كوچك‌ترین بنای مذهبی ایران

در تمامی زوایای داخلی و خارجی بنا، هیچ اثری از تزئینات و شواهدی مانند كتیبه و... دیده نمی‌شود. متاسفانه در مورد نسب و تاریخچه این امامزاده اطلاعاتی به دست نیاوردیم، اما....

به هر گوشه این سرزمین كه سفر كنید، نشانه‌هایی از معماری اسلامی خواهید دید. مساجد، تكیه‌ها و حسینیه‌ها و امامزاده‌ها همگی جزئی جدایی‌ناپذیر از معماری سنتی ایرانی است. به هر حال حتی در دنیای امروز هم یكی از اصلی‌ترین انگیزه‌های سفر را می‌توان زیارت و سفرهای زیارتی دانست. در هر گوشه این سرزمین نیز می‌توان بقاع متبركه امامزادگانی را جستجو كرد كه هر یك نشان‌دهنده عمق علاقه و عشق مردمان این سرزمین به آنان است.
تصور عمومی از امامزاده‌ها، گنبد و بارگاه عموما فیروزه‌ای رنگ و صحن آینه‌كاری شده است. در حوالی فیروزكوه، اما بنای امامزاده‌ای قرار دارد كه شاید بتوان آن را عجیب‌ترین نمونه این بقاع متبركه در ایران دانست؛ امامزاده‌ای كه كل مساحت ساختمان آن حدود دو مترمربع و ارتفاعش نیز كمتر از دو متر است. در حقیقت این بقعه در كنار بقعه‌ای بزرگ‌تر قرار گرفته كه بنای بزرگ‌تر متعلق به امامزاده ابراهیم رضا و بنای كوچك معروف به بقعه امامزاده قائم است.

برای دیدن و زیارت این امامزادگان باید به فیروز كوه سفر كنید. آرامگاه متبرك این امامزادگان در 41 كیلومتری فیروزكوه و در فاصله تقریبی 12 كیلومتری بخش ارجمند در قبرستان روستای آسور واقع شده است.
بنای امامزاده ابراهیم رضا كه ساختمان بزرگ‌تری دارد، هشت ضلعی است. با توجه به پایه بنا به این نتیجه می‌رسیم كه مصالح به كار رفته در بنا لاشه سنگ و ملاط ساروج است. قسمت بیرونی بنا با سیمان سفید پوشیده شده و دارای یك گنبد مخروطی هشت ضلعی دو پوش است كه از بیرون مخروطی و از داخل حالت مقعر دارد و پوشش روی گنبد هم فلزی است.

فضای داخلی بنا از گچ پوشیده شده و كف آن نیز موزائیك‌كاری شده است. در دو ضلع شرق و جنوب دو پنجره نورگیر مشبك و در دیوار‌ها شش طاق‌نما مشاهده می‌شود. ضریح چوبی منبت‌كاری شده امامزاده در وسط اتاق مقبره قرار گرفته است.
در صفحه 217 كتاب بقاع متبركه استان تهران ذكر شده نسب این امامزاده به امام موسی كاظم(ع) می‌رسد و درباره بقعه آن چنین می‌نویسد:
«در نمای داخلی گنبد، در هر ضلع یك طاق‌نمای جناغی وجود دارد كه دو طاقچه كوچك مستطیل شكل آن با پنجره‌های چوبی مشبك تزئین شده است. همین نمای بیرونی گنبد را طاق‌نمای جناعی، تزئین می‌كند...»

در كنار بقعه امامزاده ابراهیم رضا، بنای امامزاده قائم قرار دارد كه می‌توان آن را كوچك‌ترین بقعه مذهبی ایران دانست.
بنای این بقعه شامل یك گنبد مخروطی است كه روی یك ساقه استوانه‌ای قرار دارد. بنا از لاشه سنگ و ساروج ساخته‌شده و قسمت خارجی آن را سیمانكاری كرده‌اند. كف بنا موزائیك شده است. ورودی این بنا از طرف امامزاده ابراهیم رضاست.
قسمت داخلی پوشش گچ دارد و ضریح كوچك چوبی ساده در وسط آن قرار گرفته است. یك نورگیر در ضلع شمال غربی دیده می‌شود. گنبد بنا از خارج رك (مخروطی) و از داخل مقعر است.

در تمامی زوایای داخلی و خارجی بنا، هیچ اثری از تزئینات و شواهدی مانند كتیبه و... دیده نمی‌شود. متاسفانه در مورد نسب و تاریخچه این امامزاده اطلاعاتی به دست نیاوردیم، اما اهالی محل اعتقاد دارند وی برادر امامزاده ابراهیم رضا است.