امتیاز موضوع:
  • 0 رأی - میانگین امتیازات: 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
زنان ایرانی معماری بومی را زنده می کنند
#1
[تصویر:  35ed90161c375e34df4be58af53f8baf.jpg]

برای آن که بدانیم موضوع چیست، نخست بنگریم که: معماری ایران مسأله است؛ و نه معماری خلق شده به دست زنان معمار. در پیچ و خم تولید معماری در شرایط امروز جامعه ما، همه معماران هم تعیین کننده هستند و هم آسیب پذیر...
معماری، پیش از این که میان زنان و مردان تقسیم شود تا به هر یک سهمی ویژه رسد، آموزش داده می شود، به بحث و تبادل نظر ارزشی و هنری گذاشته می شود و به اعماق پایان نامه ها می رود؛ و ... به دنیا می آید!
از کنجی دگر نیز، به موضوع بنگریم. می توانیم بر پایه ادب و فرهنگ ایرانیان به حرفه ای بنگریم که تا دیروز «زنان» به آن نمی پرداخته اند.
هرچند بسیاری از بناهای تاریخی و معماری های اصیل ایرانی به خواست و اراده زنان شکل گرفته است .
بنگریم که: معماری برای زنان و مردان به معنایی جداگانه تعریف نمی شود و تعبیر نیز!
اما آیا زنان معمار داده های تکنولوژیک مدرن، یافته های تجربی جدید یا نظریه های نو را به دنیای معماری آورده اند که بر مبنای آنها بتوان به تعریفی نو رسید...
فرشید موسوی، سیمین و مژگان حریری از جمله زنانی هستند که در عرصه معماری در سطح جهان خوش درخشیده اند، ولیکن آیا همه زنانی که در ایران به تحصیل و کار در رشته معماری پرداخته اند، توانسته اند به واسطه آثار خود در سطح ملی، منطقه ای و یا جهانی مطرح باشند
در واقع سؤال این است که آیا نظام آموزشی، نظام کار حرفه ای و وضعیت اجتماعی- فرهنگی ایران توانسته است امکان حضور مؤثر زنان در بخش های مختلف رشته معماری را فراهم کند یا این که شرایط به گونه ای است که امکان حضور برابر زنان معمار با مردان در سطح جامعه به وجود نیامده است !
هم اکنون ۶۵ درصد دانشجویان دانشگاه ها زنان هستند و امکان آموزش و تحصیل در سطحی وسیع برای آنان، پس از انقلاب فراهم شده است، اما هنوز در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، زنان معمار ایرانی با مشکلات و موانع زیادی روبه رو هستند.
● سهم اندک زنان معمار در عرصه های مدیریتی
مزین دهباشی شریف دبیر علمی بنیاد معماری و شهرسازی ایران با بیان این که از حضور زنان معمار در عرصه فعالیت های حرفه ای زمان زیادی نمی گذرد، می گوید: «در حقیقت ورود زنان به این حوزه به ساخت دانشکده هنرهای زیبا در سال ۱۳۱۸ و آغاز فعالیت این دانشکده برای تعلیم و تربیت دانشجویان رشته معماری باز می گردد و به تبع آن از آن زمان امکان حضور زنان در رشته ای که کاملاً در انحصار مردان بود، فراهم شد. نکتار آندرف پاپا زیان نخستین زن معمار فارغ التحصیل از دانشکده هنرهای زیبا بود و پس از آن نوشین احسان، شهرزاد سراج، کیمیادخت رادپور و مینا سمیعی از جمله زنان معماری بودند که در فاصله سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ در این عرصه پیشقدم شدند.»
پس از انقلاب نیز امکان حضور زنان طبقه متوسط در دانشگاه ها بیشتر از سال های قبل فراهم شد، به طوری که با تغییر شرایط پس از انقلاب و ایجاد محیط مناسب در دانشگاه ها، تعداد دختران در رشته مهندسی از جمله معماری افزایش یافت اما برای حضور حرفه ای آنان در این عرصه هیچ تدبیر، راهکار یا برنامه ریزی ویژه ای ارائه نشد.» دهباشی ادامه می دهد: «اعتقاد داشتن به توانایی بیشتر مردان بویژه در عرصه های مدیریتی نخستین مانع فرهنگی درراه حرکت و پیشرفت زنان فعال در حوزه معماری است که موجب می شود معمار زن برای اثبات توانایی خود چندین برابر معمار مرد تلاش کند اما موفقیت او به حساب کار حرفه ای اش گذاشته نشود.»
وی اضافه می کند: «مدیران و کارفرمایان به علل مختلف از جمله داشتن مسئولیت های خانوادگی بیشتر، قدرت بدنی کمتر و اعتقاد به ناتوانی در نظارت و سرپرستی، زنان را برای حضور در کارگاه ها و امور اجرایی نامناسب می دانند و در شرایط یکسان، مردها را برای امور اجرایی ترجیح می دهند که این مسأله زنان را به سمت کارهای اداری و دفتری ترغیب و محدود می کند.»
غالب بودن الگوها و تفکرات غیر عملی در زنان معمار یکی از مهمترین عوامل بازدارنده آن ها در عرصه های مدیریتی است. بخشی از دختران فارغ التحصیل از دانشگاه ها، دانشنامه خود را به عنوان جهیزیه به خانه شوهر می برند، بخشی از آن ها به علت مسئولیت های خانوادگی یا به علت نداشتن انگیزه های قوی برای حضور در اجتماع کارگاهی و عملیاتی و چه بسا نبود خود باوری، فقط نام و عنوان طراح ساختمان یا آرشیتکت را با خود حمل می کنند.
در میان مهندسین مشاور در ایران فقط نام ۱۳ مدیرعامل زن به چشم می خورد و تعداد کارمندان عالی رتبه زن در ایران در بخش دولتی حرفه ای و عملیاتی، شاید محدود به تعداد انگشتان دست باشد. به هر صورت نمی توان انکار کرد که در جامعه و البته در شغل، حرفه و امور کارگاهی ایران میان زن و مرد، مرز کاری و جود ندارد.
● معماری با ظرافت و لطافت زنانه همراه است
«معماری با ظرافت و لطافت همراه است و زنان از لطافت بیشتری برخوردارند، پس به طور حتم با حضور برجسته تر زنان شاهد تحول عظیمی در عرصه معماری و شهرسازی خواهیم بود.»
منصور فلامکی مدرس دانشگاه با بیان این مطلب می گوید: «حضور زنان در فضای همگانی شهری حرمت می آفریند و ما باید به دنبال شناخت ابزارهای حرمتگزاری باشیم، وقتی بخشی از شهر از دید یک معمار زن طراحی شود، به طورحتم از ظرافت، نظم و دقت بیشتری برخوردار است و البته نیازهای زنان نیز در آن مکان به خوبی دیده می شود، در حال حاضر بیشتر فضاهای مسکونی و شهری از دید مهندسان معمار مرد طراحی می شود و طبیعی است در این نگاه برخی از نیازهای زنان هم نادیده گرفته شود. در حالی که اگر زنان معمار در فضاهای شهری مشارکت داشته باشند با روحیه لطیف زنانه خود بسیاری از زیبایی ها را در فضای همگانی خلق می کنند و آن مکان از کارایی بالاتری برخوردار می شود.
وی در پاسخ به این سؤال که «اگر زنان در کنار مردان در معماری فضاهای شهری و مسکونی مشارکت داشته باشند چه تغییراتی در این مکان ها به وجود می آید » توضیح می دهد: «در حال حاضر بخش اعظمی از معماری فضاهای شهری و مسکونی جامعه ما غربی و برگرفته از الگوهای غیربومی و غیراسلامی است، اما حضور زنان در این نوع معماری موجب خلق معماری جدید متناسب با روحیه و نیاز زنان می شود، برای مثال در طراحی نمای ساختمان حتماً فضایی را برای آویزان کردن گل و درختچه در نظر می گیرند یا در طراحی داخلی فضای مسکونی به تعداد اعضای خانواده جالباسی و کمد تعبیه می کنند.»
● معماری سنتی ایران را زنده کنیم
«مسأله، معماری زنانه یا مردانه نیست، زنان باید تشویق شوند تا در عرصه های مدیریتی و ساخت وساز حضور فعال تری داشته باشند ضمن آن که پس از انقلاب، زمینه حضور پررنگ تر زنان در عرصه های حرفه ای و مدیریتی فراهم شد.» فریدون رضوی کیا، رئیس بنیاد علمی پژوهشی معماری و شهرسازی ایران با بیان این مطلب و این که باید از توانایی زنان معمار به نحو مطلوب استفاده شود، می افزاید: «در حال حاضر فضای مسکونی به عنوان محل کاری که زنان خانه دار بیشتر وقت خود را در آن می گذرانند، متناسب با نیازهای و ویژگی های آنها طراحی نشده و این در حالی است که در معماری سنتی ایران به این ویژگی ها تا حد زیادی توجه شده است. برای مثال بیشتر خانه های قدیمی دارای اندرونی و بیرونی بودند و بانوی خانه به راحتی می توانست کارهای منزل را به دور از چشم میهمانان انجام دهد و در آشپزخانه ها نیز همه وسایل در دسترس زنان قرار داشت. اما هم اکنون کابینت آشپزخانه ها به قدری بلند طراحی می شود که دست مردان خانه هم به آن نمی رسد! وی با بیان این که بخش اعظم طراحی های فضای مسکونی به ویژگی های فرهنگی جامعه بستگی دارد، می گوید: «معماری قبل از آن که به جنسیت وابسته باشد به فرهنگ آن جامعه وابسته است. معمار، زن یا مرد نخست باید اطلاعاتی از زیست بوم و فرهنگ آن منطقه به دست آورد و سپس با نگاه جامعه شناختی فضایی را با کاربری های مختلف خلق کند. رضوی کیا به ایجاد فضاهای شهری ویژه بانوان در چند سال اخیر اشاره و تصریح می کند: «ساخت پارک، ورزشگاه، دانشگاه و مؤسسات آموزش فنی و حرفه ای ویژه زنان از جمله اماکنی است که در سال های اخیر برای آن ها طراحی شده است.وی به تمرکز بالا و ظرافت زنان در معماری اشاره می کند و معتقد است: در بیشتر کشورهای توسعه یافته مرمت آثار معماری به زنان سپرده شده است.
افزایش قابل ملاحظه زنان معمار واقعیت انکارناپذیر جامعه ایران است. زنی که امروز نیمی از جامعه است، زن دیروز که در خیابان بن بست زندگی می کرد، نیست، بلکه موجودی است که در شاهراه بزرگ ارتباطی زندگی می کند و همه اطلاعات را کسب کرده است. قدرت زن به معنای اعمال زور نیست، بلکه به معنای «اختیار داشتن» برای عمل در مسیر شهری نوین است .
آخرین ارسال های من :

برهوتشان را آباد می کنیم...باشد تا شهر درونمان آرام گیرد!!
پاسخ
 سپاس شده توسط dely_sh


پیام‌های داخل این موضوع
زنان ایرانی معماری بومی را زنده می کنند - توسط ماراویا - ۱۳۹۱-۹-۲۹، ۰۸:۱۵ عصر

موضوع‌های مشابه…
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  باغ ایرانی، بهشتی زمینی ماراویا 1 3,335 ۱۳۹۳-۲-۱۰، ۰۶:۳۱ عصر
آخرین ارسال: alireza
  امان از تهی بودن رشته های معماری و شهرسازی در ایران و متخصصان! تهی تر از آن ماراویا 15 5,060 ۱۳۹۲-۵-۳، ۰۷:۱۱ عصر
آخرین ارسال: dementor
  راه آهن تهران تبریز زیرزمینی می شود ماراویا 0 1,153 ۱۳۹۱-۱۱-۲۲، ۱۲:۵۸ عصر
آخرین ارسال: ماراویا
  شهر، متنی است که باید بتوان آن ‌را خواند آن ‌را خواند ماراویا 0 1,159 ۱۳۹۱-۱۱-۲۰، ۱۲:۵۶ صبح
آخرین ارسال: ماراویا
  نخستین تسویه خانه زباله شهری به زودی در تبریز افتتاح می‌شود ماراویا 0 1,195 ۱۳۹۱-۱۱-۱۸، ۰۲:۵۵ عصر
آخرین ارسال: ماراویا
  لوییس سالیوان، پدر معماری نوین ماراویا 0 1,439 ۱۳۹۱-۱۰-۲۷، ۱۱:۰۸ صبح
آخرین ارسال: ماراویا
  دانستنی های معماری/معماری دوره اسلامی ایران ماراویا 0 999 ۱۳۹۱-۱۰-۲۷، ۱۱:۰۴ صبح
آخرین ارسال: ماراویا
  ایرانشهر ایرانی از نگاه دکتر پیران ماراویا 0 1,116 ۱۳۹۱-۱۰-۲۶، ۰۹:۴۰ عصر
آخرین ارسال: ماراویا
  معرفی انواع طرح های شهرسازی و معماری sara0111 0 1,489 ۱۳۹۱-۱۰-۱۷، ۰۸:۲۴ عصر
آخرین ارسال: sara0111
  انسان شناسی معماری ماراویا 0 1,035 ۱۳۹۱-۱۰-۱۵، ۱۲:۲۴ صبح
آخرین ارسال: ماراویا

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان