امتیاز موضوع:
  • 0 رأی - میانگین امتیازات: 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
چگونه می توان شهرهایی امن تر طراحی کرد؟
#1
mall">چه نوع از طراحی و برنامه­ریزی فضایی برای فضاهای عمومی، می­تواند بر رفتار اجتماعی مردم و امنیت بیشتر در یک شهر موثر باشد؟ گسترش روزافزون جرایم در فضاهای شهری و تا حدی بی توجهی معماران و طراحان شهری به جرایم محیطی بر اهمیت مسئله افزوده است. مطالعات و دیدگاه­های مختلف نشان می­دهند که کاهش و کنترل جرایم شهری نسبت معناداری با مشارکت، نظارت، مالکیت و استفاده دائم کاربران از فضا دارد؛ توجه به ریزه­کاری­های فضایی و روابط اجتماعی به جای سیاست­های سخت پلیسی.
mall">در سال 1969، فیلیپ زیمباردو (Phlilip Zimbardo)، استاد دانشگاه استنفورد، تجربه­ای در حوزه روان­شناسی اجتماعی، به آزمایش گذاشت. او یک خودرو بدون پلاک با کاپوت باز را در یک خیابان پرت در برونکس نیویورک (Bronx, New York) رها کرد و خودروی دیگر را درست با همان وضعیت در پالوآلتو یکی از محلات ثروتمند کالیفرنیا (Palo Alto, California) قرارداد. ماشینی که در برونکس بود، ظرف زمان کمتر از ده دقیقه مورد حمله قرار گرفت، وضعیت رها شده و پرت آن خیابان موجب غارت سریع ماشین شد. اما ماشینی که در پالو آلتو رها شده بود، بیش از یک هفته دست نخورده باقی ماند. در قدم بعدی زیمباردو آزمایش خود را جلوتر برد، به طوری­که یکی از شیشه­های خودرو را در پالوآلتو شکست. تقریبا در زمان کوتاهی و طی چند ساعت، عابرین شروع به برداشتن اشیا و چیزهای داخل خودرو کردند به طوریکه این­بار کاملا تمام قطعات و وسایل ماشین پیاده شد. آنچه جالب بود، در هردو مورد درصد بالایی از غارتگران افراد خطرناکی نبودند.
mall">این آزمایش دو استاد جرم شناس دانشگاه هاروارد، جورج کلینگ (George Kelling) و جیمز ویلسن (James Wilson) را به طرح و توسعه نظریه پنجره­های شکسته (Broken Windows) در سال 1982 رهنمون شد. این نظریه به صورت مقاله­ای در نشریه آتلانتیک مانتلی توسط این دو منتشر گردید. آن­ها اعتقاد داشتند که غافل ماندن از جرایم خرد، زمینه را برای وقوع جرایم بزرگ­تر فراهم می­کند؛ یک پنجره شکسته و مرمت نشده، دال بر این است که کسی به آن اهمیت نمی­دهد و بنابراین شکستن پنجره­های بیشتر نیز هزینه­ای را به کسی تحمیل نخواهد کرد: "اگر یک پنجره شکسته بدون تعمیر رها شود، مردم به این نتیجه می­رسند که برای هیچ کسی اهمیتی ندارد و کسی مراقب آن­جا نیست. سپس اگر پنجره­های بیشتری شکسته شوند آن­گاه فقدان کنترل و ناامنی از ساختمان به خیابان­ سرایت می­کند و به هر عابری این پیغام فرستاده می­شود که آن­جا بی­صاحب است." به طور خلاصه نظریه پنجره­های شکسته عنوان می­کند، بی­توجهی به اخلال در نظم عمومی و اعمال تخریبی چون نوشتن و کشیدن اشکال روی دیوارها، ریختن زباله، تخریب اموال عمومی، نوشیدن مشروبات الکلی در انظار عمومی، گدایی و ولگردی حاکی از عدم توجه به بزهکاری است و موجب می­گردد زمینه برای جرایم مهم­تر فراهم شود.
mall">به این اعتبار، کلینگ توسط مشاور مترو نیویورک (Subway Advisory of New York) – خیلی قبل­تر از رودی جیولیانی (Rudy Giuliani) و سیاست تحمل صفر او (Zero Tolerance Policy)- استخدام شد؛ جایی که ناامنی و جنایت حکمرانی می­کرد. اولین چالش او قانع کردن شهردار ترقی خواه و دموکرات شهر، اد کوچ (Ed Koch) بود که بیشتر شدن سیاست­ها و افزون شدن بازداشت­ها راه حل­ مشکل ناامنی نیست، بلکه درعوض، برای پاک­سازی و جلوگیری سیستماتیک از ناامنی، پرسه زدن ولگردها و اوباش، صدمه نزدن به اموال عمومی و همچنین نکشیدن گرافیتی روی واگن­ها و در و دیوار مترو، باید نیروهای امنیتی از این مطمئن می­شدند که همه افراد داخل مترو بلیط خود را خریداری کرده­اند و به طور غیرقانونی وارد ایستگاه نشده اند. از این رو حضور پرسه­زن­ها، ولگردها و آواره­ها در مترو ریشه کن می­شد؛ در واقع آن­ها به این نتیجه رسیده بودند، بزرگترین پنجره شکسته سرپیچی بعضی افراد از خرید بلیط و پرداختن کرایه سوار شدن به قطار بود. علاوه بر این تدابیر، دگرگونی در مترو نیویورک به کمک طراحی نشانه­ها و جزییات گرافیکی نیز شروع شد تا نظم و قانون بهتر استقرار یابد. به گونه­ای که طراح مشهور ماسیمو ویگنیلی (Massimio Vignelli)، خالق تابلو راهنما، تصمیم گرفت که به منظور دل­سرد کردن هنرمندهای گرافیتی، پوسترهایش را با رنگ سفید روی زمینه سیاه چاپ کند. امروزه، متروی نیویورک مدلی امن از یک فضای کارآمد و نمونه­ است.
mall">ایده­ای ساده اما قدرتمند پشت این ماجرا بود: عادات بد به سرعت منتشر می­شوند، اما رفتارها و عادات خوب، با قدرت و البته به طور پیوسته، می­توانند جایگزین عادات بد شوند. چه اندازه چیزها به دلیل سهل­انگاری و بی­توجهی ما به نشانه­های ابتدایی آن­ها تنزل پیدا می­کنند؟ چقدر پنجره­های شکسته را ما هرروز می­بینیم و بدون توجه یا کمترین تمایل به ترمیم آن­ها از کنارشان می­گذریم؟
mall">یکی از نخستین افرادی که پرسش­های را درباره فضای عمومی طرح کرد، جین جیکوبز (Jane Jacobs)، فعال مشهور حقوق مدنی در نیویورک بود. گرچه در آغاز توسط تکنوکرات­های مدرنیسم شهری مورد استهزا قرار گرفت، اما امروز افکارش مورد تایید قرار گرفته­اند و حتی از جانب شخصی چون اوباما به آن­ها استناد می­شود. جیکوبز در کتاب معروفش "مرگ و زندگی در شهرهای بزرگ آمریکایی" (1962)، ماهیت باشکوه شهرهای چند عملکردی، فشردگی و تراکم، جایی­که خیابان، همسایگی و جوامع عناصر حیاتی فرهنگ شهری به شمار می­آیند، را احیا کرد. ازنظر او آرامش فضای شهری از ابتدا و ضرورتا به وسیله پلیس تأمین نمی­شود، گرچه با حضور پلیس تضمین می­شود. امنیت فضای شهری توسط شبکه ناخودآگاه و پیچیده اجتماعی تقویت می­شود. آنچه درمدل او ضرورت دارد چشم هایی است که همواره خیابان و پیاده­روها را می­بینند، چشم­­های کسانی که مالکین طبیعی و حقیقی خیابان می­باشند. به این اعتبار، اگر پیاده روهای خیابان به صورت مداوم مورد استفاده قرارگیرد آن­گاه بر چشم های ناظر بر خیابان افزوده خواهد شد. در دیدگاه جیکوبز، یک خیابان امن جایی است که تحدید حدود بین فضاهای عمومی و خصوصی، مردم و حرکت­های دایم آن­ها در پیاده روها به صورت واضح صورت گرفته باشد، به همین نسبت دارای بلوک­های کوچک، کنج­ها، خرده فضاها و تقاطع­های متعدد خواهد بود، جاهایی ­که ساختمان­ها و کاربری­های جاذب و جذاب در طبقه همکف با چشم­های متعدد اتفاقات بیرون را زیر کنترل خود دارند.
mall">اسکار نیومن ، معمار و برنامه­ریز شهری، نیز در کتاب معروف خود "خلق فضای قابل دفاعنظریه فضای قابل دفاع را مطرح می­کند و این پشنهاد را طرح می­کند که جامعه نه توسط پلیس، بلکه توسط افرادی که در عرصه­هایی خاص سهیم­اند، تعریف گردد. نیومن سه فاکتور افزایش جرم را برای محله­های مسکونی این چنین دسته­بندی می­کند:
mall">1- بیگانگی به طوری­که مردم همسایه­های خود را نمی­شناسند؛
mall">2- عدم وجود نظارت مردم مکان های وقوع جرم و احتمال آن را به راحتی و بدون آنکه مجرم دیده شود میسر می­کند؛
mall">3- دسترس بودن راه فرار که امکان ناپدید شدنو فرار مجرم از صحنه جرم را به سرعت ممکن می سازد.
mall">از این رو، نیومن معتقد است که با استفاده از ساز و کارهای نمادین و شکل دادن عرصه­های تعریف شده می­توان یک محیط و فضاهای غیر قابل دفاع آن را به اماکن و فضاهایی تبدیل کرد که تحت کنترل ساکنانش می­باشند.
mall">در هرصورت در این نگاه­ها عرصه­های تعریف و تحدید شده به معنی ایزوله کردن و تفکیک کامل یک فضا، همسایگی و محله از محیط اطرافش نیست. چراکه آینده بشریت و سیاره زمین به داشتن شهرهایی بهتر وابسته است. ما می­دانیم که عقب­نشینی به نفع گسترش فضای خصوصی و محدوده­های شهری ناپایدار راه حل درستی نیست و تنها مشکل را بدتر می­کند. کیفیت زندگی ما نمی­تواند به گتوهای حفاظت­شده توسط دیوار، زنگ­های خطر و ارتش­های خصوصی وابسته باشد. کاهش ناامنی و ترس در وحله اول در گرو هرچه کارآمدتر و یکپارچه­تر کردن این مناطق غفلت شده و کاهش حمایت از رفتارهای مجرمانه می­باشد. ما باید توجه کردن به فضای عمومی و جریان دادن زندگی اجتماعی در آن­ها را در قلب زندگی مدرن شروع کنیم؛ طراحی آن، استفاده از آن، مدیریت آن و عملکردهای جدیدش همگی حیاتی هستند. ما باید دوباره درمورد خیابان­ها بیاندیشیم، میدان­ها، پارک­ها، جنگل­ها، درختستان­ها و مناظر شهری و همه آنچه که به ما این امکان را می­دهد که هویتمان را برسازیم و امکان تجربه رویارویی، تعامل اجتماعی و تفاوت­ها را برایمان فراهم می­آورند. هایدگر می­گوید: "یک سایت زمانی به مکان بدل می­شود که ما به­گونه­ای فرهنگی آن را به خود اختصاص دهیم."
mall">مطالعات مراکز مهمی چون سی پی تی ای دی CPTED: Crime Prevention through Environmental Design) و CPTEDONTARIO نشان می­دهد، احساس امنیت شهروندان و کاربران فضا رابطه معناداری با میزان رضایت­مندی آن­ها از فضا دارد. راه­کارهای این مراکز بر چهار مفهوم کلیدی استوار است:
mall">1- نظارت طبیعی (Natural Surveillance): المان­ها، عناصر و فعالیت­ها به گونه­ای در فضا مستقر شوند که مردم به طور طبیعی بیشترین دید و نظارت را برآن­ها داشته باشند؛
mall">2- کنترل دسترسی طبیعی (Natural Access Control): مکان­ها، مبلمان و اهداف به گونه­ای چیدمان شوند که دسترسی متخلفین و متجاوزین به آ­ن­ها به راحتی نباشد و ایجاد احساس ترس و دیده شدن در آن­ها تقویت گردد؛
mall">3- تقویت قلمرو­ها (Territorial Reinforcement): با تعریف روشن مرزها، بین فضاهای کنترل شده و فضاهای عمومی و بین فضاهای شبهه حصوصی و خصوصی احساس مالکیت کاربران فضا و عدم تجاوز غریبه­ها بالاتر می­رود؛
mall">4- تعمیر و نگهداری (Maintenance): تعمیر و نگهداری دایم مبلمان، ساختمان­ها و فضاهای عمومی موجب استفاده دایم از آن­ها و حمایت و تقویت رفتارهای اجتماعی می­شود.
mall">تحقیقات اخیر میدانی با دقت بیشتری جنبه­های دیگری را از امنیت شهری روشن می­کند؛ به طوری که تعاملات و بده بستان­های بین طراحی شهری، جامعه و فضای عمومی، عناصر موثری برای سیاست امنیت پایدار است. بیل هیلیر(Bill Hiller)، استاد دانشگاه لندن در لابراتوار اسپیس سینتاکس خود (Laboratory of Spatial Syntax) ، درباره جریان­هایی(Flows between Crime, Place & Population) که بین جنایت، مکان و جمعیت وجود دارد، تحقیق کرده و آن­ها را به شکل نقشه درآورده است. میلیون­ها داده­ای که در طول سال­ها جمع و تحلیل کرده است این اجازه را به او داده­اند، همچون جیکوبز، که شهر فشرده و متراکم را امن­تر از همسایگی­های مسکونی با تراکم پایین بداند. هیلر از رویکردی دفاعی نیومن و سی پی تی ای دی انتقاد می­کند، به دلیل این که مانع حرکت طبیعی مردم می­شود و برای غریبه­ها چه صلح آمیز و چه خصم آمیز باعث محدودیت دسترسی به فضاها و عدم پیوستگی آن­ها می­شود. هیلر معتقد است حضور طیف­های مختلف اجتماعی (غریبه و آشنا)­، احساس امنیت را در فضای عمومی بالا می­برند و باعث می­شوند که فضا به صورت طبیعی مورد نظارت افراد و کاربران قرار گیرند­. لذا وی به دنبال ویژگی­های فرمی و شکلی فضا و جزییات کالبدی است که با سازمان­دهی و طراحی آن­ها حضور مردم در فضا افزایش می­یابد. تحقیقات نشان می­دهد که میزان دزدی در مکان هایی که کمتر به هم پیوسته اند بیشتر است. علاوه براین، برج­هایی که با موانع و دیوارها از خیابان جداشده­اند و آن دسته از مراکز خرید که به طور ذاتی خود را از فضای عمومی جدانگه داشته­اند، هیچ کمکی به امنیت شهر نمی­کنند. یک شهر ایده­آل، دربردارنده بلوک­های است که با سازمان­دهی مشاغل در طبقه همکف و استقرار ساختمان­های مجزا در طبقات بالاتر از زمین، هم با خیابان هماهنگ است، هم موجب سرزندگی آن می­شود و هم با تولید همسایگی­های ناهمگن، مردم، فعالیت­ها و کاربری­های گوناگون را باهم و درهم می­آمیزد؛ از آموزشی گرفته تا فرهنگی، اداری، تجاری، گردشگری و فرآورده­های دوستدار محیط زیست.
mall">تمام این­ها بیانگر این نکته می­باشند که محدود و عقیم کردن عادات و فعالیت­های بد با استراتژی­های پیش­گیرانه و معطوف به موقعیت، نه تنها به وسیله نهادهای قدرت، بلکه توسط جامعه ازطریق مشارکت فعال و نظارت مردم، موجب حل مشکلات می­گردد. این مسئله منوط به پشتیبانی از نقش دولت در تنظیم و کنترل مناطقی است که درآن­جا تمایلات عمومی باید همیشه در اولویت باشند. برخلاف بسیاری از دعاوی که برخاسته از دیدگاه نادرست لیبرال می­باشد، هم­زیستی دموکراتیک (Democratic Coexistence) در حوزه عمومی، نیازمند محدود کردن بعضی از آزادی­های فردی است به این منظورکه شرایط استفاده از یک فضای عمومی و لذت جمعی برای تعداد بیشتری از کاربران فضا فراهم شود. بعضی از موفق­ترین شهرها که با این وضعیت سروکار دارند با برنامه­ریزی بازدارنده و طراحی با کیفیت بسیار بالا، از چرخه زوال رهایی یافته­اند. گونه­ای از بهداشت شهری و مراقبت دایم، یا همان­طور که شهردار سابق کوریتیبا (Curitiba) ، جیمز لرنر (Jaime Lerner) دوست داشت که بگوید: "وسواس همراه طبسوزنی شهری (Urban Acupuncture).
mall">مشکلات امنیتی باید هم بخشی از معیارهای شهرنشینی باشد و هم بخشی از چالش­های اولیه معماری و پروژه­های عمومی. اظطراب و ناکارآمدی که با آن روبرو شده­ایم نیازمند مشارکت تعداد بیشتری از ما در رویدادهای شهری و نوآوری­هایمان همراه یک منطق جدید می­باشد، تا بتوانیم شهری با میزان مشارکت بیشتر و شایعات کمتر بسازیم.

آخرین ارسال های من :
پاسخ
 سپاس شده توسط sanaz.f


موضوع‌های مشابه…
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  مقالات کورش گلکار در باره ی طراحی شهری پژومند 7 9,437 ۱۳۹۴-۱-۱۵، ۰۷:۳۲ عصر
آخرین ارسال: esfanjan
  جعبه ابزار طراحی شهری shahryar 1 5,070 ۱۳۹۳-۴-۱۸، ۱۰:۱۱ صبح
آخرین ارسال: maryam taban
  ارتقا امنیت زنان درپارکهای شهرک ولی‌عصربارویکردجلوگیری ازجرم با طراحی محیطی/بهار93 Sahab 0 1,620 ۱۳۹۳-۳-۱۴، ۰۶:۳۳ عصر
آخرین ارسال: Sahab
  دانلود مقاله تدوين اصول طراحی محوطه های بازی برای کودکان E.Y.I 0 1,767 ۱۳۹۲-۱۰-۲۸، ۰۱:۳۲ صبح
آخرین ارسال: E.Y.I
  A-37: دانلود مقاله هنرمندی که شهر را با طبیعت پیوند می زند-www.iranshahrsaz.com alireza 0 1,218 ۱۳۹۲-۱۰-۲۷، ۱۲:۱۴ صبح
آخرین ارسال: alireza
  A-27: دانلود مقاله تعامل نظر و عمل در جهت گیری فرآیند طراحی معماری فولدینگ-www.iransh alireza 0 1,263 ۱۳۹۲-۱۰-۲۴، ۱۱:۰۵ صبح
آخرین ارسال: alireza
  A-22: دانلود مقاله تعیین عوامل پایداری اجتماعی - فرهنگی در طراحی مجتمع های مسکونی alireza 0 2,310 ۱۳۹۲-۱۰-۲۳، ۰۴:۰۸ عصر
آخرین ارسال: alireza
  A-18: دانلود مقاله فرآیند طراحی یک مکان با هویت-www.iranshahrsaz.com alireza 0 1,811 ۱۳۹۲-۱۰-۲۲، ۱۱:۳۴ عصر
آخرین ارسال: alireza
  A-12- دانلود مقاله بررسی عوامل طراحی تأثیر گذار بر هزینه ساخت مجموعه های مسکن مهر و alireza 0 1,125 ۱۳۹۲-۱۰-۲۲، ۱۰:۱۳ عصر
آخرین ارسال: alireza
  48 پروژه‌ای که سیمای معنوی مشهد را نابود می‌کنند m.marziye 0 1,269 ۱۳۹۲-۶-۳، ۱۱:۲۴ عصر
آخرین ارسال: m.marziye

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان