۱۳۹۰-۳-۱۵، ۰۷:۴۴ عصر
اهميت زير ساختار GIS
اطلاعات جغرافيايى همانند برق و راه ، منبعى همگانى و بنيادين به حساب مى آيد. اين منبع از مبانى جامعه مدرن مى باشد. (جامعه اطلاعاتى ، Branscomb ، 1987). کليد نهايى براى موفقيت و از عهده برآمدن اجراى GIS ، بستگى دارد به تقويت توانائى ما در يکپارچه کردن اطلاعات بدست آمده از منابع متعدد ، بوسيله مشارکت اطلاعات نه تنها در يک سازمان ، بلکه بين سازمانهاى مختلف ، کليد دوم اجراى موفقيت آميز GIS، ترکيب تجزيه و تحليل هاى انجام شده بر بمناى GIS است در عمل تصميم گيري.
اصطلاح Orgware را Nijkamp و (1987) de long براى شرح آن سيستمهاى کامپيوترى ابداع کرده اند که مناسب کارهاى ادارى و سياستگذارى فعلى طراحى شده اند. واضح است ، بدليل شرح عملياتى داده شده فوق ، فقط در صورتيکه کاربردهاى GIS هم بصورت Orgware باشند، موفق خواهند بود (Worrall, 1991).
از نقطه نظر تشکيلاتى ، هر قدر پردازش اطلاعات پيچيده تر شود ، نياز به قرار دادن پردازش در نزديکى استفاده کننده بيشتر مى شود و به تبع درگير شدن بيشتر استفاده کننده ها ، مقدار محصولات بدست آمده افزايش مى يابد. نتيجه منطقى قرار گرفتن اطلاعات در نزديکى استفاده کننده ها ، تشکيلات و ذخيره اطلاعاتى غير متمرکزى را تداعى مى کند که در آن دسترسى به اطلاعات براى هر استفاده کننده و توزيع آن حساس خواهد شد. يک تشکيلات غير متمرکز بدين مفهوم است که مراکز پردازش اطلاعات از نظر جغرافيايى پراکنده اما هماهنگ و در ارتباطند. در عين حال که به يمن تشکيلات غير متمرکز، مديريت منابع اطلاعاتى ، از مزيت درگير شدن بيشتر استفاده کننده ها بهره مى برد ، اينگونه تشکيلات ، مسئوليت مهمى در فعاليتهاى هماهنگى ايجاد مى کند. بنابراين ، يک تشکيلات غيرمتمرکز ، اجزايى هماهنگ و متمرکز طلب مى کند که اعمالى نظير سياستگذاريها ، تعريف استانداردها ، ثبات کيفيت و اولويتها را دربرگيرد. زمانيکه اين اعمال متمرکز شد، تکميل محصول مى تواند بصورت غير متمرکز باشد.
اين چنين ساختارى بايد در سطح ملى با استفاده از وسيله اى بنام خدمات انجام پذيرد. زمانى که ، بخش کاملاٌ کاربردى يا بخش استفاده کننده بتوانند در دارائيهايى نظير اطلاعات سهيم شوند ، آنگاه اطلاعات بصورت کالا در مى آيد و وسيله توزيع کننده اين کالا ، خدمات خواهد بود. نظير هر کالاى ديگر ، هر نوع اطلاعات در اين سيستم ، بصورتى کم هزينه براى اشخاص استفاده کننده با دسترسى آسان ، عالى مرتب مى شود و داراى کيفيتى قابل اطمينان خواهد بود. اين نظر بر پشتيبانى و مشارکت بخش صنعت تکيه دارد. به يک قياس ، اطلاعات متاعى نظير برق مى باشد. در صورتيکه هر کدام از ما ، منبعى براى برق خود ايجاد کنيم. مجبوريم ژنراتور و زير ساختارى براى توليد و کسب انرژى برپاکنيم که در اينصورت ساختمانها مى تواند ولتاژ و بردى مختلف داشته باشند. و براى استفاده از برق ، نياز به وسايل خانگى سفارشى ساخته شده ، دارند. بعلاوه ما مجبور خواهيم بود که شخصاٌ مسئوليت نگهدارى و کارکردن با سيستم را بعهده بگيريم و تکنولوژى را به روز نگه داريم . بهر حال ، در حالتيکه اين کالا بوسيله مراکز خدماتى ارائه شود، خدمات ، مسئوليتهايى برعهده آن مراکز و سيستمهاى تحويل مى گذارد. در عوض همين خدمات ، تمام نيازهاى برق ما را نه تنها در زمان حال بکه حتى درزمانيکه نيازها گسترش پيدا کند و تکنولوژى رشد نمايد نيز برآورده مى کند. موقعيکه خدمات ، زيربناى خود ر ايجاد و نصب نمايد، سيستم مربوطه بعد از آن ، با اندک سرمايه اضافى مى کتواند گسترش پيدا نمايد و هزينه کالا براى تک تک مصرف کننده ها قابل پرداخت مى شود.
امروزه هر سازمانى در اجتماع ما توليد کننده است و زيربنايى مخصوص خود براى بدست آوردن و گرفتن اطلاعات دارد. اگر مراکز خدمات اطلاعاتى جمعى تکميل شوند ، هزينه هاى گردآورى ، ذخيره و مديريت اطلاعات ، کاهش مى يابد و دسترسى به پرسشها و انتقال اطلاعات آسان مى شود. اين کهش و تعديل موارد زير را دربرمى گيرد :
- هزينه بدست آوردن اطلاعات رقومي.
- مخارج مديريت اطلاعات.
- بهبود قابليت حصول اطلاعات.
- بهبود دسترسى به اطلاعات.
بدون زير ساختار اطلاعاتى ، سازمانهاى مختلف مجبور مى شوند براى کسب اطلاعات جغرافيايى که از قبل در سازمانى ديگر موجود بوده کوششى مضاعف به عمل آورند. نتايج اين امر ، بى کفايتى و ضرر در برگشت سرمايه نهاده شده بر روى سخت افزار و نرم افزار، کوششهاى مضاعف بيهوده بوسيله سازمانهاى موازى ، از دست رفتن توانائى اشتراک اطلاعات با ايگران و از همه مهمتر از دست دادن قابليت ترکيب منابع متنوع اطلاعات براى پشتيبانى تصميم گيرى در مورد مسائل متعدد مى باشد. تجربه نشان مى دهد ، تنها زمانى که زيربناى اطلاعاتى در سطح معقول وجود داشته باشد ، مى توان انتظار يک GIS از سيستمهاى GIS قديمى ممکن است ناشى از زيربناى کم توسعه يافته آن باشد. بنابراين، تعريف و توسعه زيربنا منطمئناٌ از اهميت حساسى در انتقال تکنولوژى GIS برخوردار است (Stafanovic, 1992).
تعريف ، اهداف و عناصر زير ساختار GIS
تکنولوژى اطلاعات جغرافيائى در سطح ملى ، طبيعتى چند موضوعه دارد که با ترکيب تکنولوژيهاى کامپيوتر ، ارتباطات و تصوير ، کاربردهاى اطلاعات جغرافيايى را در رشته هاى مختلف پشتيبانى مى کند. در هر سيستم پيچيده شبيه اين ، زيربنا نقشى حساس بازى مى کند. کلمه زيربنا بعنوان سرمايه عمده مورد نياز براى ايجاد ساختارها و سرويسهايى استفاده يم شود که امکان دسترسى و استفاده از اطلاعات جغرافيايى را بصورت کافى مهيا سازد (Groot.1990). اين امر ممکن است کانالهاى ارتباطى ، استانداردهاى انتقال ، حمايتهاى آموزشى و يادگيرى ، امکانات نگهدارى ، آگاهى دادن به عموم ، دسترسى به منابع انسانى و مواد ، تلفيقات گروهى و جمعى ، و غيره را در بربگيرد. کشورهاى مختلف بصورتهاى مختلف به اين قضيه نگاه مى کنند ، به عنوان مثال برا ياطلاعات جغرافيايى و زمين ، زيربنا مى تواند بطور کلى شامل موارد زير باشد :
1- سيستم تعيين موقعيت (ژئودتيک) ملي.
2- پايگاه اطلاعاتى توپوگرافى رقومى ملي.
3- ثبت املاک ملي.
4- استانداردهاى مناسب براى طبقه بندى اطلاعات ، کيفيت و ارتباطات بصورت رقومي.
5- پايگاههاى اطلاعاتى موضوعى (Thematic) که بصورت فضايى ، لااقل در حد اولين سيستم و سپس در صورت امکان براى سيستم و سپس در صورت امکان براى دومين و سومين سيستم مشخص شده باشد.
6- قسمت تکنيکى و قانونى براى ارتباط عمومى در بين پايگاههاى اطلاعاتى ، راهنماى اطلاعات و همچنين حقوق قانونى براى ارتباط داخلى (Groot.1990).
بعقيده کميته فدرال اطلاعات جغرافيايى آمريکا (FGDC[sup]2[/sup](Federal Geographic Data Committe), 1993) زير ساختار اطلاعات فضايى ملى (NSDI) (3- National Spatial Data Infrastructure) از بخشهاى زير تشکيل شده است :
الف- سازمانها و اشخاصى که اطلاعات فضايى را توليد و از آن استفاده مى کنند.
ب- تکنولوژيهايى که امکان استفاده و انتقال داده هاى فضايى را فراهم مى آورند.
ج- داده هاى فضايى واقعي.
در اين مورد طبق نظر FGDC ، از اهداف NSDI ، پيدا کردن اعاده و ايجاد مشارکتهايى براى جمع آورى و استفاده مؤثر از داده هاى فضايى مى باشد (FGDC, 1993). در سطح پايه ، زيربنا از اشخاصى تشکيل شده است که در داده هاى فضايى يا جعرافيايى ذينفع هستند : استفاده کننده هاى داده ها و توليد کننده هاى داده ها بر اساس اين تعريف مانند شما که در اين کنفرانس شرکت کرده ايد، احتمالاٌ داراى نقشى گرهى در شبکه NSDI خواهند بود. طبيعتاٌ نمى توان مستقيماٌ اين اهداف را در هر کشورى توسعه داد.
بعقيده Mclaughin و (1991).Nichols ، NSDI از اجزاى زير تشکيل شده است :
- منابهع اطلاعاتي.
- پايگاههاى اطلاعاتى و Matadata
- سياستها و استانداردهاى براى توليد و استفاده از داده ها .
- شبکه اطلاعاتى ، و وسيله انتقال اطلاعات.
- تکنولوژى که بر روى پايگاههاى اطلاعاتى ، سياستها ، استانداردها و شبکه اى اطلاعاتى اثر مى گذارد.
- تشکيلات گروهى که بر روى پايگاههاى اطلاعاتى ، Metadata سياستها ، استانداردها و شبکه هاى اطلاعاتى تأثير مى گذارد.
- استفاده کننده هاى داده هاى فضايي.
پله هاى توسعه
مجموعه مراحل زير براى منتهى شدن به رشد عملى در زيرساختار اطلاعات جغرافيايى ملى پيشنهاد مى شود (شريفى ، 1992):
1- توسعه يک سازمان تشکيلات سازماندهى شده لازم که شامل بالاترين سطوح دولتى و همينطور جامعه استفاده کننده مى باشد. فاکتور حکمفرما براى موفقيت در رشد و تکميل GIS، مديريت ديناميکى و حاکميت است. بوسيله سازمانى ملى که به اين مسئوليت گمارده شده. اين شامل تشکيلات سازماندهى شده در سطوح مختلف در ارتباط با توسعه منابع انسانى ، ارتقا و اتخاذ تکنولوژى جديد ، مکانيزمها و سيستمهاى پشتيبانى براى تسهيم و مبادله اطلاعات ، انتشار کاربردها و فراهم کردن منابع مالى مورد نياز مى باشد.
هدف و اصول اينچنين سازمانى عبارت خواهد بود از : ارتقاء استفاده مؤثر و تسهيم اطلاعات جغرافيايى ، هماهنگى توسعه سيستمهاى اطلاعات جغرافيايى و سياسى که بر آن حکمفرماست باى اجتناب از تلاشهاى مضاعف و اطمينان از تحصيل اطلاعات داراى کيفيت بالا براى برنامه هاى کاربردى و توسعه اى موجود و بالقوه. تلاش اين سازمان ايجاد پايه اى است که بر اساس آن جامعه استفاده کننده مى تواند داده ها را بوسيله بخشهاى متعدد براى مقاصد خاصى جمع آورى و نگهدارى نمايد.
2- ايجاد يا بهبود قابليتهاى مربوطه به داده هاى فضايى در سازمانهاى مربوطه براى اداره وظايفشان که گسترش مهارتها ، کاربردها ، و سيستمها در حمايت از اطلاعات جغرافيايى را دربرمى گيرد و شامل است بر :
- افزايش دانش درباره تکنولوژى GIS و ارتقاء نحوه استفاده از داده هاى فضايى و تکنولوژيهاى مرتبط.
- پيشبرد و انجام پروژه هاى نمونه (Pilot Project).
- انتشار اطلاعات فضايي.
3- يادگيرى و آموزش بنيادى ترين شرايط انتقال و هر تکنولوژى جديد ، و اعلام موجوديت آن در بين اهل فن مى باشد، (Kupiszewski, 1991) گرچه اتخاذ تکنيکهاى جديد بطور خودکار و الزاماٌ از شناختن آنها سرچشمه نمى گيرد. براى هيئت اصلى مديران در بخشهاى ادارى و تجارى ، GIS ناشناخته مى باشد. همچنين بيشتر استفاده کننده هاى بالقوه نظير جغرافيدانان و طراحان ، کاربردهاى ممکن GIS را نشناخته اند و يا آنها را مهم و سودمند در نظر نمى گيرند که بايد بشدت در شبکه NSDI تقويت شود. در حقيقت ، سلامت طولانى مدت هر NSDI وابسته به آموزش است. روشن است که با توجه به توسعه ، اتخاذ و استفاده از GIS ، پرسنلى در سطوح مختلف مى طلبد نظير دانشمندانى براى اتخاذ و توسعه تکنولوژى ، مهندسانى براى طراحى سيستمهاى کاربردى ، تکنيسينهايى براى ساخت ، اجرا و نگهداى سيستمها ، استادانى براى ابزار فنى ، و غيره. بنابراين برنامه هاى متعدد تدريس و يادگيرى نيز با تخصصها و جهت گيريهاى متعدد در سطوح مختلف مورد نياز است که مى توان آنها را بصورت زير طبقه بندى کرد :
- آموزش حرفه هاى آينده.
- تقويت و ارتقاء حرفه هاى موجود.
- تدريس ابتدايى با قراردادن تکنيکها و داده هاى فضايى در برنامه درسى دبيرستان و مدارس ابتدايى
4- توسعه و تحقيقات انتقال موفق تکنولوژى بستگى زيادى به در دسترس بودن قابليتهاى تکنولوژيک بومى و نوآورى دارد. تاريخ نشان مى دهد که در صورتيکه جامعه دريافت کننده براى توسعه برخى عناصر تکنولوژيک مسئوليت قبول کند، تکنولوژى بخوبى انتقال پيدا مى کند، جذب مى شود و بعنوان قسمتى يکپارچه از سيستم اقتصادى درخواهد آمد (شريفى ، 1986). آنچه در اينگونه مشارکتها بايد اتفاق بيافتند، الزاماٌ ساختمان نرم افزارها و سخت افزارهاى پيچيده نيست، بلکه اتخاذ و توسعه تکنولوژى بر اساس نيازهاى محلى مى باشد و اين تنها از طريق برنامه هاى توسعه و تحقيقات امکان پذير مى باشد.
5- توسعه امکاناتى که تضمينى براى سهيم شدن و در جريان بودن و داشتن ارتباط اطلاعاتى مى باشد که از طرق زير بدست مى آيد :
- ايجاد ارتباط بين اشخاص و سازمانهاى کميته داده هاى فضايى ، اين امر خود قدم نهايى است در توسعه زيربنايى ايجاد توانايى در بوجود آوردن اين ارتباط و اتصال. اتصال م يتواند با استفاده از وسايلى در سطوح مختلف پيچيدگى ، نظير پست الکترونيک ، شبکه هاى مخابراتى عمومى و کنفرانسها يا گزارشهاى خبرى ايجاد شود. نکته مهم اينست که صرفنظر از نوع روش ، دانشهاى مربوط به داده هاى فضايى منتشر شوند.
- امکان سهيم شدن داده ها از طريق توسعه و استفاده از Metadata ، استانداردها و عرف معمول. پله بعدى در توسعه زيربنايى ، امکان سهيم شدن اطلاعات Metadata از طريق استفاده از استانداردها و عرف معمول است. متاديتا حساس و مهم است، اولاٌ براى تعيين موجوديت داده هاى خاص ، ثانياٌ براى درک طبيعت و کيفيت داده ها به منظور تعيين موارد استفاده آنها در کاربردهاى خاص ، ثالثاٌ دادن اطلاعاتى در مورد چگونگى دستيابى به داده ها و رابعاٌ فراهم ساختن اطلاعاتى در مورد عمل انتقال داده ها.
سازگارى در چگونگى ، زمان و مکانى که داده ها ثبت مى شوند، بديگران در استفاده از داده ها کمک مى کند. در صورتيکه اعضاى شبکه داده هاى فضايى بتوانند بر سر استفاده از استانداردهايى براى Metadata ، يا براى استاندارد انتقال داده هاى فضايى (Spatial Data Transfer Standard STDS) موافقت نمايند پايه اى ديگر از NSDI ساخته مى شود.
- ايجاد مشارکتهايى براى انتقال داده ها در بين پايگاههاى داده ها را مى توان پله بعدى در توسعه يک زيربنا دانست. اين پله بر روى فعاليتهاى قبلى ارتباطاتى و توسعه استانداردها ساخته مى شود. براى خيلى از اشخاص يا مؤسسات ، توافق براى ايجاد و استفاده از مجموعه داده هاى فضايى مشترک يک کوشش عمده مى باشد. مشارکت مى تواند بر اساس مبادله (فروش ، تجارت ، يا سهم) داده ها يا ايجاد داده ها صورت پذيرد.
اطلاعات جغرافيايى همانند برق و راه ، منبعى همگانى و بنيادين به حساب مى آيد. اين منبع از مبانى جامعه مدرن مى باشد. (جامعه اطلاعاتى ، Branscomb ، 1987). کليد نهايى براى موفقيت و از عهده برآمدن اجراى GIS ، بستگى دارد به تقويت توانائى ما در يکپارچه کردن اطلاعات بدست آمده از منابع متعدد ، بوسيله مشارکت اطلاعات نه تنها در يک سازمان ، بلکه بين سازمانهاى مختلف ، کليد دوم اجراى موفقيت آميز GIS، ترکيب تجزيه و تحليل هاى انجام شده بر بمناى GIS است در عمل تصميم گيري.
اصطلاح Orgware را Nijkamp و (1987) de long براى شرح آن سيستمهاى کامپيوترى ابداع کرده اند که مناسب کارهاى ادارى و سياستگذارى فعلى طراحى شده اند. واضح است ، بدليل شرح عملياتى داده شده فوق ، فقط در صورتيکه کاربردهاى GIS هم بصورت Orgware باشند، موفق خواهند بود (Worrall, 1991).
از نقطه نظر تشکيلاتى ، هر قدر پردازش اطلاعات پيچيده تر شود ، نياز به قرار دادن پردازش در نزديکى استفاده کننده بيشتر مى شود و به تبع درگير شدن بيشتر استفاده کننده ها ، مقدار محصولات بدست آمده افزايش مى يابد. نتيجه منطقى قرار گرفتن اطلاعات در نزديکى استفاده کننده ها ، تشکيلات و ذخيره اطلاعاتى غير متمرکزى را تداعى مى کند که در آن دسترسى به اطلاعات براى هر استفاده کننده و توزيع آن حساس خواهد شد. يک تشکيلات غير متمرکز بدين مفهوم است که مراکز پردازش اطلاعات از نظر جغرافيايى پراکنده اما هماهنگ و در ارتباطند. در عين حال که به يمن تشکيلات غير متمرکز، مديريت منابع اطلاعاتى ، از مزيت درگير شدن بيشتر استفاده کننده ها بهره مى برد ، اينگونه تشکيلات ، مسئوليت مهمى در فعاليتهاى هماهنگى ايجاد مى کند. بنابراين ، يک تشکيلات غيرمتمرکز ، اجزايى هماهنگ و متمرکز طلب مى کند که اعمالى نظير سياستگذاريها ، تعريف استانداردها ، ثبات کيفيت و اولويتها را دربرگيرد. زمانيکه اين اعمال متمرکز شد، تکميل محصول مى تواند بصورت غير متمرکز باشد.
اين چنين ساختارى بايد در سطح ملى با استفاده از وسيله اى بنام خدمات انجام پذيرد. زمانى که ، بخش کاملاٌ کاربردى يا بخش استفاده کننده بتوانند در دارائيهايى نظير اطلاعات سهيم شوند ، آنگاه اطلاعات بصورت کالا در مى آيد و وسيله توزيع کننده اين کالا ، خدمات خواهد بود. نظير هر کالاى ديگر ، هر نوع اطلاعات در اين سيستم ، بصورتى کم هزينه براى اشخاص استفاده کننده با دسترسى آسان ، عالى مرتب مى شود و داراى کيفيتى قابل اطمينان خواهد بود. اين نظر بر پشتيبانى و مشارکت بخش صنعت تکيه دارد. به يک قياس ، اطلاعات متاعى نظير برق مى باشد. در صورتيکه هر کدام از ما ، منبعى براى برق خود ايجاد کنيم. مجبوريم ژنراتور و زير ساختارى براى توليد و کسب انرژى برپاکنيم که در اينصورت ساختمانها مى تواند ولتاژ و بردى مختلف داشته باشند. و براى استفاده از برق ، نياز به وسايل خانگى سفارشى ساخته شده ، دارند. بعلاوه ما مجبور خواهيم بود که شخصاٌ مسئوليت نگهدارى و کارکردن با سيستم را بعهده بگيريم و تکنولوژى را به روز نگه داريم . بهر حال ، در حالتيکه اين کالا بوسيله مراکز خدماتى ارائه شود، خدمات ، مسئوليتهايى برعهده آن مراکز و سيستمهاى تحويل مى گذارد. در عوض همين خدمات ، تمام نيازهاى برق ما را نه تنها در زمان حال بکه حتى درزمانيکه نيازها گسترش پيدا کند و تکنولوژى رشد نمايد نيز برآورده مى کند. موقعيکه خدمات ، زيربناى خود ر ايجاد و نصب نمايد، سيستم مربوطه بعد از آن ، با اندک سرمايه اضافى مى کتواند گسترش پيدا نمايد و هزينه کالا براى تک تک مصرف کننده ها قابل پرداخت مى شود.
امروزه هر سازمانى در اجتماع ما توليد کننده است و زيربنايى مخصوص خود براى بدست آوردن و گرفتن اطلاعات دارد. اگر مراکز خدمات اطلاعاتى جمعى تکميل شوند ، هزينه هاى گردآورى ، ذخيره و مديريت اطلاعات ، کاهش مى يابد و دسترسى به پرسشها و انتقال اطلاعات آسان مى شود. اين کهش و تعديل موارد زير را دربرمى گيرد :
- هزينه بدست آوردن اطلاعات رقومي.
- مخارج مديريت اطلاعات.
- بهبود قابليت حصول اطلاعات.
- بهبود دسترسى به اطلاعات.
بدون زير ساختار اطلاعاتى ، سازمانهاى مختلف مجبور مى شوند براى کسب اطلاعات جغرافيايى که از قبل در سازمانى ديگر موجود بوده کوششى مضاعف به عمل آورند. نتايج اين امر ، بى کفايتى و ضرر در برگشت سرمايه نهاده شده بر روى سخت افزار و نرم افزار، کوششهاى مضاعف بيهوده بوسيله سازمانهاى موازى ، از دست رفتن توانائى اشتراک اطلاعات با ايگران و از همه مهمتر از دست دادن قابليت ترکيب منابع متنوع اطلاعات براى پشتيبانى تصميم گيرى در مورد مسائل متعدد مى باشد. تجربه نشان مى دهد ، تنها زمانى که زيربناى اطلاعاتى در سطح معقول وجود داشته باشد ، مى توان انتظار يک GIS از سيستمهاى GIS قديمى ممکن است ناشى از زيربناى کم توسعه يافته آن باشد. بنابراين، تعريف و توسعه زيربنا منطمئناٌ از اهميت حساسى در انتقال تکنولوژى GIS برخوردار است (Stafanovic, 1992).
تعريف ، اهداف و عناصر زير ساختار GIS
تکنولوژى اطلاعات جغرافيائى در سطح ملى ، طبيعتى چند موضوعه دارد که با ترکيب تکنولوژيهاى کامپيوتر ، ارتباطات و تصوير ، کاربردهاى اطلاعات جغرافيايى را در رشته هاى مختلف پشتيبانى مى کند. در هر سيستم پيچيده شبيه اين ، زيربنا نقشى حساس بازى مى کند. کلمه زيربنا بعنوان سرمايه عمده مورد نياز براى ايجاد ساختارها و سرويسهايى استفاده يم شود که امکان دسترسى و استفاده از اطلاعات جغرافيايى را بصورت کافى مهيا سازد (Groot.1990). اين امر ممکن است کانالهاى ارتباطى ، استانداردهاى انتقال ، حمايتهاى آموزشى و يادگيرى ، امکانات نگهدارى ، آگاهى دادن به عموم ، دسترسى به منابع انسانى و مواد ، تلفيقات گروهى و جمعى ، و غيره را در بربگيرد. کشورهاى مختلف بصورتهاى مختلف به اين قضيه نگاه مى کنند ، به عنوان مثال برا ياطلاعات جغرافيايى و زمين ، زيربنا مى تواند بطور کلى شامل موارد زير باشد :
1- سيستم تعيين موقعيت (ژئودتيک) ملي.
2- پايگاه اطلاعاتى توپوگرافى رقومى ملي.
3- ثبت املاک ملي.
4- استانداردهاى مناسب براى طبقه بندى اطلاعات ، کيفيت و ارتباطات بصورت رقومي.
5- پايگاههاى اطلاعاتى موضوعى (Thematic) که بصورت فضايى ، لااقل در حد اولين سيستم و سپس در صورت امکان براى سيستم و سپس در صورت امکان براى دومين و سومين سيستم مشخص شده باشد.
6- قسمت تکنيکى و قانونى براى ارتباط عمومى در بين پايگاههاى اطلاعاتى ، راهنماى اطلاعات و همچنين حقوق قانونى براى ارتباط داخلى (Groot.1990).
بعقيده کميته فدرال اطلاعات جغرافيايى آمريکا (FGDC[sup]2[/sup](Federal Geographic Data Committe), 1993) زير ساختار اطلاعات فضايى ملى (NSDI) (3- National Spatial Data Infrastructure) از بخشهاى زير تشکيل شده است :
الف- سازمانها و اشخاصى که اطلاعات فضايى را توليد و از آن استفاده مى کنند.
ب- تکنولوژيهايى که امکان استفاده و انتقال داده هاى فضايى را فراهم مى آورند.
ج- داده هاى فضايى واقعي.
در اين مورد طبق نظر FGDC ، از اهداف NSDI ، پيدا کردن اعاده و ايجاد مشارکتهايى براى جمع آورى و استفاده مؤثر از داده هاى فضايى مى باشد (FGDC, 1993). در سطح پايه ، زيربنا از اشخاصى تشکيل شده است که در داده هاى فضايى يا جعرافيايى ذينفع هستند : استفاده کننده هاى داده ها و توليد کننده هاى داده ها بر اساس اين تعريف مانند شما که در اين کنفرانس شرکت کرده ايد، احتمالاٌ داراى نقشى گرهى در شبکه NSDI خواهند بود. طبيعتاٌ نمى توان مستقيماٌ اين اهداف را در هر کشورى توسعه داد.
بعقيده Mclaughin و (1991).Nichols ، NSDI از اجزاى زير تشکيل شده است :
- منابهع اطلاعاتي.
- پايگاههاى اطلاعاتى و Matadata
- سياستها و استانداردهاى براى توليد و استفاده از داده ها .
- شبکه اطلاعاتى ، و وسيله انتقال اطلاعات.
- تکنولوژى که بر روى پايگاههاى اطلاعاتى ، سياستها ، استانداردها و شبکه اى اطلاعاتى اثر مى گذارد.
- تشکيلات گروهى که بر روى پايگاههاى اطلاعاتى ، Metadata سياستها ، استانداردها و شبکه هاى اطلاعاتى تأثير مى گذارد.
- استفاده کننده هاى داده هاى فضايي.
مجموعه مراحل زير براى منتهى شدن به رشد عملى در زيرساختار اطلاعات جغرافيايى ملى پيشنهاد مى شود (شريفى ، 1992):
1- توسعه يک سازمان تشکيلات سازماندهى شده لازم که شامل بالاترين سطوح دولتى و همينطور جامعه استفاده کننده مى باشد. فاکتور حکمفرما براى موفقيت در رشد و تکميل GIS، مديريت ديناميکى و حاکميت است. بوسيله سازمانى ملى که به اين مسئوليت گمارده شده. اين شامل تشکيلات سازماندهى شده در سطوح مختلف در ارتباط با توسعه منابع انسانى ، ارتقا و اتخاذ تکنولوژى جديد ، مکانيزمها و سيستمهاى پشتيبانى براى تسهيم و مبادله اطلاعات ، انتشار کاربردها و فراهم کردن منابع مالى مورد نياز مى باشد.
هدف و اصول اينچنين سازمانى عبارت خواهد بود از : ارتقاء استفاده مؤثر و تسهيم اطلاعات جغرافيايى ، هماهنگى توسعه سيستمهاى اطلاعات جغرافيايى و سياسى که بر آن حکمفرماست باى اجتناب از تلاشهاى مضاعف و اطمينان از تحصيل اطلاعات داراى کيفيت بالا براى برنامه هاى کاربردى و توسعه اى موجود و بالقوه. تلاش اين سازمان ايجاد پايه اى است که بر اساس آن جامعه استفاده کننده مى تواند داده ها را بوسيله بخشهاى متعدد براى مقاصد خاصى جمع آورى و نگهدارى نمايد.
2- ايجاد يا بهبود قابليتهاى مربوطه به داده هاى فضايى در سازمانهاى مربوطه براى اداره وظايفشان که گسترش مهارتها ، کاربردها ، و سيستمها در حمايت از اطلاعات جغرافيايى را دربرمى گيرد و شامل است بر :
- افزايش دانش درباره تکنولوژى GIS و ارتقاء نحوه استفاده از داده هاى فضايى و تکنولوژيهاى مرتبط.
- پيشبرد و انجام پروژه هاى نمونه (Pilot Project).
- انتشار اطلاعات فضايي.
3- يادگيرى و آموزش بنيادى ترين شرايط انتقال و هر تکنولوژى جديد ، و اعلام موجوديت آن در بين اهل فن مى باشد، (Kupiszewski, 1991) گرچه اتخاذ تکنيکهاى جديد بطور خودکار و الزاماٌ از شناختن آنها سرچشمه نمى گيرد. براى هيئت اصلى مديران در بخشهاى ادارى و تجارى ، GIS ناشناخته مى باشد. همچنين بيشتر استفاده کننده هاى بالقوه نظير جغرافيدانان و طراحان ، کاربردهاى ممکن GIS را نشناخته اند و يا آنها را مهم و سودمند در نظر نمى گيرند که بايد بشدت در شبکه NSDI تقويت شود. در حقيقت ، سلامت طولانى مدت هر NSDI وابسته به آموزش است. روشن است که با توجه به توسعه ، اتخاذ و استفاده از GIS ، پرسنلى در سطوح مختلف مى طلبد نظير دانشمندانى براى اتخاذ و توسعه تکنولوژى ، مهندسانى براى طراحى سيستمهاى کاربردى ، تکنيسينهايى براى ساخت ، اجرا و نگهداى سيستمها ، استادانى براى ابزار فنى ، و غيره. بنابراين برنامه هاى متعدد تدريس و يادگيرى نيز با تخصصها و جهت گيريهاى متعدد در سطوح مختلف مورد نياز است که مى توان آنها را بصورت زير طبقه بندى کرد :
- آموزش حرفه هاى آينده.
- تقويت و ارتقاء حرفه هاى موجود.
- تدريس ابتدايى با قراردادن تکنيکها و داده هاى فضايى در برنامه درسى دبيرستان و مدارس ابتدايى
4- توسعه و تحقيقات انتقال موفق تکنولوژى بستگى زيادى به در دسترس بودن قابليتهاى تکنولوژيک بومى و نوآورى دارد. تاريخ نشان مى دهد که در صورتيکه جامعه دريافت کننده براى توسعه برخى عناصر تکنولوژيک مسئوليت قبول کند، تکنولوژى بخوبى انتقال پيدا مى کند، جذب مى شود و بعنوان قسمتى يکپارچه از سيستم اقتصادى درخواهد آمد (شريفى ، 1986). آنچه در اينگونه مشارکتها بايد اتفاق بيافتند، الزاماٌ ساختمان نرم افزارها و سخت افزارهاى پيچيده نيست، بلکه اتخاذ و توسعه تکنولوژى بر اساس نيازهاى محلى مى باشد و اين تنها از طريق برنامه هاى توسعه و تحقيقات امکان پذير مى باشد.
5- توسعه امکاناتى که تضمينى براى سهيم شدن و در جريان بودن و داشتن ارتباط اطلاعاتى مى باشد که از طرق زير بدست مى آيد :
- ايجاد ارتباط بين اشخاص و سازمانهاى کميته داده هاى فضايى ، اين امر خود قدم نهايى است در توسعه زيربنايى ايجاد توانايى در بوجود آوردن اين ارتباط و اتصال. اتصال م يتواند با استفاده از وسايلى در سطوح مختلف پيچيدگى ، نظير پست الکترونيک ، شبکه هاى مخابراتى عمومى و کنفرانسها يا گزارشهاى خبرى ايجاد شود. نکته مهم اينست که صرفنظر از نوع روش ، دانشهاى مربوط به داده هاى فضايى منتشر شوند.
- امکان سهيم شدن داده ها از طريق توسعه و استفاده از Metadata ، استانداردها و عرف معمول. پله بعدى در توسعه زيربنايى ، امکان سهيم شدن اطلاعات Metadata از طريق استفاده از استانداردها و عرف معمول است. متاديتا حساس و مهم است، اولاٌ براى تعيين موجوديت داده هاى خاص ، ثانياٌ براى درک طبيعت و کيفيت داده ها به منظور تعيين موارد استفاده آنها در کاربردهاى خاص ، ثالثاٌ دادن اطلاعاتى در مورد چگونگى دستيابى به داده ها و رابعاٌ فراهم ساختن اطلاعاتى در مورد عمل انتقال داده ها.
سازگارى در چگونگى ، زمان و مکانى که داده ها ثبت مى شوند، بديگران در استفاده از داده ها کمک مى کند. در صورتيکه اعضاى شبکه داده هاى فضايى بتوانند بر سر استفاده از استانداردهايى براى Metadata ، يا براى استاندارد انتقال داده هاى فضايى (Spatial Data Transfer Standard STDS) موافقت نمايند پايه اى ديگر از NSDI ساخته مى شود.
- ايجاد مشارکتهايى براى انتقال داده ها در بين پايگاههاى داده ها را مى توان پله بعدى در توسعه يک زيربنا دانست. اين پله بر روى فعاليتهاى قبلى ارتباطاتى و توسعه استانداردها ساخته مى شود. براى خيلى از اشخاص يا مؤسسات ، توافق براى ايجاد و استفاده از مجموعه داده هاى فضايى مشترک يک کوشش عمده مى باشد. مشارکت مى تواند بر اساس مبادله (فروش ، تجارت ، يا سهم) داده ها يا ايجاد داده ها صورت پذيرد.
پکیج ویژه مرحله اول کنکور ارشد طراحی شهری 94
طراحی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 9000 تست
پکیج ویژه مرحله اول برنامه ریزی شهری 94
برنامه ریزی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 6000 تست
همکاری در فروش فایل و پروژه های شما:
[img=0x0]http://up.iranshahrsaz.com/uploads/iranshahrsaz.com_urbanshop2.gif[/img]
طراحی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 9000 تست
پکیج ویژه مرحله اول برنامه ریزی شهری 94
برنامه ریزی شهری>>کامل ترین بانک سوال با بیش از 6000 تست
همکاری در فروش فایل و پروژه های شما:
[img=0x0]http://up.iranshahrsaz.com/uploads/iranshahrsaz.com_urbanshop2.gif[/img]
