فقط ٣٠درصد ساخت‌وسازها صنعتی است
در ایامی که تولید انبوه مسکن در ایران با طرح موسوم به مسکن مهر به شکستی بزرگ رسیده است، دولت یازدهم بنا دارد طرح مسکن اجتماعی و ساخت مسکن‌های اجاره‌ای به شرط تملیک را با همراهی خیرین سامان دهد. اما در این حوزه بحث مغفول، نوع ساخت مسکن‌هایی است که در آینده بهره‌برداری می‌شوند.در سال‌های اخیر گرایش مسئولان ساختوساز کشور به سمت صنعتی‌سازی بوده و بارها مطرح و تلاش شد تا با ایجاد زمینه تکنولوژی و تجهیزات مناسب، صنعتی‌سازی در ایران رونق بیشتری گیرد. حال این‌که صنعتی‌سازی در ایران چقدر به انبوه‌سازی مسکن کشور وارد شده و این روش مورد قبول واقع شده پرسشی است که در گفت‌وگو با ایرج رهبر، رئیس انجمن صنفی انبوه‌سازان تهران مطرح کرده‌ایم. چرا که ساخت مسکن با روش‌های جدید و کیفی‌تر که کاهش هزینه‌ها و سرعت ساخت را در پی‌داشته باشد به توسعه این حوزه کمک و بخشی از مشکلات مردم را مرتفع خواهد کرد. این گفت‌وگو را می‌خوانید.
- جهت‌گیری ساختوساز کشور به سمت صنعتی‌سازی چه تاثیری روی ساختوساز دارد؟ روند صنعتی‌سازی در چند سال اخیر چگونه بوده است؟
روند صنعتی سازی ساختمان طی یکی، دو سال اخیر بیشتر شده و با توجه به ساختوساز مسکن مهر تمایل به صنعتی‌سازی نیز افزایش یافته است. این رشد در صنعتی‌سازی نشانگر این است که پتانسیل پرداختن به این موضوع در کشور وجود دارد و باید با فراهم کردن بستر لازم زمینه رشد بیشتر این نوع ساختوساز را فراهم کرد. البته برای رسیدن به صنعتی‌سازی ابتدا باید حجم ساختوساز در کشور افزایش یابد. درحال حاضر حجم ساختوساز در کشور با صنعتی‌سازی منافات دارد و از این‌رو باید افزایش یابد. حرکت به سمت ساختوساز صنعتی در ایران باعث از بین رفتن پرت مصالح و انرژی و در نتیجه کاهش هزینه و صرفه‌جویی خواهد شد.
- چه مقدار از ساختوساز در ایران به صورت صنعتی انجام می‌شود و چه موانعی در این میان وجود دارد؟
در حال حاضر بخش‌هایی از ساختمان که بیشتر داخلی است مانند پارتیشن‌ها و سرویس‌های بهداشتی پیش ساخته به صورت صنعتی ساخته می‌شوند. اما باید به سمتی برویم که صنعتی‌سازی به فضای بیرونی ساختمان نیز سرایت پیدا کند. در صورت گسترش صنعتی‌سازی می‌توانیم به رشد ساختوساز همراه با صرفه‌جویی امیدوار باشیم. درحال حاضر نزدیک به ٨٠هزار واحد ساختمانی با استفاده از روش بتون درجا به مرحله ساخت رسیده‌اند. صنعتی‌سازی نیازمند تکنولوژی و تجهیزات پیشرفته است که البته قیمت این تجهیزات نیز گران است. صنعتی‌سازی باید توجیه اقتصادی داشته باشد که حجم بالای ساختوساز می‌تواند توجیه‌کننده آن باشد.
- وضعیت صنعتی‌سازی در ایران در قیاس با کشورهای دیگر چگونه است؟
مسلما در این زمینه با کشورهایی مثل آمریکا و اروپا نمی‌توانیم رقابت کنیم. این کشورها به‌دلیل صنعتی بودن و دراختیار داشتن تکنولوژی روز از ما خیلی جلوتر هستند. البته با توجه به جمعیت و نیاز کشور شاید چندان هم نیاز به حجم بالای ساختوساز به اندازه این کشورها نباشد اما در قیاس با کشورهای همسایه می‌توان گفت که ما پتانسیل فعالیت بیشتری داریم و می‌توانیم ظرفیت بالایی در این زمینه ایجاد کنیم. طی سال‌های اخیر کشورهایی مثل ترکیه پیشرفت خوبی در این زمینه داشته‌اند، به‌طوری‌که بعد از زلزله ازمیر که ٢٠سال پیش اتفاق افتاد صنعتی‌سازی در این کشور آغاز شد و اکنون به جایی رسیده‌اند که نسبت به صدور خدمات فنی و مهندسی در پروژه‌هایی مثل مسکن مهر نیز اقدام می‌کنند. البته ایران نیز در این زمینه فعالیت‌های خوبی داشته و تکنولوژی‌هایی مثل حفر تونل، بتون درجا، بتون‌ریزی در سطح و ارتفاع و مواردی مانند پیچ و مهره‌های فلزی به کار می‌برد. جدا از مسکن مهر در سال‌های قبل نیز شهرک‌‌هایی مانند «واوان» و «اکباتان» نیز به صورت صنعتی‌سازی احداث شده اند.
- چند‌درصد از ساختوساز کشور صنعتی است؟
در حال حاضر حدود ٣٠ تا ۴٠درصد از ساخت‌وساز‌های کشور به صورت صنعتی انجام می‌شود که نسبت به سال‌های قبل که زیر ١٠درصد بود پیشرفت قابل توجهی داشته است.
- صنعتی‌سازی در داخل شهرها هم انجام می‌شود یا فقط مختص شهرک‌ها و ساخت و ساز‌های خارج از شهرهاست؟
صنعتی‌سازی داخل شهر نیز قابل اجراست. در اروپا و آمریکا این موضوع درحال انجام است و تقریبا در تمام شهرها انجام می‌شود. داخل شهرها ساختمان‌های چوبی و ویلایی را می‌توان در قالب قطعات پیش‌ساخته در کارخانه تهیه و در محل مورد نظر نصب کرد. طی چند‌سال اخیر فعالیت شرکت‌های ساختمانی ایران بیشتر هم شده و هم راستا با این رشد و توسعه، صنعتی‌سازی نیز گسترش بیشتری یافته است. درحال حاضر بسیاری از شرکت‌های ساختمانی با ساخت قطعات پیش‌ساخته ساختمانی اقدام به صنعتی‌سازی می‌کنند.
- در ٣ سال آخر دولت دهم شاهد کاهش و تقلیل بودجه عمرانی کشور بودیم این موضوع چه تاثیری روی زیرساخت‌های کشور داشته است؟
طی سال‌های اخیر مشکلاتی درخصوص بودجه‌های عمرانی داشتیم. در اصل کاهش بودجه‌های عمرانی باعث شد تا صنعتی‌سازی نیز به میزان قابل‌توجهی با مشکل و افت مواجه شود. این کاهش بودجه باعث به تعویق افتادن پروژه‌های مختلف شده است به‌عنوان نمونه وزارت راه با بودجه سالانه ۴ تا هزار‌میلیارد تومان اکنون ١۴٠هزار‌میلیارد تومان تعهد دارد که ٢٨ برابر بودجه سالانه‌اش است؛ اینها تبعات منفی یک اقدام نسنجیده است که باعث شده تا بسیاری از شرکت‌ها که صاحب صلاحیت هستند به‌دلیل نبود بودجه و منابع مالی دولتی کار نکنند. این موضوع تأثیر منفی زیادی روی اشتغال و روند صنعتی شدن و توسعه اقتصادی کشور داشته است.
- چه راهکاری برای رفع این مشکل وجود دارد؟
در این شرایط وظیفه دولتمردان است که با اتخاذ سیاست‌ها و برنامه‌های مناسب اقدام به جذب و تأمین سرمایه برای جبران این کسری بودجه کنند. جذب سرمایه‌های خارجی و خصوصی در قالب فاینانس، BOT و… در کنار توجه به اقتصاد مقاومتی نقش مهمی در برون رفت از این وضع دارد. اعتماد به بخش خصوصی در کنار تثبیت قوانین و مقررات می‌تواند این امیدواری را ایجاد کند که تا سال‌ها دولت بابت تأمین مالی پروژه‌های عمرانی و زیرساختی مشکلی نداشته باشد.
![[تصویر: 1407685415.gif]](http://www.iranblag.com/upload/leila/1407685415.gif)
