۱۳۹۰-۱-۵، ۱۲:۲۹ عصر
آموزش معماری
معماري گونه اي از ايجاد هنري است كه معمار به عنوان هنرمند خالق آن ،فضايي مي سازد براي انسان تا خود را در آن بيابد. اثر معماري آن هنگام درك مي شود كه فرد به عنوان بهره بردار در فضاي محصول معماري قرار گيرد.از اين رو در عرصه زندگي اجتماعي انسان،شالوده آنچه كه شهر و توده هاي زندگي جمعي انساني ناميده مي شود، همان معماري است.اگر فرد و جامعه را در رابطه اي دو طرفه ،همانند جزء به كل و برعكس ،در حال تاثير و تاثر بر يكديگر بررسي كنيم؛معماري در عرصه زندگي فردي و جمعي انسان ظرف اين رابطه مي باشد.ظرفي كه مظروف آن در هر لحظه از زمان در حال تغيير و حركت است . اين حركت مي تواند در جهت رشد و يا تخريب ظرف باشد.
عشق،آزادي،توليد احساس و انديشه،رشد صنعت،آسايش و راحتي روز افزون همه از مفاهيمي است كه انسان در جمع و فرديت خويش به جستجوي آن مي پردازد. بشر در تلاشهاي مزمن خود در طول تاريخش همواره كوشيده تا در كشمكش ميان خود و اجتماع براي جستجوهاي خويش معنايي بيابد.اين معنا كه از سويي انگيزه خاموش او و از سوي ديگر هدف ارتقاء اوست ؛ در ظرف زندگي بشر، يعني معماري بوجود مي آيد.
با توجه به آنچه گذشت،معماري به عنوان يكي از عناصر فرهنگ ساز رابطه اي دو طرفه با فرهنگ هر جامعه اي دارد.تبيين جايگاه معماري به شكلي سيال و پويا به ميزان آگاهي و شناخت يك جامعه از معماري و تاثير آن بر فرهنگ جامعه وابسته است.
عليرغم وجود پيشينه تاريخي و فرهنگي برجسته، معماري در كشور ما از جايگاه مناسبي برخوردار نيست.چنانكه اگر دو بعد فني و هنري معماري را در نظر بگيريم،بعد هنري آن به دليل ساختار نامناسب مديريتي در سطح خرد و كلان ، مهجور و واپس زده شده و از نظر فني نيز كشور ايران به طور كلي در صنايع و بويژه ساختمان سازي قرنها از استانداردهاي جهاني عقب مانده است.جامعه بحران زده كنوني ايران در راس همه مشكلات خود نابساماني هاي اقتصادي را پيش رو دارد همين امر در كنار عوامل ديگري چون مديريت منفي منابع انساني و وجود افراد بي اطلاع در پستهاي مهم تصميم گيري و همچنين عدم نظارت تخصصي و تبليغات كارآمد ،تيشه به ريشه هنر و جايگاه آن در جامعه زده و مي زند.متاسفانه اين بي مهري و نا آگاهي در همه عرصه ها و از جمله معماري نيز اثرات مخرب خود را بر جاي نهاده است. كه شاهد آن حضور صدها بناي باشكوه به يادگار مانده از دوران عظمت معماري ايران است كه در اين چند ساله آنچنان صدمه ديده اند كه در طول عمر هزاران ساله خود با آن مواجه نشده بودند و يا نمونه ديگر وضعيت دانشكده هاي معماري در حال حاضر است كه در چهار چوبي دست و پا گير و با نگاهي محكوم كننده به دانشجويان در حال آموزش آنان هستند!!
آنچه بيش از همه ،دانشكده هاي معماري را تحت الشعاع خود قرار داده است ،نگرش و فهم وجودي هنرجويان تازه وارد از سويي و از ديگر سو مديريت كلان جامعه و نگرش سوء مسئولين دانشگاهها به دانشجويان معماري مي باشد..هنر جوياني كه به عنوان دانشجوي رشته معماري و ديگر رشته هاي مرتبط مشغول به تحصيل مي شوند از بطن همين جامعه برخاسته اند.افرادي كه به حيطه آموزش معماري وارد مي شوند بايستي قبل از هر چيز حداقل دركي شهودي و حضوري از هنر و زير گروههاي وابسته به آن داشته باشند.يعني جامعه اي كه در آن زندگي مي كنند مي بايست اين زمينه را در آنان بوجود مي آورد كه حال و روز اين جامعه بر انديشمندي پوشيده نيست.
اين دانشجويان بي آنكه اطلاعي درست و دقيق از هنر داشته باشند در روند آموزش معماري قرار مي گيرند.در اين مرحله آموزشهاي معماري بي آنكه جايگاهي مطمئن و يا فهمي صحيح از خود در فرد ايجاد كنند، پياپي به فرد تحميل مي شوند .در اينجاست كه حلقه اتصال معماري به فرهنگ گم مي شود.دانشجو بي آنكه زيرساختي هنري و قوي براي پذيرش معماري پيدا كند فارغ التحصيل معماري مي شود و دوباره به همان جامعه ناآگاه باز مي گردد. در حاليكه اكنون بر مشكلاتش افزوده گرديده چه اينكه همان اندك فهم و اطلاعات آموخته در معماري كه وي مي خواهد جامعه عمل بپوشاند گريبانگيرش مي شود.چرا كه عملكرد يك معمار كه بخواهد در ساخت فضاها تركيبي از هنر – فن معماري را ارائه كند از جانب جامعه مورد پذيرش قرار نمي گيرد. اين عدم پذيرش بخصوص وقتي از جانب طبقه مديران تحصيل كرده و علي الخصوص فارغ التحصيلان گرايشهاي مختلف ساختمان صورت مي گيرد بيشتر خود را مي نماياند.
با تمام مسائلي كه ذكر گرديد ، در يك نگاه ايده آل وظيفه اي سنگين بر دوش دانشكده هاي معماري قرار مي گيرد. به اين ترتيب كه در نخستين قدم و قبل از هر اقدام ديگري دانشكده ها مي بايست به تربيت شخصيتي هنري و آگاه به زيرساختهاي هنري بپردازند،سپس دانشجو را به تدريج با زمينه هاي ساخت و توليد هنري و از جمله معماري آشنا سازند.از سويي ديگر دانشكده ها مي بايست به ايجاد دو عرصه مختلف براي آموزش معماري بپردازد. يكي عرصه خصوصي كه مخاطبان آنرا صرفا دانشجويان و متخصصان مرتبط با رشته معماري تشكيل مي دهند و ديگري عرصه اي عمومي جهت ارائه آثار و گفتگويي هنري براي عامه تا به تدريج سطح آگاهي عمومي نسبت به اين رشته بالا رفته و جو جامعه مستعد پذيرش معماري واقعي گردد.لازم به ذكر است كه در اين عرصه كه مخاطبان خاص و عام را متفقا در بر مي گيرد،فعاليتهاي هنري از سويي و از سوي ديگر تاثير معماري و جامعه بر يكديگر مورد توجه قرار گيرد.به گونه اي كه اين عرصه علاوه بر ارائه دستاوردها و آثار معماري به ايجاد زمينه مناسب براي فعاليت دانشجويان در عرصه فعاليت واقعي نمايد به گونه اي كه از اين سو نيز دانشجويان با بازتابهاي فعاليت خود و بازار كار جامعه از نزديك آشنا شده و تجربه و آمادگي لازم را جهت حضور فعال در اين جامعه تا پايان مدت تحصيل كسب نمايند.
مواردي كه عنوان شد در صورت انجام مطالعات كاربردي و انجام اصولي (و نه انجام نمايشي) باعث مي شوند كه جامعه و معماري به تناوب باعث رشد و ارتقاء يكديگر شده و زمينه براي بازگشت معمار و معماري به جايگاه سابق خود در ميان جامعه فراهم گردد و نقش عظيم فرهنگ سازي خود را بتواند به تمام و كمال اجرا نمايد.
منبع:
سایت ایران okb
منم شهرسازی که می سازمت ، چو ایران جدم کوروش
