تجربه‌های ایجاد فضای عمومی در بوستون

مدیران شهر بوستون با ایجاد و گسترش فضاهای عمومی، می‌کوشند تا محیطی دلپذیر برای ساکنان و گردش‌گران شهر فراهم سازند.
میدان کاپلی بوستون در مجموعهٔ شهری پر ازدحامی قرار دارد که خیابان‌های شریانی، ساختمان‌های اداری بلند مرتبه، هتل‌ها، مغازه‌ها، ساختمان‌های اصلی کتابخانهٔ عمومی و کلیسای ریچارد سون آن را در میان گرفته‌اند.
در این میدان، تمامی قشرهای جامعه دیده می‌شوند. مردمی که نمایندهٔ بخش بزرگی از جمعیت ایالات متحده‌اند که از جمله می‌توان به مغازه‌داران، دانش‌جویان، کشیش‌ها و... اشاره کرد.
اما نکتهٔ جالب توجه این است که با وجود ناهمگونی گروه‌های یاد شده، تمامی آن‌ها در این فضا احساس راحتی می‌کنند. چرا که طراحی فضای این میدان به‌گونه‌ای است که طیفی گسترده از تقاضاها را برآورده می‌سازد. در واقع در میدان یاد شده فضاهائی برای قدم زدن، نشستن، درازکشیدن یا حتی خوابیدن وجود دارد؛ وجود فضاهای سبز، گذرگاه‌های کف‌سازی شده، فواره‌ای در کنار محل‌های نشستن، نیمکت‌های بی‌شمار و ردیفی از درختان به‌عنوان سایه‌سار، از جمله عناصر موجود در این میدان‌اند.
در نزدیکی میدان کاپلی، فضائی دیگرگونه وجود دارد؛ فضائی عمومی به نام میدان جان هانکوک، محدوده‌ای که در گوشهٔ خیابان جلوی میدان قرار دارد و دست کم به‌عنوان محلی برای قدم زدن به‌روی عموم مردم باز است.
البته میدان یاد شده در مقایسه با میدان کاپلی نارسائی‌هائی دارد. با وجود این‌که عناصر و مصالح به‌کار رفته در آن از بهترین سنگ‌ها و سایر مواد گران‌قیمت ساخته شده اما این موضوع نتوانسته آن‌طور که باید مردم را به‌خود جلب کند، چرا که سایه‌ساری دیده نمی‌شود و مکان مناسبی هم برای نشستن در میدان وجود دارد. از سوی دیگر چاره‌ای برای انحراف بادهای سهمگینی که گرداگرد ساختمان‌های میدان می‌وزد اندیشیده نشده و جائی نیز برای صرف ناهار و چرت کوتاه پیش‌بینی نشده است.
با عبور از مرکز شهر بوستون، وارد خیابان‌های باریک و پیچ در پیچی می‌شویم که در انتهاء آن ساختمانی بی‌روح واقع شده است. این ساختمان، تالار شهر بوستون است.
به اعتقاد کارشناسان، میدان تالار، به‌واقع یک فاجعهٔ طراحی شهری است چرا که از گذر عابران پیاده در این میدان خبری نیست. البته در گوشهٔ خیابان این میدان بازار سرپوشیده‌ای ساخته شده تا اندکی از بیهودگی فضای بی‌روح میدان بکاهد.
در این میان، بخش خصوصی، مجموعه‌ای از درختان و فضای سبز را در این میدان طراحی و اجراء کرده که این اقدام نیز به شکست انجامیده است. میدان تالار شهر، نمونهٔ نومید‌کنندهای از فضای عمومی متعلق به بخش عمومی است که جائی برای قدم زدن ندارد با این‌حال ترکیب پیچیده و مبهمی از فضاهای عمومی و خصوصی در یک شهر آمریکائی به‌شمار می‌رود.
ناگفته نماند که انتقادهای زیادی که از سراسر دنیا به این موضوع شده است. شهردار بوستون را بر آن داشته تا مطالعات اولیه را برای احیاء این فضا آغاز کند.
ترجمه و تنظیم: فهیمه مزینانی
ماهنامه فنی و مهندسی ساختمان و شهر