دانلود مقاله پديدارشناسی مسکن روستايی

پديدارشناسی مسکن روستايی

محسن سرتيپی پور: دانشيار گروه معماری دانشكده معماری و شهرسازی و عضو هسته پژوهشی معماری روستایی دانشگاه شهيد بهشتی

مسکن و محیط روستا / بهار 90 / شماره 133
منبع: www.SID.ir

چكيده
طرحهای مسكن كه امروزه تهيه ميشود به رغم برخورداری از برخی ارزشهای ممكن، به دليل بی توجهی نسبت به مفهوم مسكن در تقابل با زندگی و محيط اطراف قرار گرفته و در حالت مطلوب، نقايص و كاستی های خود را از طريق آزمون و خطا برطرف مينمايد. در حاليكه مسكن معاصر در چنين مسيری گام بر ميدارد، مسكن بومی به خوبی به اصالت زندگی و پتانسيل های محيطی آگاه بوده و به جای بی توجهی به نيازهای زندگی و مبارزه با متغيرهای جغرافيايی، در هماهنگی با آن شكل گرفته است. مصداقهای خوب اين نوع معماری را می توان در خانه های روستايی مشاهده نمود. اين معماری كه دارای اصول نسبتاً ثابت و پايداری است به راحتی دستخوش دگرگونی قرار نمی گيرد و تغييرات آن اغلب بطئی ، درونی و در طول دوره های زمانی نسبتا طولانی صورت گرفته است. يكی از مهمترين ويژگيهای معماری روستايی توجه به طراحی منطبق با نيازهای فطری مردم و محيط و فعاليت های روزمره آنان مانند نوع فضاهای معيشت مردم است. مصداقهای معماری از همنشينی فضاهای زيستی و معيشتی در اين نوع مسكن عمق توجه نسبت به زندگی مردم و نيازهای آنهاست كه فضای كالبدی را با داستان زندگی مردم هماهنگ و آن را ايجاد نموده است. چنين نگاهی به زندگی و توجه به نيازها و هماهنگی با محيط طبيعی منجر به شكل گيری اشكال مختلف مسكن به صورت چادر، آلاچيق و مسكن موسمی يا دائم شده است. معماری روستايی اعم از مسكن، يا معماری فضاهای عمومی مانند آب انبارها، يخچال ها، آسياب های آبی و بادی، كفتر خان ها (برای حاصلخيزی و رشد گياهان )، بندها و ... مصاديق بارزی از كتاب زندگی مردم است كه همچون دايره المعارفی بزرگ نشان دهنده جهان بينی و چگونگی دانش سازندگان آن است. توجه به روستا و مسكن روستايی و معماری نشات گرفته از فطرت انسانی آن و فضای طبيعی و بستری كه در آن شكل گرفته، امروزه نيز می تواند راهگشا و راهنمای معماران در طرح مسكن روستايی باشد. اما آغاز چنين رهيافتی مستلزم پديدارشناسی مسكن روستايی و رجوع دوباره به چيستی و چرايی آن است. چنين فرايندی گام مهمی در مسير شناخت، درك و احاطه به موضوع محسوب می شود كه ميتواند در تبيين اصول و معيارهای مسكن مطلوب روستايی اثرات مثبتی داشته باشد .

واژگان كليدی: پديدار شناسی، سرپناه، مسكن، سكونت، خانه روستايی، فضای معماری.