وضعيت پياده روها در سطح شهر
پياده ها گمشده در هياهوي شهر
وضعيت پياده رو ها در سطح شهر , داستان تكراري رعايت نكردن حقوق شهروندي است . داستان ناتمام از مشكلاتي كه گريبان مردم كوچه و خيابان را مي گيرد . وقتي كه سالها مي گذرند و پياده رو هر روز پيرتر مي شود , عابران پياده مي مانند و آرزوي ديدن مكاني كه از قدم زدن در آن لذت ببرند . چرا كه پياده رو در اصطلاح شهرسازي محلي است براي راه رفتن و قدم زدن . مكاني كه در ابتدا با هدف آسايش و راحتي رفت و آمد جماعت شهر نشين ساخته شده است اما مدتهاست كه در ميان انبوه مشكلات شهري از ياد رفته است .
سطوح ناصاف , عرض كم , سد شدن معابر توسط مصالح ساختماني و ... از مشكلاتي است كه عابران پياده هر روز با آن روبرو مي شوند . پياده رو ها استانداردهاي لازم را ندارند و فضاي پيش بيني شده براي عبور عابران با حجم تردد آنان متناسب نيست . موانع متعددي مانند وجود صندوق هاي پست , سطل هاي زباله , خيابان و حتي دپوي مصالح ساختماني در مسير پياده رو ها , رفت و آمد عابران را مختل كرده است . نور و روشنايي شبانه اكثر پياده رو ها متعادل نيست .
از ديگر مسائل مطرح در بافت بسياري از شهر ها , استفاده از فضاي پياده رو توسط مغازه داران و همچنين استفاده براي پارك موتورسيكلت است كه به كاهش ضرفيت پياده روها منجر شده است . به طوري كه گاهي مشاهده مي شود مغازه داران فضاي پياده رو و جلوي مغازه خود را مايملك خود مي پندارند . در تعدادي از پياده رو ها هم , حفاري و كندن آسفالت از مدتها قبل شروع شده و ادامه دارد و اين در حالي ست كه مردم همچنان منتظر مرمت اين حفاري ها هستند .
در حالي كه بر اساس قانون , " رفع خطر از بنا ها , ديوارهاي شكسته و خطرناك واقع در معابر عمومي و كوچه ها و اماكن و دالانهاي عمومي و خصوصي , پر كردن و پوشاندن چاه و چاله در معابر و جلوگيري از گذاشتن هر نوع اشيا‌ء در بالكن و ايوانهاي مشرف كه باعث زحمت و خسارت ساكنان شهر باشد , از وظايف شهرداري هاست . "
طبق اصل 9 ماده 96 تبصره 6 كتاب مجموعه قوانين و مقررات شهرداري ها نيز " اراضي كوچه ها , ميدان ها , خيابانها و معابر عمومي واقع در محدوده هر شهر , ملك عمومي محسوب شده و تعرض در اين معابر , تخلف تلقي مي شود و مي بايست شهرداري ها با متخلفان برخورد كنند . "
بر اين اساس شهرداري موظف است تا تدابير موثر و اقدامات لازم را براي حفظ شهروندان از خطرات مختلف اتخاذ كند . با وجود اين مدتهاست هياهوي مشكلاتي مانند ترافيك و عبور و مرور شهروندان سواره , مسئولان شهري را از توجه به شهروندان پياده باز داشته است .
استانداردهاي فراموش شده
به هر حال در ساخت هر سازه شهري از مترو و ساختمانهاي بلند گرفته تا ميدان و پارك و بزرگراه , استانداردهاي اوليه اي وجود دارد كه رعايت آنها ضامن زيبايي شهر و سلامت شهروندان است . در اين ميان پياده رو نيز از سازه هاي مهم شهري است , كه كارشناسان شهرسازي استانداردهايي را براي آن ذكر مي كنند :
- عرض مناسب كه با توجه به تراكم جمعيت , نوع محور و ميزان رفت و آمد هر منطقه ايجاد مي شود .
- شيب طولي-عرضي پياده رو , كه براي جلوگيري از جمع شدن آبهاي سطحي است بايد مناسب باشد تا باعث هدايت آبهاي سطحي به جوي هاي كنار شود
- پوشش كف بايد با استفاده از مصالح درست با عمر مفيد بالا ساخته شود . اگر چه استفاده از كفپوشها در معابر به نوع بهره برداري از پياده رو ها بستگي دارد , اما در مجموع از مواد و مصالح مناسب براي كف سازي معابر به جاي آجر جاليزي اشاره كرد . چرا كه بيشتر تاسيسات شهري در كف پياده روها قرار دارند و در صورتي كه نياز به كندن معابر باشد , اين نوع از مصالح به راحتي قابل برداشتن و كارگذاشتن است . در واقع نوع مصالح و كفپوش اين مغابر بايد به گونه اي باشد كه سطح آن كاملآ صاف بوده و پستي و بلندي نداشته باشد و در فصل زمستان نيز ليز و لغزنده نباشد و در تابستان بر اثر گرماي آفتاب , داغ و سوزان نشود .
- وجود روشنايي مناسب در شب .
همچنين بر اساس ضوابط شهرسازي پلكان ساختمانها نبايد داخل پياده روها تجاوز كند طوري كه مانع عبور عابران پياده شود , علاوه بر اين فاصله سطح پياده روها از خيابان نيز داراي استانداردهايي است كه متاسفانه در بسياري از معابر شهري رعايت نشده است . ضمن اينكه براي اتصال پاركينگها به خيابان ها بايد سطح شيبداري تعبيه شود كه حركت خودروها در آن امكان پذير باشد اما به علت محدوديت فضا معمولا اين سطح را از وسط پياده رو آغاز مي كنند كه بر اساس ضوابط شهرسازي ممنوع است . در هر حال ايمن سازي و روان سازي پياده رو ها براي عابران پياده مخصوصا معلولان و سالمندان , كاناليزه كردن عبور پياده و سواره , تعريض پياده روها و بهسازي محل تلاقي پياده ها و سواره ها از مواردي است كه بسياري از شهروندان مسئوليت اجراي آن را جزو وظايف شهرداري مي دانند .
حق تقدم با پياده هاست
به طور كلي رعايت نيازهاي شهروندان پياده و سواره يكي از ضرورت هاي شهرسازي است , اما متاسفانه در سالهاي اخير با معرفي وسايل نقليه موتوري و دسترسي عمومي به اين وسايل , حركت افراد پياده در شهرها و توجه به مسير عبور آنها اهميت گذشته را ندارد .
بر اساس اصول شهرسازي و معماري بايد پيوند مناسبي بين شبكه سواره و پياده در شهرها باشد و در اين زمينه استانداردها و ضوابط مشخصي وجود دارد كه متاسفانه بي توجهي و رعايت نشدن آنها عامل اصلي وضع نابسامان فعلي است .
در صورتي كه قوانين مشخص و دقيقي در خصوص هماهنگي ميان دستگاههاي اجرايي تدوين شود و سازمانهاي مختلف خدماتي ني زپيمانكاران را به رفع موانع و پر كردن اصولي حفاري ها موظف كنند , پيگيري حقوقي تخلفات و احقاق حقوق شهروندان امكان پذير خواهد بود .
از سوي ديگر داشتن يك شهر سالم كه در آن اصول شهرسازي رعايت شده باشد و شهروندان بتوانند در محيطي امن و پاكيزه زندگي كنند , به نحوه رفتار و رعايت موازين زندگي از سوي خود شهروندان نيز بستگي دارد و در صورتي كه شهروندان به حقوق يكديگر احترام نگذارند , نگهداري و ايجاد شرايط مناسب زندگي شهري بسيار پر هزينه مي شود و شهرداري ها بايد هزينه بيشتري متحمل شوند تا بي توجهي شهروندان را جبران كنند .
پياده ها گمشده در هياهوي شهر
وضعيت پياده رو ها در سطح شهر , داستان تكراري رعايت نكردن حقوق شهروندي است . داستان ناتمام از مشكلاتي كه گريبان مردم كوچه و خيابان را مي گيرد . وقتي كه سالها مي گذرند و پياده رو هر روز پيرتر مي شود , عابران پياده مي مانند و آرزوي ديدن مكاني كه از قدم زدن در آن لذت ببرند . چرا كه پياده رو در اصطلاح شهرسازي محلي است براي راه رفتن و قدم زدن . مكاني كه در ابتدا با هدف آسايش و راحتي رفت و آمد جماعت شهر نشين ساخته شده است اما مدتهاست كه در ميان انبوه مشكلات شهري از ياد رفته است .
سطوح ناصاف , عرض كم , سد شدن معابر توسط مصالح ساختماني و ... از مشكلاتي است كه عابران پياده هر روز با آن روبرو مي شوند . پياده رو ها استانداردهاي لازم را ندارند و فضاي پيش بيني شده براي عبور عابران با حجم تردد آنان متناسب نيست . موانع متعددي مانند وجود صندوق هاي پست , سطل هاي زباله , خيابان و حتي دپوي مصالح ساختماني در مسير پياده رو ها , رفت و آمد عابران را مختل كرده است . نور و روشنايي شبانه اكثر پياده رو ها متعادل نيست .
از ديگر مسائل مطرح در بافت بسياري از شهر ها , استفاده از فضاي پياده رو توسط مغازه داران و همچنين استفاده براي پارك موتورسيكلت است كه به كاهش ضرفيت پياده روها منجر شده است . به طوري كه گاهي مشاهده مي شود مغازه داران فضاي پياده رو و جلوي مغازه خود را مايملك خود مي پندارند . در تعدادي از پياده رو ها هم , حفاري و كندن آسفالت از مدتها قبل شروع شده و ادامه دارد و اين در حالي ست كه مردم همچنان منتظر مرمت اين حفاري ها هستند .
در حالي كه بر اساس قانون , " رفع خطر از بنا ها , ديوارهاي شكسته و خطرناك واقع در معابر عمومي و كوچه ها و اماكن و دالانهاي عمومي و خصوصي , پر كردن و پوشاندن چاه و چاله در معابر و جلوگيري از گذاشتن هر نوع اشيا‌ء در بالكن و ايوانهاي مشرف كه باعث زحمت و خسارت ساكنان شهر باشد , از وظايف شهرداري هاست . "
طبق اصل 9 ماده 96 تبصره 6 كتاب مجموعه قوانين و مقررات شهرداري ها نيز " اراضي كوچه ها , ميدان ها , خيابانها و معابر عمومي واقع در محدوده هر شهر , ملك عمومي محسوب شده و تعرض در اين معابر , تخلف تلقي مي شود و مي بايست شهرداري ها با متخلفان برخورد كنند . "
بر اين اساس شهرداري موظف است تا تدابير موثر و اقدامات لازم را براي حفظ شهروندان از خطرات مختلف اتخاذ كند . با وجود اين مدتهاست هياهوي مشكلاتي مانند ترافيك و عبور و مرور شهروندان سواره , مسئولان شهري را از توجه به شهروندان پياده باز داشته است .
استانداردهاي فراموش شده
به هر حال در ساخت هر سازه شهري از مترو و ساختمانهاي بلند گرفته تا ميدان و پارك و بزرگراه , استانداردهاي اوليه اي وجود دارد كه رعايت آنها ضامن زيبايي شهر و سلامت شهروندان است . در اين ميان پياده رو نيز از سازه هاي مهم شهري است , كه كارشناسان شهرسازي استانداردهايي را براي آن ذكر مي كنند :
- عرض مناسب كه با توجه به تراكم جمعيت , نوع محور و ميزان رفت و آمد هر منطقه ايجاد مي شود .
- شيب طولي-عرضي پياده رو , كه براي جلوگيري از جمع شدن آبهاي سطحي است بايد مناسب باشد تا باعث هدايت آبهاي سطحي به جوي هاي كنار شود
- پوشش كف بايد با استفاده از مصالح درست با عمر مفيد بالا ساخته شود . اگر چه استفاده از كفپوشها در معابر به نوع بهره برداري از پياده رو ها بستگي دارد , اما در مجموع از مواد و مصالح مناسب براي كف سازي معابر به جاي آجر جاليزي اشاره كرد . چرا كه بيشتر تاسيسات شهري در كف پياده روها قرار دارند و در صورتي كه نياز به كندن معابر باشد , اين نوع از مصالح به راحتي قابل برداشتن و كارگذاشتن است . در واقع نوع مصالح و كفپوش اين مغابر بايد به گونه اي باشد كه سطح آن كاملآ صاف بوده و پستي و بلندي نداشته باشد و در فصل زمستان نيز ليز و لغزنده نباشد و در تابستان بر اثر گرماي آفتاب , داغ و سوزان نشود .
- وجود روشنايي مناسب در شب .
همچنين بر اساس ضوابط شهرسازي پلكان ساختمانها نبايد داخل پياده روها تجاوز كند طوري كه مانع عبور عابران پياده شود , علاوه بر اين فاصله سطح پياده روها از خيابان نيز داراي استانداردهايي است كه متاسفانه در بسياري از معابر شهري رعايت نشده است . ضمن اينكه براي اتصال پاركينگها به خيابان ها بايد سطح شيبداري تعبيه شود كه حركت خودروها در آن امكان پذير باشد اما به علت محدوديت فضا معمولا اين سطح را از وسط پياده رو آغاز مي كنند كه بر اساس ضوابط شهرسازي ممنوع است . در هر حال ايمن سازي و روان سازي پياده رو ها براي عابران پياده مخصوصا معلولان و سالمندان , كاناليزه كردن عبور پياده و سواره , تعريض پياده روها و بهسازي محل تلاقي پياده ها و سواره ها از مواردي است كه بسياري از شهروندان مسئوليت اجراي آن را جزو وظايف شهرداري مي دانند .
حق تقدم با پياده هاست
به طور كلي رعايت نيازهاي شهروندان پياده و سواره يكي از ضرورت هاي شهرسازي است , اما متاسفانه در سالهاي اخير با معرفي وسايل نقليه موتوري و دسترسي عمومي به اين وسايل , حركت افراد پياده در شهرها و توجه به مسير عبور آنها اهميت گذشته را ندارد .
بر اساس اصول شهرسازي و معماري بايد پيوند مناسبي بين شبكه سواره و پياده در شهرها باشد و در اين زمينه استانداردها و ضوابط مشخصي وجود دارد كه متاسفانه بي توجهي و رعايت نشدن آنها عامل اصلي وضع نابسامان فعلي است .
در صورتي كه قوانين مشخص و دقيقي در خصوص هماهنگي ميان دستگاههاي اجرايي تدوين شود و سازمانهاي مختلف خدماتي ني زپيمانكاران را به رفع موانع و پر كردن اصولي حفاري ها موظف كنند , پيگيري حقوقي تخلفات و احقاق حقوق شهروندان امكان پذير خواهد بود .
از سوي ديگر داشتن يك شهر سالم كه در آن اصول شهرسازي رعايت شده باشد و شهروندان بتوانند در محيطي امن و پاكيزه زندگي كنند , به نحوه رفتار و رعايت موازين زندگي از سوي خود شهروندان نيز بستگي دارد و در صورتي كه شهروندان به حقوق يكديگر احترام نگذارند , نگهداري و ايجاد شرايط مناسب زندگي شهري بسيار پر هزينه مي شود و شهرداري ها بايد هزينه بيشتري متحمل شوند تا بي توجهي شهروندان را جبران كنند .
![[تصویر: smile.gif]](http://www.iranshahrsaz.com/images/smilies/smile.gif)
![[تصویر: 7t5vft1gcxenjxsyw7b6.png]](http://www.8pic.ir/images/7t5vft1gcxenjxsyw7b6.png)
