شهر زیرزمینی نوش‌آباد

نـوش آبـاد را بهتر بشناسيد

]

[/font][/size][/font][/color]

نوش آباد

- آنگاه كه سيلك باستاني در آتش سوخت، ساكنان آن به نقاطي ديگر روانه شدند كه از جمله آن منطقه اي بود كه امروز به نام 'نوش آباد' شناخته مي شود.

[/b][font=Tahoma]

مرحوم 'حسن نراقي'در كتاب تاريخ قم كه در سال 378 هجري قمري تاليف شده، آورده است: 'يكي از اكاسره ساساني بدان ناحيت بگذشت، به چشمه اي كه آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش يافت. بفرمود تا به آنجا ديهي بنا نهادند و انوش آباد نام كردند'.

نوش آباد از جمله مناطق باستاني و تاريخي استان اصفهان است كه وجود ده ها اثر تاريخي در اين شهر از دوره هاي سلجوقي، مغول، صفويه و قاجار اين ادعا را به اثبات رسانده است.

نوش آباد در اوايل دوران اسلامي از اهميت ويژه اي برخوردار بوده، چنان كه 'ابن رسته' در كتاب 'الاخلاق النفيسه' كه به سال 290 هجري آن را تاليف كرده ، از انوش آباد به عنوان يكي از منزلگاه هاي راه باستاني ري و اصفهان ياد مي كند كه پل باستاني اسحاق آباد، يادگار اين سير مهم تاريخي است.

شاهكار هنر و معماري ايراني را در آثار تاريخي اين شهر در بناي مساجد ، قلعه ها و آب انبارها مي توان به تماشا نشست.

به نوشته 'محمد مشهدي' در كتاب 'نوش آباد آيينه تاريخ'، مسجد جامع عتيق نوش آباد از آثار دوره سلجوقي است كه پس از مسجد جامع ميدان كهنه و قلعه جلالي، قديمي ترين اثر تاريخي دوران اسلامي در منطقه كاشان است.

اين مسجد شامل يك مناره، دو صفه جنوبي و شمالي، شبستان، جلوخان و سه درب تاريخي است كه به شماره 2015 در سال 1377 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.

مسجد حضرت علي (ع) با محراب و ماذنه بسيار زيبايش يادگار دوره مغول است كه از جمله آثار ملي كشور محسوب مي شود.

قلعه خشتي 'سيزان' كه با شماره 6145 در سال 1381 در وسعت بيش از يك هكتار بنا شده داراي 9 برج در چهار گوشه و ميانه اضلاع جنوبي، شمالي و شرقي و سر در مي باشد.

قدمت اين قلعه به دوره سلجوقي مي رسد.

* بقعه امامزاده محمد

بقعه امامزاده 'محمد بن زيد' از نوادگان حضرت امام حسن مجتبي (ع) از آثار دوره صفويه است و شامل بقعه مخروطي شكل فيروزه اي و سه ايوان جنوبي ، شرقي و شمالي است.

كتيبه دوره صفويه و درب نفيس دوره قاجاريه از ديگر آثار با ارزش اين بناست كه به شماره 901در سال 82 به ثبت آثار ملي رسيده است .

* پل اسحاق آباد

پل تاريخي 'اسحاق آباد' كه با مصالح آجر و ملات ساروج و قطعه سنگ و كاهگل ساخته شده و به شماره 9018 در سال 79 در فهرست آثار ملي كشور به رسيده است.

در شهر نوش آباد مانند ديگر شهرهاي حاشيه كوير كشور، آب انبارهاي متعدد زيبايي نيز وجود دارد كه تا امروز مانند يك ميراث كهن حفظ شده است.

آب انبار مركزي نوش آباد با شماره 3624 در سال 79 و آب انبار 'چاله سي' به شماره 9019 در سال 82 در فهرست آثار ملي كشور ثبت شده و آب انبار هاي 'دربريگ' و 'مسجد جامع' در ثبت فهرست ملي ثبت قرار دارند .

* مساجد و بقاع متبركه

افزون بر مساجد جامع، علي (ع) و بقعه امامزاده محمد، مساجد 'حاج سيد حسين' ( دوره صفويه) مسجد 'موسي بن جعفر' ( قاجاريه)، مسجد 'قائميه' ( قاجاريه) و بقاع 'شاهزاده رقيه خاتون' و 'شاهزاده ابراهيم' ، 'شاهزاده اسحاق' ( قاجاريه) ، 'شاهزادگان سيد فاضل' و 'سيد ابوالقاسم' (قاجاريه) و زيارت گاه هاي 'اقباليه' و 'فيض آباد' ( قاجاريه ) و 'كاروان مصطفي' از ديگر آثار تاريخي مذهبي نوش آباد به حساب مي آيند.

يكي از آثار ارزشمند شناسايي شده در شهر نوش آباد ، معماري دست كن يا شهر زيرزميني 'اويي' است كه در شمار آثار منحصر به فرد جهان محسوب مي شود.

وسعت اين اثر تاريخي كه از عمق چهار متري سطح زمين شروع شده و تا عمق 16 متري ادامه دارد مشخص نيست اما با توجه به شواهد موجود و گفته اهالي، تا بيرون از حصار تاريخي شهر نيز گسترش داشته است.

آثار معماري بدست آمده تاكنون در سه طبقه ، شامل راهروهاي باريك به همراه اتاق هاي چهارگوش با طاقچه هاي ايجاد شده در ديوارهاست.

ارتباط بين طبقات به وسيله چاه هاي عمودي حفر شده با پنج تا هفت متر عمق است.

شهر نوش آباد از حيث ميراث معنوي به ويژه برگزاري آيين عزاداري عاشورا اهميت فراوان دارد و اين آيين صدها سال است كه با شور و هيجان خاصي برگزار مي شود .

نوش آباد محل رشد دانشمندان بزرگ نيز بوده است كه از جمله آنها مي توان به علامه 'محمد بن محمد زمان نوش آبادي' فقيه، فيلسوف و متكلم بزرگ اواخر دوره صفوي استاد علامه 'مهدي نراقي' كه آثار متعددي از وي برجا مانده و همچنين فقيه و عالم بزرگ دوره افشاريه آيت الله 'ملا علي اكبر نوش آبادي' كه آثار و تاليفات وي نيز موجود است، اشاره كرد.

تاكنون بيش از 50 اثر تاريخي در شهر نوش آباد شناسايي شده كه حدود نيمي از آنها در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده اند.
نوش آباد از توابع آران و بيدگل در سه كيلومتري اين شهرستان و پنج كيلومتري شمال كاشان قرار دارد.

[/font]