نماد دروازه گونه تهران

در سال ۱۳۴۵ طرح یک نماد معرف ایران بین معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد و در نهایت طرح مهندس حسین امانت، بیست و شش ساله و فارغ التحصیل دانشگاه تهران برنده و برای ساخت انتخاب شد.

در سال ۱۳۴۵ طرح یک نماد معرف ایران بین معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد و در نهایت طرح مهندس حسین امانت، بیست و شش ساله و فارغ التحصیل دانشگاه تهران برنده و برای ساخت انتخاب شد.

عملیات بنا در یازدهم آبان ۱۳۴۸ آغاز شد و پس از بیست و هشت ماه کار، در بیست و چهارم دی ماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد به بهره برداری رسید.

میدان بزرگ و بیضی شکل آزادی با اقطار ۵۰۰ و ۴۵۰ متر و وسعت ۵۰۰۰۰ متر مربع در تقاطع مهمترین معبر و مدخل غربی شهر تهران قرار گرفته است .



فضای سبز آن پوشیده از بهترین گونه های گیاهی ، توسط ۴ تپه سرسبز و باغ گونه وسعت یافته است . پیش بینی آبنمایی ممتد و پلکانی در داخل و اطراف میدان و پیش بینی حوضی بزرگ در ضلع غربی برج و درختکاری در بلندی های اطراف همگی با الهام از باغ سازی ایرانی و نقش آب و آب نما در آن طراحی شده است . چمن کاری میدان آزادی و راه های اطراف آن، در نگاه از بالا شبیه سقف درونی مسجد شیخ لطف الله اصفهان است و طرح حوض های میدان هم برگرفته از حوض های باغ فین کاشان است.

سطح میدان توسط گذرگاهی زیرزمینی که در ضلع شرقی برج پیش بینی شده است به معابر اطراف راه می یابد . این فضا با الهام از معماری سنتی و با توجه به شکستگی های دیواره و سقف ، هندسه و طاق بازارهای ایرانی را تداعی می نماید .



در نمای این برج حدود ۲۵۰۰۰ قطعه سنگ با نزدیک به ۱۵۰۰۰ شکل متفاوت با سطوح پیچیده و قوس دار به کار رفته ، سنگ ها به کمک الگوهای مخصوص از قطعاتی بزرگ که گاهی طول آنها به ۶ متر می رسید ، تراشیده شده و تا ۴۰ سانتی متر ضخامت دارند و از آنها به عنوان قالب داعمی بتن استفاده شده است.

استخوان بندی اصلی از بتن مسلح است و سنگ های سفید معدن جوشقان اصفهان آن را می پوشاند . کارهی اصلی سنگ از استخراج تا نصب به عهده سنگ کاران با ذوق کشورمان بوده است .



درب های ورودی اصلی از انواع سنگ گرانیت همدان « سنگ خارا » ساخته شده و حدود هفت تن وزن دارد ، و همچنین سنگ های کف و آب نماها و ... از کردستان استخراج شده که نشان دهنده غنای معادن ایران می باشد .

پایه های اصلی بنا مستطیل پایه به ابعاد ۴۲× ۶۲ متر استوار شده اند و با هندسه ای بدیع به ترتیبی پیچ می خورند که استواری قوس طاق اصلی را در محور اصلی بر پایه ها ممکن می سازند .



نمای ضلع شرقی و غربی طاق بزرگی است با الهام از طاق کسری و منحنی قوس طاق های ساسانی که معماری ایران باستان را تداعی می کند .
بر فراز قوس ساسانی ، قوس شکسته محراب گونه ای که سطح آن با طرح « پر طاووسی و کاشی کاری معرق » شکل گرفته تعبیه شده که با هندسه مخصوص ، به طاق باستانی منتهی می گردد ، که این طرح و نمای ضلع شمالی و جنوبی یاد آور معماری دوران اسلامی نیز می باشد .

امانت که اینک در شهر ونکوور کانادا سکونت دارد، از معماران نوپردازی است که حتی اگر هیچ کاری غیر از طراحی برج و میدان آزادی انجام نداده بود، بازهم نامش در تاریخ معماری مدرن ایران جاودانه می ماند. اما او در کارنامه خویش، کارهای سترگ دیگری نیز دارد: طراحی ساختمان دانشگاه صنعتی شریف (۱۳۵۴)؛ ساختمان مرکز صنایع دستی سابق و سازمان میراث فرهنگی امروزی (کامل شده در سال ۱۳۶۳)؛ ساختمان سفارت ایران در پکن (کامل شده در سال ۱۳۶۲) و آثار دیگری که در سال های دوری از وطن و در کشورهای مختلف جهان ساخته شده اند.







منبع: معماری نیوز