طراحی معماری در معماری راسم بدران

طراحی معماری در معماری راسم بدران

راسم بدران، معمار مسلمان و معاصر اردنی که به دلیل برخورد خلاقانه‌اش با مفاهیم معماری اسلامی، به دایرة المعارف معماری اسلامی مدرن ملقب شده است، علاوه بر پروژه های عمومی و دولتی نظیر مسجد، موزه ها و ... ، در زمینه طراحی خانه و مسکن نیز تجربیات ارزشمندی را از خود بر جای گذاشته است. در کارهای اولیه وی که عموماٌ شامل خانه های شخصی است، تاثیرات حاصل از مدرنیسمی که در دانشگاه دارمشتات آلمان در نتیجه رویکرد عملکردگرا به فرم فرا گرفته بود، مشهود است. لیکن او مفاهیم مدرن را در طرح های خود تعدیل می‌کند و رویکردی را در مبنای طراحی امروزی در قالب چارچوب های سنتی مطرح می‌سازد که نماینگر پیوندی میان حال و گذشته است.

از نظر بدران معماری بازتابی از فرهنگ است که به مثابه ابزار زمان، می‌تواند جنبه های پنهان هر فرهنگی را آشکار کند. او همواره در جستجوی راهکارهایی برای توسعه و بهبود کیفیت فضاهای سنتی در جهت رفع نیازهای معاصر است، او معتقد است که باید دست کم در مفاهیم فرهنگی به پیشینه آن رجوع کنیم، چرا که در غیر این صورت، معماری حاصل به جای آنکه یک کیفیت قابل فهم و ریشه دار را ارائه کند، صرفاٌ کیفیتی ناپایدار و محدود به زمان را عرضه می‌کند.

اصلاح و ارتقای مفاهیم سنتی در بسیاری از خانه های طراحی شده توسط راسم بدران کاملاٌ مشهود است. نخستین طرح مسکونی راسم بدران که در سال 1972 و برای خانواده خوری بود، تفکرات اولیه او را در خصوص مساله حریم و تغییر رفتار اجتماعی که از لحاظ تاریخی در معماری اسلامی دارای نقش محوری بوده اند، بازتاب می‌کند. خانه خوری که از خیابان به سختی و به میزان کمی قابل رویت است، از سنگ آهک محلی ناصاف ساخته شده و به گونه ای بسیار هماهنگ با محیطش ترکیب شده است.

از آنجا که شهر امان ،پایتخت اردن، نسبت به دیگر شهرهای بزرگ منطقه نظیر اورشلیم، دمشق یا قاهره، فاقد سابقه تارخی مهم و قابل توجه است، این نکته برای بدران، از جهات بسیاری یک مزیت محسوب می‌شود، زیرا به او امکان می‌داد که آزادی عمل بیشتری داشته باشد و با جستجو در جاهای دیگر، نیازهای خود را در رابطه با عناصری که می‌توانست در طراحی های خود به کار گیرد، برآورده سازد. نخستین چیزی که وی در خانه های اولیه خود پیوسته به کار می‌گیرد، الگوی L شکل است؛ ورودی غیر مستقیمی که مانع دید مستقیم از خیابان به داخل خانه می‌شود. البته بدران این الگو را در خانه های خود به روز می‌کند. از جمله کارهایی که این معمار بزرگ و ارزشمند کشور اردن انجام داده است: ویلای هندل،امان-اردن، خانه مدی،امان-اردن، مسکن سازی کارکنان کارخانه سیمان اردن در نزدیکی امان-اردن، خانه السعد،امان اردن، خانه الرحجی،ریاض –عربستان صعودی و ... می باشد.

منبع:
ترجمه و تلخیص: نرگس (صفیه )مروجی ؛ "فصلنامه آبادی"
Steel , James. The Architecture of Rasem Badran, Thames & Hudson,2005.