سدهای پلاستیکی

مقدمه:


تکنولوژی نسبتاً جدیدی که برای مهار آبهای سطحی به کار گرفته شده است تکنولوژی ساخت سدهای لاستیکی می باشد . قبل از این نوع سدها برای مهار و هدایت آب به سوی زمینهای وسیع و آبروها ، از دریچه های فولادی و تخته های چوبی استفاده می شد که در جلوی دریچه ها قرار می گرفت تا آب با فشار بیشتری جریان داشته باشد . در این کار نیز به نیروی انسانی نیاز بود و اگر در باز کردن این دریچه ها تأخیری روی می داد سیل ایجاد می شد و دریچه را با خود میبرد

ایده استفاده از سدهای لاستیکی اولین بار در سال 1950 توسط «ایمبرسون» مطرح شد . در سال 1965 اولین سد لاستیکی بادی در ژاپن برای ذخیره سازی آب به بهره برداری رسید .
هم اکنون در حدود 100 سد لاستیکی در آمریکای شمالی ، بیش از 1000 سد لاستیکی در ژاپن و خاور دور ، و در مجموع 2600 سد در نقاط مختلف جهان به طور موفقیت آمیز در دست بهره برداری میباشند.

کاربرد ها و مزایای سدهای لاستیکی




1: کنترل سیلابها و تنظیم جریان رودخانه :


این کار نوسط دستگاههای الکترونیکی در اتاق کنترل و به طور خودکار انجام می گیرد . پایی آمدن رقوم سطح آب از یک سطح مشخص به معنای پایان سیلاب است ، که در این صورت دستگاه الکترونیکی کنترل ، دستور افراشتن سد را اعلام می دارد که با این اعلام کمپرسور هوا به کار افتاده و سد را باد میکند .

۲:
کنترل رسوب رودخانه :



از آن جا که سکوی بتنی محل استقرار سد لاستیکی ، در کف رودخانه و هم تراز با بستر آن کار گذاشته می شود ، در هنگام خواباندن سد ، شرایط رودخانه مانند شرایط قبل از احداث سد لاستیکی است . این ویژگی باعث می شود که پشت سدهای لاستیکی را رسوب پر نکند ، زیرا در هنگام وقوع سیل که بیشترین بار رسوب گذاری رودخانه است ، سد به صورت اتوماتیک به حالت خوابیده در می آید و رودخانه شرایط طبیعی پیدا می کند .

موارد استفاده از سدهای لاستیکی :



1. کنترل سد و حفاظت ساحلی در برابر فرسایش .
2. نصب بر روی بندها و سدها به منظور افزایش ارتفاع آنها و کمک به تولید برق .
3. کاهش آلودگی آب .
4. افزایش ظرفیت ذخیرة سدها .
5. مسائل تفریحی از قبیل شنا ، قایق رانی ، ...
6. جلوگیری از نفوذ آب شور دریا به هنگام مد به ساحل .
7. ...

مزایای اقتصادی سدهای لاستیکی نسبت به موارد جایگزین


از جمله مزایای اقتصادی این سد ها نسبت به موارد جایگزین شده عبارتند از :
1. سدهای لاستیکی به فونداسیون پیچیده ای نیاز ندارند .
2. این سد ها می توانند تا دهانه ای به طول 100 متر اجرا شوند .
3. این سدها به حداقل حفاظت و نگهداری نیاز دارند . قسمت عمدة تعمیرات مربوط به سیستمهای مکانیکی سد می باشد . تعمیر و نگهداری بدنة سد نیز شباهت بسیاری به تعمیر لاستیک اتومبیل دارد و در صورت سوراخ شدن بدنة سد آن را مانند لاستیک اتومبیل پنچر گیری می کنند .
4. انعطاف پذیری سد در مقابل زلزله .
5. نصب و ساختن بسیار سریع .

اجرای سدهای لاستیکی :


سدهای لاستیکی از یک تیوپ هوا که به یک بستر متصل می شود تشکیل شده است ، انواع قدیم سدهای لاستیکی
نامیده می شد که به در آنها مخلوط آب و هوا برای متورم کردن تیوپ استفاده می شد ، در حال حاضر از سدهایی به نام

استفاده می گردد یعنی سدهایی که قابل باد شدن می باشند .


ساختمان سدهای لاستیکی را می توان متشکل از سه بخش دانست :
1. بدنة سد


2. بستر سد و تجهیزات مهار
3. سیستم کنترل و بهره برداری