داستان باغ 10 هزار متری تجریش که در روز روشن تخریب شد + تصاویر

این مجتمع عظیم تجاری با مساحت 75000 متر مربع در کنار «میدان تجریش» و پشت «مسجد گیاهی» قرار دارد. مسجد گیاهی و باغ گیاهی از قدیمی ترین نقاط محله تجریش می باشند؛ تا جایی که بنا بر برخی گزارش ها قدمت باغ و مسجد به 500 سال می رسد.



در 5-6 سال گذشته با پیشرفت برنامه های هسته ای کشورمان و برای شکستن پایداری ملت ایران، هر روز بر شدت تحریم های اقتصادی افزوده شد.

در این میان هر چه فشارها بر مردم بیشتر شد، بانک ها و موسسات مالی و بنیادهای تعاون و غیر تعاون و ستادها و ... شکوفاتر و ثروتمندتر شدند. مردم با تعجب شاهد بودند که در هر کوچه ای شعب جدید بانک ها گشوده شدند و در بسیاری از خیابان ها و میادین اصلی شهر گودبرداری های عظیم برای ساخت مجتمع های عظیم تجاری آغاز گردید.

مردم از خود می پرسند که در شرایط تحریم و رکود اقتصادی چطور همانند قارچ از هر گوشه ای بانک های جدید با هزاران شعبه خلق می شوند. این همه مجتمع تجاری برای عرضه محصولات کدام واحدهای تولیدی ساخته می شوند؟

تحلیل آنچه که رخ داد و تبعات آن برای اقتصاد ملی و فرهنگ و شهرسازی امری است که هنوز به طور جدی به آن پرداخته نشده است.

به گزارش مسیرآنلاین با توجه به این سابقه، نگاه می کنیم به یکی از اولین مجتمع های تجاری که در این دوره کلنگ آن به زمین خورد و امروز در مراحل پایانی به سر می برد. این مجتمع تجاری یکی از ثمرات تحریم ها و شاهکاری دیگر از شهرسازی سوداگرانه مبتنی بر فروش تراکم و تخریب باغات است.

ارگ تجاری تجریش
اگر کمی به آگهی های منتشره در جراید دقت کرده باشید حتما با آگهی «ارگ تجاری تجریش» مواجه شده اید. تجارتی که بقول مهندس برندسازی آن قرار است در "قلب فرصتها" باشد. این مجتمع عظیم تجاری با مساحت 75000 متر مربع در کنار «میدان تجریش» و پشت «مسجد گیاهی» قرار دارد.

مسجد گیاهی و باغ گیاهی از قدیمی ترین نقاط محله تجریش می باشند؛ تا جایی که بنا بر برخی گزارش ها قدمت باغ و مسجد به 500 سال می رسد.

این باغ زیبا سالهای طولانی در مجاورت باغ عظیم کاخ سعدآباد همچون حریمی برای این پهنه سبز ارزشمند عمل می کرد. قرارگیری این باغ در حریم کاخ سعدآباد و مجاورت آن با مسجد گیاهی نتوانست آن را از چشمان سودجویان پنهان کند و نهایتا این باغ نیز طعمه دیگری برای تخریب کنندگان باغات تهران شد.

آغاز تخریب باغ اولین بار در هفته منابع طبیعی در اسفند ماه سال 1387 بود که سعید حکمت، خبرنگار روزنامه ایران، گزارشی در مورد قطع درختان باغ گیاهی و تخریب آن منتشر کرد.

بنابر گزارش سعید حکمت که در 20 اسفند 1387 در صفحه 6 روزنامه ایران منتشر شد، تخریب باغ از اوایل اسفند 1387، یعنی حدود 20 روز قبل از انتشار گزارش شروع شد.

سعید حکمت در بخشی از گزارش خود چنین می گوید: با همكاري برخي از اهالي به پشت بام منزل آنها رفتيم و از آنجا بود كه مي شد عمليات تخريب باغ را بطور واضح و زنده مشاهده و از آن عكسبرداري كرد. اهالي مي گفتند در اين ۲۰ روز حداقل ۵۰ تا ۷۰اصله درخت با بن ۱۰۰ تا ۳۵۰ قطع و از اين باغ خارج شده است. دور تا دور باغ پر از لاشه هاي دسته جمعي درختچه ها بود و طبق برآورد ما حدود ۵۰۰تا ۶۰۰ درختچه در اين باغ بطور غيراصولي از ريشه كنده شده بود.» اگرچه به خبرنگار روزنامه ایران گفته می شود که این پروژه متعلق به «یک نهاد بسیار مهم» است و بهتر است پیگیری نکند ولی وی با مسوولین شهرداری منطقه یک تماس می گیرد و از آنها توضیح می خواهد.

بخشی از گفتگوی داوودی، مدیر وقت روابط عمومی منطقه یک، با سعید حکمت عینا نقل می شود:
«به گفته داوودی به محض اين كه از اين موضوع مطلع شديم، همه چيز را تحت كنترل گرفتيم و هم اكنون نيروهاي ما در باغ حاضر هستند و اوضاع را در دست دارند. وي در پاسخ به اين سؤال كه با گذشت ۲۰ روز از آغاز تخريب باغ، شما از چه موقع اوضاع را در كنترل داريد، گفت: از ديشب؛ يعني از وقتي كه مطلع شديم. داوودي درباره قطع درختان نيز اظهار داشت: درختي قطع نشده بلكه فقط چند درخت خشك را از آنجا خارج كرده و از جا كنده اند. وي اظهارات و گواهي هاي مردمي درباره قطع و خارج شدن ۵۰ تا ۷۰ اصله درخت را رد كرد.

داوودي گفت: البته وقتي متوجه شديم كه آنها قصد جابه جايي درخت را دارند و اين كار را در ساعت هاي پاياني روز انجام مي دهند به آنها تذكر داديم و گوشزد كرديم كه راه صحيح و اصولي جابه جايي درخت چگونه است و شهرداري منطقه همه الزامات قانوني را به صورت كتبي به مديران پروژه ابلاغ كرده است. وي در پاسخ به اين كه اين اقدامات شما دقيقاً از چه روزي آغاز شده است، گفت: همين ديشب»

به هر حال علی رغم قطع بسیاری از درختان باغ و بعد از 20 روز، با این گزارش ادامه تخریب باغ گیاهی در شب عید سال 1388 خاتمه می یابد. ولی این پایان ماجرا نیست ... در 8 آذر 1388 دوباره موضوع باغ گیاهی رسانه ای می شود و «حمزه شکیب» عضو شورای شهر سوم، موضوع تخریب باغ گیاهی را در صحن علنی شورا مطرح می کند.

به گفته دکتر شکیب، مساحت باغ گیاهی 10 هزار متر مربع می باشد و پیمانکار پروژه قبل از اخذ پروانه از شهرداری اقدام به تخریب بیش از 200 اصله درخت نموده و بیش از 70 درصد مساحت باغ گودبرداری شده است.

دکتر شکیب با اشاره به قانون حفظ فضای سبز و با توجه قطع عمدی 200 درخت، خواستار مصادره باغ به نفع شهرداری می شود. در همین جلسه، مهدی چمران، رئیس وقت شورای شهر با تایید ضمنی اظهارات شکیب چنین می گوید: «در مورد اين ملك چندين نامه پيگيري به شهرداري تهران داده شد و يك جلسه با حضور شهردار منطقه و نيمي از اعضاي شورا در منطقه يك برگزار كرديم.

همچنين در اين جلسه در مورد تخلف ساختمان خيابان بوكان و يك ملك تجاري در اين منطقه كه هر دو حكم تخريب برايشان صادر شده بود صحبت شد، اما متاسفانه در هر سه مورد زمان مهلت داده شده گذشته و هنوز اقدام قابل توجه صورت نگرفته است»

بنابراین در آذرماه 1388 مساله به طور کامل در شورای شهر تهران نیز مطرح گردید و رئیس کمیسیون عمران و رئیس وقت شورا به تخریب غیرقانونی باغ اذعان کردند.

اما ظاهرا کنترل شهرداری منطقه 1 و جلسات شورای شهر سوم نیز فایده ای به حال باغ 10 هزار متری گیاهی نکردند تا این باغ همانند چنار امامزاده صالح به تاریخ شمیران بپیوندد.

پارکینگ طبقاتی، تجاری، فرهنگی!
اما این پایان ماجرا نبود؛ فشار افکار عمومی بر این پروژه و اعتراضات اهالی همچنان ادامه داشت. ساکنین منطقه از یک سو نگران ساخت مجتمعی تجاری و در نتیجه بارگذاری سنگین ترافیکی و از سوی دیگر نگران بر هم خوردن بافت سنتی و مذهبی مسجد گیاهی و امامزاده صالح بودند.

همه اینها باعث شد که ادعا شود قرار است در باغ گیاهی یک پارکنیگ طبقاتی ساخته شود تا مشکل پارک ماشین ها در میدان تجریش حل شود.

با اعلام اینکه قرار است در باغ تخریب شده پارکینگ طبقاتی ساخته شود، آبها از آسیاب افتاد و اهالی نیز با توجه حجم سنگین ترافیک منطقه تجریش و فقدان پارکینگ بخصوص برای زائرین امامزاده صالح در روزهای پایان هفته، ساکت شدند. با آرام شدن فضا روند اجرای پروژه شدت گرفت.

ولی مساله این بود که کارفرمای پروژه این همه فشار شورای شهر و خطر تعقیب کیفری به خاطر قطع صدها اصله درخت را برای ساخت پارکینگ طبقاتی و حل مشکل ترافیکی منطقه تجریش متحمل نشده بود!

مالک به دنبال سود حداکثر بود که با ساخت پارکینگ طبقاتی حاصل نمی شد. این شد که در سال 1391 تابلوی پروژه تغییر کرد و عنوان پروژه از پارکینگ طبقاتی امیرکبیر به «پارکینگ طبقاتی، تجاری، فرهنگی» تغییر یافت!

اینکه «پارکینگ طبقاتی، تجاری، فرهنگی» در زمره کدام تعریف از کاربری های قانونی در شهر قرار می گیرد را باید از شهردار تهران پرسید...

سیر تغییرات تابلوی پروژه از پارکینگ طبقاتی تا مجتمع تجاری





در سال 1392 با رسیدن پروژه به مراحل نهایی ساخت، تابلوی آن دوباره تغییر کرد. قید «فرهنگی» نیز از نام پروژه حذف شد و نام آن به «مجتمع تجاری ارگ» تبدیل شد.

همزمان سایت تبلیغاتی پروژه به آدرس www.argetejari.com راه اندازی شد. دیگر زمان پنهان کاری گذشته بود و از آنچه سالها مخفی نگاه داشته شده بود رونمایی شد!

در این سایت تصاویر متعددی از پروژه به همراه مشخصات دقیق واحدهای تجاری آن منتشر شد: حدود 200 واحد تجاری در 4 طبقه، 9 واحد کافی شاپ، 1 واحد رستوران سرپوشیده، 1 واحد آمفی تئاتر 200 نفره، 1 واحد شهربازی، کارواش، فود کورت و فست فود. 182 متر مربع نمازخانه نیز پیش بینی شده تا وعده ای که در خصوص انجام کار فرهنگی در پارکینگ طبقاتی داده شده بود نیز محقق شود.

مالک مجتمع تجاری ارگ کیست؟
اینکه سید رضا طباطبایی راد و شرکت صبا میهن که هستند و به کجا وابسته می باشند در بخش دوم این گزارش و همچنین بررسی ابعاد فرهنگی و آثار ترافیکی مجتمع تجاری ارگ بر منطقه تجریش در بخش سوم گزارش بررسی خواهد شد.

چند پرسش
- آقای محمد باقر قالیباف، شهردار تهران در مورد تخریب و تغییر کاربری این باغ و پنهان کاری در مورد ماهیت این پروژه توضیح دهند.
شهرداری تهران هنوز در خصوص انبوه پروژه های مساله دار حاضر به ارائه توضیح اقناعی نشده و رسانه ها بیشتر موضوعات را از طریق وزارت راه و شهرسازی پیگیری کرده اند.

- با توجه به دغدغه رهبری انقلاب و دستور مستقیم رییس محترم دستگاه قضا به دادستان برای این پروژه، دادگستری تهران چه اقدامی برای تعقیب قطع کنندگان درختان این باغ انجام داده است؟ از آنجا که بر طبق قانون حفظ و گسترش فضای سبز، قطع درختان بدون کسب مجوزهای قانونی جرم می باشد و قطع این درختان نیز در شورای شهر تهران و رسانه ها منعکس شده است، قطعا دادسرای تهران در راستای انجام وظایف قانونی در این خصوص پرونده کیفری تشکیل داده است.

درخواست داریم در صورت امکان جهت تنویر افکار عمومی نتیجه اقدامات قضایی در این خصوص منتشر شود.

- سازمان میراث فرهنگی نیز توضیح دهد که آیا مجموع کاخ سعدآباد در قلب تجریش دارای حریم می باشد یا خیر؟ در این صورت چطور در محدوده این حریم اجازه ساخت این مجتمع تجاری عظیم داده شده است؟ همانند این مشکل در خصوص ساخت مجتمع تجاری اطلس مال در حریم کاخ نیاوران نیز وجود دارد.

گزارش تصویری عکس هوایی قبل و بعد از اجرای پروژه (از سال 1383 تا 93)

ممنون مهندس
گزارش خیلی جالب و البته تاسف برانگیزی بود
متاسفانه اکثر تغییر و تحولاتی که تو حیطه ی شهرای ما اتفاق می افته قریب به اتفاق بی ضابطه و قانونه و شهرارو به سمت نابودی میکشونه ،وقتی هم کسی پیگیر این بی ضابطگی میشه هیچ شخص یا ارگانی مسئولیتشو قبول نمیکنه و همش به همدیگه پاسش میدن تا اینکه طرف خسته بشه و دست بردار یا با یه ضابطه الکی دیگه سرپوش میذارن رو گندی که بالا اومده.
اینطور به نظر میرسه که تحصیل علم در این زمینه تو ایران دیگه کار بیخودی چون در حال حاظر شهرسازا و کارشناسای مسائل شهری فقط حکم یه مهره رو دارن و این رویه در خوشبینانه ترین حالت تا صد سال دیگه ادامه خواهد داشت.خیلی درد داره که کسایی که سالهاست واسه پیشرفت شهرا تحصیل میکنن،کار یاد میگیرن و عمرشونو در این زمینه صرف میکنن کنار گذاشته میشن ،بیکار میمونن یا فوقش این که یه مقاله نویس ماهر بشن و نوشته هاشون این سایت و اون سایت دست به دست بشه و درعوض کسایی که شاید حتی یه خط درباره شهر نخوندن بایدها و نبایدهارو تعریف میکنن،مقرراتو تعیین میکنن و هرچی دلشون خواست اجرا میکنن.
امیدوارم روزی بیاد که برای شهرای ماهم قانونی مناسب و به درد بخور تصویب بشه و درنهایت به اجرا در بیاد نه اینکه گرد بخوره،قانونی که مانع از هر بی ضابطگی باشه.