۱۳۹۰-۲-۱۰، ۰۳:۵۷ عصر
از ديدگاه حفاظت محيطزيست، فضاي سبز شهري، بخش جاندار ساخت كالبدي شهر را تشكيل ميدهد.در اين مبحث همچنين به اين موارد نيز پرداخته شده است؛ انواع فضاهاي سبز، نقش و اهميت فضاهاي سبز در زندگي شهري، عملكردهاي فضاي سبز و نقشهاي عمده فضاي سبز
فضاهاي سبز شكلهاي گوناگون دارند و بنا به كاربرد آنها به انواع مختلفي دستهبندي ميشوند. به طوركلي فضاهاي سبز را ميتوان به دو گروه تقسيم كرد: يكي فضاهاي سبز برون شهري و ديگري فضاهاي سبز درونشهري. فضاهاي سبز پيرامون يا حاشيه شهر يعني همان فضاهاي سبز برونشهري از سويي نقش مهاركننده رشد بيرويه شهر را دارد و از سوي ديگر بازدهي اكولوژيك - زيستمحيطيشان، شامل همه محيطزيست شهري ميشود. فضاهاي سبز عمومي تنها قسمت كوچكي از تمام پوشش گياهي شهري را تشكيل ميدهند. بنابراين ميتوان از همه فضاهاي سبز موجود در سطح شهر صورتبرداري كرد. در اين حالت بايد پس از شمارش فضاهاي سبز، آنها را به صورتي روشن و منطقي، برحسب كاربرد، طبيعت يا مساحت براي هر مرحله و منطقه جغرافيايي طبقهبندي كرد.
چون دارايي سبز يك شهر، صرفنظر از فضاهاي سبز عمومي كه توسط شهرداري اداره ميشوند، از مجموع فضاهاي خصوصي، فضاهاي كوچك داراي گياهان خودرو و زمينهاي متعلق به دولت و يا ادارهاي خاص تشكيل ميشود. فضاهاي سبز درون شهري هم بيشتر به صورت پارك احداث ميشوند و از ديدگاه شهرسازي به زيبايي محيطزيست شهري ميافزايند. افزون بر پاركهاي شهري، ميدانها، مجموعههاي ورزشي، پاركهاي تفريحي كودكان و باغهاي گياهي را نيز بايد در زمره اين گروه به شمار آورد.
فضاهاي سبز برونشهري فضاي سبز برون شهري خود به چند دسته تقسيم ميشود؛ كمربنديهاي سبز احاطهكننده، كمانهاي سبز محورهاي سبز، پاركهاي ملي، پاركهاي جنگلي و پاركهاي گياهشناسي. شرح هر كدام از اين موارد گفته شده، به شكل خلاصه در اين جلد از كتاب آمده است. اگر فضاهاي سبز شهري را از نوع مالكيت به سه دسته عمومي، نيمه عمومي و خصوصي تقسيم كنيم، پاركهاي شهري در طبقه فضاهاي سبز عمومي هستند. طبيعت اين فضاها به گونهاي است كه تمام طبقات مردم ميتوانند از آن استفاده كنند؛ در پاركهاي عمومي تمام وسايل سرگرمي و رفاهي، براي همه گونه سليقه، فكر و سن وجود دارد. پاركهاي شهري در مقياس واحد همسايگي، در مقياس محلهها، در مقياس ناحيه و در مقياس منطقه موجود هستند. همچنين فضاهاي سبز خياباني هم هستند كه شامل فضاي سبز ميدانها، حاشيه بزرگراهها، حاشيه پيادهروها، جزاير مياني، تقاطعهاي غيرهمسطح، بانههاي مياني راهها (رفيوژ) و كنار خيابانها ميشوند.
گونهشناسي گياهي فضاهاي سبز شهري پوشش گياهي يك منطقه از انواع گونههاي گياهي موجود در آن تشكيل ميشود. مشاهدات و تحقيقات لازم درباره نوعبندي، موقعيتهاي مختلف زيستي و تقسيمات جغرافيايي گياهي تنها متوجه تكتك موجودات نميشود، بلكه بايد واحدهاي سيستماتيك گياهي را به طور كلي مد نظر قرار دارد. به اين ترتيب، تمام موجودات يكسان را كه در اين زمينه نزديكي با يكديگر دارند، در يك واحد خلاصه ميكنند كه به آن «تاكسون» ميگويند. يك تاكسون كه واحدي از ردهبندي گياهشناسي است، ميتواند يك گونه، زيرگونه، جهش يا حتي يك تيره را شامل شود. محدود بودن دايمي تعداد بيشماري از تاكسونها نشانگر محدوديت قدرت گسترش هر گياه است. اين زماني امكانپذير است كه امكانات مساعد اقليمي_ اكولوژيكي در زيستگاهها موجود است تا بذرها، جوانهها و نهالها به راحتي بتوانند رشد و نمو كنند. تنوع محيط جغرافيايي ايران و حاكم بودن وضعيت آب و هوايي گوناگون از منطقهاي به منطقه ديگر در پهنه وسيع كشور، سبب رويش جامعه گياهي و رويشي متنوعي شده است.
بر پايه برخي مطالعات، گونههاي جوامع گياهي به بيش از 8000 نوع برآورده ميشود. در مورد گونه انتخاب شده نبايد عجولانه تصميم گرفت. بررسي قاعده كاشت، بازديد از پاركها، باغها و آشنايي كلي با گونهها، مواردي هستند كه براي تصميمگيري در انتخاب گونه مفيدند.
در زمينه دستهبندي گياهان، درختان به عنوان عناصري از فضاي سبز، داراي ويژگيهايي هستند كه بر پايه آنها به آساني طبقهبندي ميشوند. اين طبقهبندي درختان چهار معيار اندازه، تراكم، شكل و برگ را بايد در نظر گرفت. در دستهبندي دوم گياهان، بوتهها و گياهان پوششي قرار دارند. اين گياهان كوتاه قد هستند و رشد سريعي دارند. مانند گلها، گياهان، خزنده بالا رونده، پرچينها و چمنها. گونههاي مختلف گياهان به راههاي متفاوتي ميتوانند در برابر فضاي سبز خود ايفاي نقش كنند. از اين ميان گونههاي مناسب براي آلودگي هوا، آلودگي صوتي و... را ميتوان نام برد.
(معيارهاي برنامهريزي فضاهاي سبز شهري)، پيش از هر نوع برنامهريزي براي توسعه سبز شهري، بايد معيارهاي محيطي و مكاني و استانداردهاي توسعه فضاي سبز معين شود.
(ضوابط و مقررات مربوط به كاربري فضاهاي سبز شهري)، كه به دو دسته عام و خاص تقسيم ميشوند. «ضوابط عام» شامل مقررات و ضوابطي ميشود كه به شكل قانون و آييننامه در سطح همه شهرهاي كشور لازمالاجرا است؛ مثل قانون شهرداريها، لايحه قانوني حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها، مصوبات شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران و... .
اما «ضوابط خاص» شامل ضوابط و مقرراتي ميشود كه همراه با تمامي اسناد طرحهاي جامع و هدايتگر به تصويب مراجع ذيربط رسيده و به شهرداري ابلاغ شود. مصوبات شوراهاي اسلامي شهرها نيز در اين باره جزء ضوابط و مقررات خاص طبقهبندي ميشوند.
عناصر و عوامل فضاهاي سبز عموميبر پايه برخي مطالعات، گونههاي جوامع گياهي به بيش از 8000 نوع برآورده ميشود. در مورد گونه انتخاب شده نبايد عجولانه تصميم گرفت. بررسي قاعده كاشت، بازديد از پاركها، باغها و آشنايي كلي با گونهها، مواردي هستند كه براي تصميمگيري در انتخاب گونه مفيدند.
در زمينه دستهبندي گياهان، درختان به عنوان عناصري از فضاي سبز، داراي ويژگيهايي هستند كه بر پايه آنها به آساني طبقهبندي ميشوند. اين طبقهبندي درختان چهار معيار اندازه، تراكم، شكل و برگ را بايد در نظر گرفت. در دستهبندي دوم گياهان، بوتهها و گياهان پوششي قرار دارند. اين گياهان كوتاه قد هستند و رشد سريعي دارند. مانند گلها، گياهان، خزنده بالا رونده، پرچينها و چمنها. گونههاي مختلف گياهان به راههاي متفاوتي ميتوانند در برابر فضاي سبز خود ايفاي نقش كنند. از اين ميان گونههاي مناسب براي آلودگي هوا، آلودگي صوتي و... را ميتوان نام برد.
(معيارهاي برنامهريزي فضاهاي سبز شهري)، پيش از هر نوع برنامهريزي براي توسعه سبز شهري، بايد معيارهاي محيطي و مكاني و استانداردهاي توسعه فضاي سبز معين شود.
(ضوابط و مقررات مربوط به كاربري فضاهاي سبز شهري)، كه به دو دسته عام و خاص تقسيم ميشوند. «ضوابط عام» شامل مقررات و ضوابطي ميشود كه به شكل قانون و آييننامه در سطح همه شهرهاي كشور لازمالاجرا است؛ مثل قانون شهرداريها، لايحه قانوني حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها، مصوبات شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران و... .
اما «ضوابط خاص» شامل ضوابط و مقرراتي ميشود كه همراه با تمامي اسناد طرحهاي جامع و هدايتگر به تصويب مراجع ذيربط رسيده و به شهرداري ابلاغ شود. مصوبات شوراهاي اسلامي شهرها نيز در اين باره جزء ضوابط و مقررات خاص طبقهبندي ميشوند.
از جمله عناصر و عوامل فضاهاي سبز عمومي ميتوان به رستوران، مزرعه كودكان، فضاي پيكنيك، قلمستان، زمينهاي ورزشي، باغ گياهان، تئاتر روباز و پيست دوچرخه سواري اشاره كرد .منابع آب يك سايت ميتواند شامل آبهاي سطحي و سفرههاي آبهاي زيرزميني است، بايد توجه داشت كه منظر (فضا) در طول زمان شكل ميگيرد و طي دوران شكلگيري خود، با تغييرات و تحولات متعددي مواجه ميشود؛ بنابراين، طراح منظر بايد تركيب درختان و درختچهها را به گونهاي انتخاب كند تا ضمن دستيابي به آثار و عناصر منظر در كوتاه مدت، امكان رشد و جايگزيني درختان داراي عمر طولاني و دوام منظر را تامين كند.
معيارهاي منظرسازي فضاهاي سبز و باز شهري منظرسازي يا به عبارت بهتر «زمين آرايي» عبارت است از كاربرد گياهان در طراحي به گونه و شكلي كه موجبات ارتقاي جلوههاي ديداري محيط است. از اين ديدگاه برخي از مهمترين معيارهاي زمينآرايي در عرصههاي شهري به اين شرح است: «انسجام فضايي، فضاسازي، نظم و تنوع، تكرار، سازگاري، مردم مداري، حداقل دخالت و تجاوز به شرايط طبيعي، راحتي دسترسي و حركت و اصول زيباشناسي.
(اصول مديريت حفظ و بهسازي فضاهاي سبز عمومي)، موفقيت ساز و كار مديريت فضاهاي سبز شهري مستلزم رعايت اصول اين معيارهاست: ارتقاي نقش مردم، ارتقاي بهرهوري اكولوژيكي فضاي سبز شهري و ارتقاي بهرهوري اجتماعي فضاهاي سبز شهري.
منبع: سایت urbanism85.com
پکیج ویژه مرحله اول کنکور ارشد طراحی شهری 94
طراحی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 9000 تست
پکیج ویژه مرحله اول برنامه ریزی شهری 94
برنامه ریزی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 6000 تست
همکاری در فروش فایل و پروژه های شما:
[img=0x0]http://up.iranshahrsaz.com/uploads/iranshahrsaz.com_urbanshop2.gif[/img]
طراحی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 9000 تست
پکیج ویژه مرحله اول برنامه ریزی شهری 94
برنامه ریزی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 6000 تست
همکاری در فروش فایل و پروژه های شما:
[img=0x0]http://up.iranshahrsaz.com/uploads/iranshahrsaz.com_urbanshop2.gif[/img]