برج های فیلوتاکتیک

برج های فیلوتاکتیک - صالح معصومی

تمام برج های مسکونی که تا کنون ساخته شده اند (از ساده ترین فرم های جعبه مانند اواخر قرن نوزدهم تا پبچیده ترین فرم های اوایل قرن بیست و یکم) یک نقطه ضعف مشترک بزرگ دارند. ساکنین این برج ها، آسمان باز را بالای سرشان ندارند، زیرا آپارتمان هایشان حیاط ندارد. این مشخصه مشترک برج های مسکونی تاثیرات روانشناختی منفی فراوانی بر مردم و به ویژه کودکان ساکن این ساختمان ها می گذارد.

از دیدگاه معمارانه، این نقطه ضعف رایج از آنجا ناشی می شود که تقریبا در تمامی برج های مسکونی ساخته شده تا این تاریخ (2012)، کف طبقه ی بالایی سقف طبقه ی پایینی است، بنابراین امکان شکل گیری حیاط برای واحدها وجود ندارد.

حیاط جزئی اساسی و كهن در خانه سازی انسان در طول تاریخ بوده است، اما در برج های مسکونی این جز حیاتی خانه سازی انسان فراموش شده است و این یک فراموشی عمدی و آگاهانه از سوی تفکر سرمایه داریست که تقصیر آن بر گردن دانشمندان و معماران و ناتوانی آن ها گذاشته می شود.

یك خانه، بدون حیاط، یك خانه نیست، یك واحد آپارتمانیست و یك واحد آپارتمانی مكانی طبیعی برای زندگی انسان نیست، زیرا نتیجه هزاران سال زندگی او – حیاط- را نادیده می گیرد.



در برج های فیلوتاکتیک، کف طبقات مشترک نیست و این تفاوت اساسی بین سیستم فیلوتاکسی و سیسنم دومینوی لوکوربوزیه است. در برج های فیلوتاکتیک، هر واحد آپارتمانی حیاط روباز شخصی خودش را دارد، بنابراین می توان هر واحد این برج ها را یک خانه نامید.

لازم به توضیح است كه علم شهرسازی در حال حاضر در زمینه ی ی پایداری با یک مسئله اساسی روبروست. مسئله این است كه چگونه می توان یك شهر فشرده با تراكم بالا داشت كه در عین حال زندگی انسانی در آن شهر جاری باشد و مردم در خانه هایشان حیاط و باغچه و در برج شان فضاهای جمعی و نیمه عمومی دلپذیر داشته باشند؟ در الگوی پیشنهادی این طرح این تناقض تا حد ممکن حل شده است.

الزام داشتن حیاط برای هر واحد برج های فیلوتاکتیک یک نتیجه ی دیگر هم به همراه دارد: نسبت سطح به حجم این برج ها به حداکثر ممکن می رسد و این به معنای حداکثر بهره مندی از انرژی های طبیعیست.

مطالعات نشان می دهد که آرایش برگ ها بر ساقه گیاهان به گونه ایست که آن ها را قادر به حداکثر بهره مندی از انرژی های طبیعی می گرداند. این الگوها فیلوتاکسی نامیده می شود و در برج های فیلوتاکتیک برخی از این الگوها برای سازماندهی خانه ها به دور هسته مرکزی به کار می رود. با استفاده از الگوهای مختلف فیلوتاکسی می توان فواصل افقی و عمودی بین خانه ها را بر اساس منطقه جغرافیایی و شرایط اقلیمی تغییر داد. بدین ترتیب می توان برج های فیلوتاکتیک را با تغییر تراکم واحد ها در ارتفاع برج با برخی اقلیم های مختلف انطباق داد.الگوهای دوتایی، سه تایی و چهارتایی برخی از الگوهای فیلوتاکتیک معماری هستند.



تقریبا تمامی قسمت های برج های فیلوتاکتیک دسترسی مستقیم به نور خورشید و هوای آزاد دارند. خانه ها به واسطه بهره مندی از چیدمان فیلوتاکسی به دور هسته مرکزی، کمترین میزان سایه اندازی بر هم را دارند، دقیقا مانند برگ ها در گیاهان.

در مجموع در برج های فیلوتاکتیک هر واحد مسکونی حیاط شخصی روباز خودش را دارد. به علاوه می تواند بیشترین میزان نور خورشید را دریافت کند و نور خورشید از منابع اصلی انرژی در معماری پایدار و شهرسازی پایدار آینده خواهد بود.

منبع: سایت خبری معماری نیوز