مراکز شهری آسیا در آستانه وقوع بحران انسانی

متخصصین شهرسازی فعال شرکت کننده در نشست موسسه پروژه های زیرساختی عظیم “ Large Infrastructure Project (LIP)” معتقدند که در حالی که پیش بینی می شود که طی دهه های آتی نزدیک به 60 درصد از مردم جهان در مناطق شهری سکنی گزینند، بسیاری از مراکز شهری این منطقه با خطر مشترکی روبرو خواهند بود، طراحی شهری ضعیف، زیرساختهای نامناسب و سوء مدیریت در کنترل این شهرها به شیوه مطلوب در حال طی روندی هستند که منجر به رویارویی این شهرها با وضعیتی فاجعه بار خواهد شد که به عقیده کارشناسان چالش اصلی این منطقه در قرن بیست و یکم خواهد بود.

یک فعال صنعت ساختمان با بیش از 32 سال سابقه در صنعت سیمان می گوید: « کشورهای مختلف باید تجربه شهرهای توسعه یافته منطقه را به خوبی به اجرا برسانند. این شهرها هزینه های زیادی برای پیشرفت متحمل شده اند و دستاوردهای آنها آنقدر با ارزش است که می تواند وضعیت مناطق در حال توسعه را متحول کند.»

به عنوان مثال سنگاپور از جمله مناطقی است که طی چند سال اخیر موفق شده در بخش جزیره ای خود به 5 میلیون نفر امکانات اقامتی مناسب به همراه دسترسی به آب آشامیدنی سالم، محیط زیست پاک و سبک زندگی پایداری ارائه دهد.

همچنین فعالیت «دهلی نو» به عنوان شهری که طی سالهای اخیر تلاش زیادی برای ایجاد زیرساختهای اساسی شهری مانند معابر خوب یا سیستم حمل و نقل شهری عمومی متحول شده ارائه دهد ،ستودنی است. با این حال دیگر شهرهای هند که هم اکنون از نابسامنانی های مختلف در کنترل منابع خود رنج می برند ،باید راه دهلی را در پیش بگیرند.

مورد دیگری که باید مورد توجه شهرهای آسیایی که می خواهند در قرن بیست و یکم موفق باشند قرار بگیرد این است که در هنگام طراحی مراکز و ساختمانهای تجاری باید برنامه ریزی خود را به نحوی صورت دهند که تا سال 2030 بیش از 80 درصد این اماکن مطابق با استانداردهای ساختمان های پاک ساخته شوند. ساختمانهای قدیمی هم باید با کمک سیستمهای بهینه سازی شده تهویه، تجهیزات زیربنایی هوشمند و منطبق با استانداردهای بهینه سازی مصرف انرژی تقویت شوند.

در اکثر موارد بازسازی ساختمان ها کار آسانی است و هزینه زیادی در بر نخواهد داشت. از همه مهمتر اینکه شهروندان شهرها باید طوری آموزش داده شوند تا خود نسبت به محافظت زیست محیطی از محل کار یا سکونت خود حساس باشند.

در حال حاضر در شهر پیشرویی مانند سنگاپور تنها 16 درصد از سختمانهای اداری مطابق با اصول زیست محیطی ساخته شده اند و این موضوع نشان می دهد که شهرها باید در این زمینه بطور جدی برنامه ریزی کنند.

در حال حاضر در شهرهای آسیایی سالانه 20 میلیارد دلار برای توسعه شهری هزینه می شود. 40 درصد این هزینه صرف مناطق مسکونی و بین 10 الی 15درصد آن برای مراکز آموزشی یا بهداشتی هزینه می شود. مسلماً باید این هزینه ها طی سالهای آینده رشد بیشتری داشته باشند.

همچنین مدیران شهرها در برنامه ریزی های خود و پیگیری الگوهای موفق دیگر شهرها باید به تفاوتهای جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی توجه داشته باشند، انجام عملیات های مشابه و نه الگو برداری شده دیگر شهرها در برخی مناطق می تواند موجب اتلاف زمان و هزینه ها شود و نارضایتی شهروندان و فرار سرمایه گذاران را در پی داشته باشد. بنابراین در جوامعی مانند تایلند یا ویتنام وهند که اقتصاد آنها بر پایه کشاورزی استوار است، استفاده مو به مو از مدلهایی که در سنگاپور،هنگ کنگ، کره یا ژاپن موفق بوده اند، چاره ساز نخواهد بود.

سنگاپور یا هنگ کنگ شهرهایی هستند که برای تبدیل شدن به شاهراه قتصادی برنامه ریزی کره اند و بنابراین سیاستهایی را پیگیری می کنند که آنها را در رسیدن به این هدف کمک کند.

همچنین در بخشهای مختلف آسیا مهاجرت ساکنین یکی از مهمترین چالشهای سالهای آتی خواهد بود. پیش بینی می شود 60 میلیون نفر از شهروندان این مناطق طی سالهای آینده به شهرهای جدید مهاجرت کنند و بنابراین برای جلوگیری از مواجهه این جمعیت با فقر، زاغه نشینی، عدم دسترسی به آب و سامانه های انرژی مناسب باید تدابیر لازم اندیشیده شود.

توجه به منابعی طبیعی هم در این میان اهمیت زیادی دارد. پوشش گیاهی و ساختار طبیعی مناطقی که قرار است به عنوان شهرهای جدید مورد استفاده قرار بگیرند یا در حین توسعه شهرها آسیبی به آنها وارد شود سرمایه های گرانبهایی هستند که ارزش آنها قابل تخمین نیست. بنابراین در زمان انجام پروژه های توسعه شهری باید حتماً تدابیری اندیشیده شود تا کمترین میزان آسیب به این مناطق وارد شود، شهرهای در حال توسعه باید چندین برابر هزینه ای که صرف ساخت و ساز شهری خواهند کرد برای توسعه فضای سبز و غنی سازی طبیعی این مناطق هزینه کنند.