته به خدمات شهري
8- افزايش مشاركت مردم در اداره شهر
9- كاهش ترافيك شهر با توجه به كاربرد اينترنت در فعاليتهاي شهري شهروندان
10- كاهش آلودگي هوا با كاهش ترافيك شهري
11- همسو كردن سرمايه گذاري ها با نيازهاي شهروندان و شهر
12- تسريع در برطرف شدن مشكلات ايجاد شده در شهر و ارتباط مستقيم مسئولين شهري با شهروندان
13- صرفه جويي در وقت و انرژي
14- جلوگيري از سرمايه گذاري بيشتر روي روشهاي قديمي اداره شهر
15- ايجاد زيرساختار لازم براي توسعه هاي آتي شهر
16-كاهش فساد اداري
17- افزايش نظم در فعاليتهاي شهر با استفاده از سيستم اطلاعاتي جامع
18-افزايش سطح آگاهي عموم
19- درآمد ثابت شهري با به وجود آمدن يك سيستم با ثبات و جامع در گردش پول
20- نشر فرهنگ و عقايد
شهر الکترونیک در ایران و جهان
گزارش ها حاكي از آن است كه ٧٠ درصد از رفت و آمدهاي درون شهري ايرانيان در حال حاضر صرفا براي كسب اطلاعات در مورد خدمات مختلف صورت مي گيرد كه نتيجه اين رفت و آمدها افزايش ترافيك، آلودگي هوا، هزينه سوخت و افزايش تصادفات است. اين درحالي است كه در شهرهايي مانند سئول در چارچوب پروژه هايي مثل شهر الكترونيك بيش از ٥٠٠ خدمت به صورت آنلاين به شهروندان ارائه مي شود. براي تحقق شهر الكترونيك در ايران بايد به ٢ موضوع مهم زير ساخت ها و فرهنگ سازي توجه كرد. متاسفانه در ايران پروژه هاي شهر الكترونيك در كيش، مشهد و تهران تا كنون با موفقيت زيادي مواجه نشده است و تا رسيدن به خدمات آنلاين بر بستر اينترنت راه درازي در پيش روي داريم.
دولت الکترونیک را بهتر بشناسیم
يكي از مهم‌‌ترين مقولات در جامعه اطلاعاتي، مسئله دولت الكترونيك است. دولت الكترونيك به معناي فراهم كردن شرايطي است كه دولت‌ها بتوانند خدمات خود را به صورت شبانه روزي و در تمام ايام هفته به شهروندان ارائه كنند.
اين امر در سال‌هاي اخير به طور جدي در دستور كار دولت‌ها قرار گرفته است و دولتمردان هوشمند نيروهاي خود را در راه تحقق چنين شرايطي بسيج كرده‌اند و درصدد برآمده‌اند كه فرآيندهاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي را با كمك فناوري نوين ارتباطات و اطلاعات اصلاح كرده و از اين طريق به شيوه كارآمدتري به ارائه خدمات به شهروندان بپردازند.
در حقيقت، به كارگيري و گسترش دولت الكترونيك غالبا در جهت انجام تغييرات در فرآيندهاي دولتي نظير تمركززدايي، بهبود كارايي و اثربخشي است.
اصولا تعريف واحدي در باره دولت الكترونيك وجود ندارد و اين مسئله ناشي از ماهيت پويا و متغير فناوري است.
امروزه به استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود كارايي و اثربخشي، شفافيت اطلاعات و مقايسه پذيري مبادلات اطلاعاتي و پولي در درون دولت، بين دولت و سازمان‌هاي تابعه آن، بين دولت و شهروندان و بين دولت و بخش خصوصي دولت الكترونيك اطلاق مي‌شود.
از ابتدای دهه70 استفاده از کامپیوتر و سیستم های کامپیوتری در تمامی شرکتهای صنعتی و غیرصنعتی داخلی گسترش یافت. در حال حاضر کمتر شرکتی را پیدا خواهیم کرد که تمامی یا برخی از کارهای اداری خود را به صورت مکانیزه انجام ندهد.
قرن بیست و یکم را قرن اطلاعات نام گذاری کرده اند. مقدار اطلاعاتی که در قرن بیستم تولید شد، بیشتر از کل اطلاعاتی است که در قرون گذشته جمع آوری شده بود و این آغازی است برای قرن21 که نمی توان به راحتی حدس زد تا پایان این قرن چه میزان اطلاعات تولید خواهد شد.
کارمند الکترونیک کیست؟
کارمند الکترونیک کسی است که با علوم و فنون کامپیوتر آشنایی دارد و با توجه به ابزاری که در اختیار دارد می بایست برای انجام کارهای واگذار شده از سیستم های مکانیزه استفاده کند.
شهروند الکترونیکی کیست؟
بنابر استاندارد بين المللي enzeCiti، شهروند الكترونيكي كسي است كه علوم و توانايي هاي زير را داشته باشد:
- سواد كامپيوتر (مباني كامپيوتر، ويندوز و Word)
- سواد الكترونيكي و ارسال و دريافت پست الكترونيكي
- تكنينكهاي پيشرفته جستجوي اطلاعات در وب
- دريافت آخرين اخبار سياسي، اقتصادي، اخبار آب و هوا، وضعيت راهها و غيره از اينترنت
- يافتن خدمات، كالاها و نرم افزارهاي مورد نياز از طريق اينترنت
- حفظ امنيت خود و خانواده در برابر آسيبهاي اينترنتي
- برنامه ريزي سفر، رزرو هتل، رزرو و خريد بليط قطار و هواپيما
- دريافت خدمات از دولت الكترونيكي
- بهره مندي از خدمات بانكداري الكترونيكي
- پرداخت قبوض آب، برق، تلفن، گاز و ... از طريق اينترنت
- انجام خريدهاي روزانه، كتاب، CD، و غيره از طريق اينترنت
- آشنايي با فرمهاي online و نحوه تكميل آنها
- كاريابي از طريق اينترنت و تكميل فرمهاي استخدام online
- دريافت آخرين يافته هاي دارويي و پزشكي دنيا از طريق وب
- خرده فروشي online
- انجام كار در منزل و ارسال نتيجه كار به كارفرما
مزاياي شهر الكترونيك :
1- فراهم آوردن خدمات اينترنت با كيفيت و سرعت بالا براي شهروندان
2- فراهم آوردن كانالهاي آموزشي مختلف و محيط آموزشي مادام العمر
3-بهبود كيفيت زندگي مردم
4-ارائه خدمات يك مرحله اي به شهروندان
5- تقويت رقابت تجاري شهر و ايجاد فرصتهاي تجاري بيشتر توسط تجارت الكترونيك
6- ارتباط بهتر سازمانها و ارگانهاي مختلف شهري
7- دسترسي 24ساعته به خدمات شهري
8- افزايش مشاركت مردم در اداره شهر
9- كاهش ترافيك شهر با توجه به كاربرد اينترنت در فعاليتهاي شهري شهروندان
10- كاهش آلودگي هوا با كاهش ترافيك شهري
11- همسو كردن سرمايه گذاري ها با نيازهاي شهروندان و شهر
12- تسريع در برطرف شدن مشكلات ايجاد شده در شهر و ارتباط مستقيم مسئولين شهري با شهروندان
13- صرفه جويي در وقت و انرژي
14- جلوگيري از سرمايه گذاري بيشتر روي روشهاي قديمي اداره شهر
15- ايجاد زيرساختار لازم براي توسعه هاي آتي شهر
16-كاهش فساد اداري
17- افزايش نظم در فعاليتهاي شهر با استفاده از سيستم اطلاعاتي جامع
18-افزايش سطح آگاهي عموم
19- درآمد ثابت شهري با به وجود آمدن يك سيستم با ثبات و جامع در گردش پول
20- نشر فرهنگ و عقايد
شهر الکترونیک در ایران و جهان
گزارش ها حاكي از آن است كه ٧٠ درصد از رفت و آمدهاي درون شهري ايرانيان در حال حاضر صرفا براي كسب اطلاعات در مورد خدمات مختلف صورت مي گيرد كه نتيجه اين رفت و آمدها افزايش ترافيك، آلودگي هوا، هزينه سوخت و افزايش تصادفات است. اين درحالي است كه در شهرهايي مانند سئول در چارچوب پروژه هايي مثل شهر الكترونيك بيش از ٥٠٠ خدمت به صورت آنلاين به شهروندان ارائه مي شود. براي تحقق شهر الكترونيك در ايران بايد به ٢ موضوع مهم زير ساخت ها و فرهنگ سازي توجه كرد. متاسفانه در ايران پروژه هاي شهر الكترونيك در كيش، مشهد و تهران تا كنون با موفقيت زيادي مواجه نشده است و تا رسيدن به خدمات آنلاين بر بستر اينترنت راه درازي در پيش روي داريم.
دولت الکترونیک را بهتر بشناسیم
يكي از مهم‌‌ترين مقولات در جامعه اطلاعاتي، مسئله دولت الكترونيك است. دولت الكترونيك به معناي فراهم كردن شرايطي است كه دولت‌ها بتوانند خدمات خود را به صورت شبانه روزي و در تمام ايام هفته به شهروندان ارائه كنند.
اين امر در سال‌هاي اخير به طور جدي در دستور كار دولت‌ها قرار گرفته است و دولتمردان هوشمند نيروهاي خود را در راه تحقق چنين شرايطي بسيج كرده‌اند و درصدد برآمده‌اند كه فرآيندهاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي را با كمك فناوري نوين ارتباطات و اطلاعات اصلاح كرده و از اين طريق به شيوه كارآمدتري به ارائه خدمات به شهروندان بپردازند.
در حقيقت، به كارگيري و گسترش دولت الكترونيك غالبا در جهت انجام تغييرات در فرآيندهاي دولتي نظير تمركززدايي، بهبود كارايي و اثربخشي است.
اصولا تعريف واحدي در باره دولت الكترونيك وجود ندارد و اين مسئله ناشي از ماهيت پويا و متغير فناوري است.
امروزه به استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود كارايي و اثربخشي، شفافيت اطلاعات و مقايسه پذيري مبادلات اطلاعاتي و پولي در درون دولت، بين دولت و سازمان‌هاي تابعه آن، بين دولت و شهروندان و بين دولت و بخش خصوصي دولت الكترونيك اطلاق مي‌شود.
برهوتشان را آباد می کنیم...باشد تا شهر درونمان آرام گیرد!!
