۱۳۹۳-۴-۱۵، ۰۸:۲۵ صبح
نام مقاله :
بررسی علل و عوامل اثرگذار در فرآیند شکل‌گیری و تکوین مناطق کلان‌شهری
پدیدآورنده :
خلیل حاجی‌پور
چکیده :
«مناطق کلان‌شهری» یکی از مهم‌ترین پدیده‌های نوظهور سده‌ی بیستم است که الگوهایی متفاوت از شهرنشینی، نظام اسکان، اندازه‌ی شهر، ساختار و سازمان فضایی را عرضه کرده است. این پدیده از نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم به الگوی غالب شهرنشینی بدل شده و به‌ویژه در حوزه‌ی کشورهای «جنوب» نمود بیش‌تری داشته است؛ به گونه‌ای که روند فزاینده‌ی کلان‌شهری شدن در کشورهای «جنوب»، چه به‌لحاظ شمار و چه از جنبه‌ی مقیاس، کشورهای پیشرفته را تحت‌الشعاع قرار داده است.
این مناطق کلان‌شهری، زیر تأثیر رشته‌ای از نیروها و عوامل طبیعی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و فنآوری شکل گرفته‌اند و در ابعاد گوناگون دگرگونی یافته‌اند. نیروها و عوامل مختلف در طول زمان و بر پایه‌ی مقتضیاتِ مکانی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه، سازوکار و فرآیند ویژه‌ای را در شکل‌گیری و تکوین مناطق کلان‌شهری پیموده‌اند.
این پژوهش نشان می‌دهد که رشته‌ای از عوامل و نیروهای بیرونی همچون جهانی شدن، بازساختِ اقتصادی (محو صنعت از شهرها، ظهور اقتصاد خدماتی و دانش پایه و...) و انقلاب فنآوری اطلاعات، همراه با عوامل درونی همچون رشد جمعیت، مهاجرت، پراکنده‌رویی، اسکان غیررسمی و سکونتگاه‌های خودروی پیرامون کلان‌شهرها، حومه‌ی‌شهرنشینی، جنبه‌های نهادی (تفرق سیاسی، سیاست‌های ادغام و الحاق)، سرمایه‌گذاریِ زیرساختی و ساختار شبکه (حمل‌ونقل کلان‌شهری) از مهم‌ترین عوامل اثرگذاری هستند که در طی یک فرآیند مشخص به سازمان‌یابی فضایی و تکوین مناطق کلان‌شهری می‌انجامند.
و معنا، محصول شهر
کلیدواژه‌ها :
بازساخت ، پراکنده‌رویی ، فرآیند کلان‌شهری شدن ، مناطق کلان‌شهری ، اندازه‌ی شهر ، تفرق سیاسی.
بررسی علل و عوامل اثرگذار در فرآیند شکل‌گیری و تکوین مناطق کلان‌شهری
پدیدآورنده :
خلیل حاجی‌پور
چکیده :
«مناطق کلان‌شهری» یکی از مهم‌ترین پدیده‌های نوظهور سده‌ی بیستم است که الگوهایی متفاوت از شهرنشینی، نظام اسکان، اندازه‌ی شهر، ساختار و سازمان فضایی را عرضه کرده است. این پدیده از نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم به الگوی غالب شهرنشینی بدل شده و به‌ویژه در حوزه‌ی کشورهای «جنوب» نمود بیش‌تری داشته است؛ به گونه‌ای که روند فزاینده‌ی کلان‌شهری شدن در کشورهای «جنوب»، چه به‌لحاظ شمار و چه از جنبه‌ی مقیاس، کشورهای پیشرفته را تحت‌الشعاع قرار داده است.
این مناطق کلان‌شهری، زیر تأثیر رشته‌ای از نیروها و عوامل طبیعی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و فنآوری شکل گرفته‌اند و در ابعاد گوناگون دگرگونی یافته‌اند. نیروها و عوامل مختلف در طول زمان و بر پایه‌ی مقتضیاتِ مکانی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه، سازوکار و فرآیند ویژه‌ای را در شکل‌گیری و تکوین مناطق کلان‌شهری پیموده‌اند.
این پژوهش نشان می‌دهد که رشته‌ای از عوامل و نیروهای بیرونی همچون جهانی شدن، بازساختِ اقتصادی (محو صنعت از شهرها، ظهور اقتصاد خدماتی و دانش پایه و...) و انقلاب فنآوری اطلاعات، همراه با عوامل درونی همچون رشد جمعیت، مهاجرت، پراکنده‌رویی، اسکان غیررسمی و سکونتگاه‌های خودروی پیرامون کلان‌شهرها، حومه‌ی‌شهرنشینی، جنبه‌های نهادی (تفرق سیاسی، سیاست‌های ادغام و الحاق)، سرمایه‌گذاریِ زیرساختی و ساختار شبکه (حمل‌ونقل کلان‌شهری) از مهم‌ترین عوامل اثرگذاری هستند که در طی یک فرآیند مشخص به سازمان‌یابی فضایی و تکوین مناطق کلان‌شهری می‌انجامند.
و معنا، محصول شهر
کلیدواژه‌ها :
بازساخت ، پراکنده‌رویی ، فرآیند کلان‌شهری شدن ، مناطق کلان‌شهری ، اندازه‌ی شهر ، تفرق سیاسی.
راه در جهان یکیست و آن راه ، راستی ست.
