امارت كلاه فرنگي(فارس-شيراز)

جنازه كريم‌خان كنار قباله ازدواج مستوفي‌الممالك
عمارت كلاه فرنگي شيراز 69 سال است كه موزه پارس شده ودر آن آثار مختلفي از تاريخ پر تلاطم فارس وجود دارد.
موزه پارس

تهران_ ميراث خبر
گروه‌هنر:جنازه وكيل برروي زمين بود. سه روز در ارگ كريم‌خاني اين جنازه برروي زمين مانده و بازماندگانش در حال جنگ و برادر كشي براي بدست آوردن تخت شاهي بودند. بعد از سه روز به يادشان افتاد تا جنازه مردي را كه در هنگام حياتش جرات نداشتند تا در چشمانش بنگرند را از زمين بردارند و چنانچه وصيت كرده بود در عمارت كلاه فرنگي به خاك سپارند.
شيراز شهر باغهاي به‌جاي مانده از عهد باستان تا دوره زند وکيل و قاجاريه بود.
يکي از اين باغها به «باغ نظر» شهرت داشت که ارگ کريم خاني پشت آن بنا گذاشته شد،در واقع بخشي از مجموعه ارگ کريم خاني بشمار مي آيد . در ميانه اين باغ عمارت کوچکي قرار دارد که از دوره کريم خان يادگار مانده و به عمارت کلاه فرنگي شهرت يافته است . از چند سال پيش در اين عمارت بناي موزه‌اي را به نام موزه پارس گذاشتند. در شاه نشين شرقي اين موزه نه چندان بزرگ يك سنگ سفيد قرار دارد كه به روي آن نوشته شده :« كريم خان زند»
پس از فوت كريم خان جسد وي در شاه نشين شرقي عمارت كلاه فرنگي به خاك سپرده و پس از 12 سال بدليل كينه آقا محمدخان قاجـار و بدستور وي استخوانهاي باقيمانده جسد از اين محل خارج و به كاخ گلستان انتقال يافت و در محلي به نام خلوت كريم‌خاني دفن شد تا شاه پركينه قاجاري هرروز از روي استخوان‌هاي كريم‌خان بگذرد. با اين وجود همواره بخش شاه نشين شرقي عمارت كلاه فرنگي به آرامگاه وكيل معروف بوده است.
باقي مانده جسد كريم خان در حدود سال‌ 1304 به دستور پهلوي اول طي مراسم خاصي از كاخ گلستان خارج و با انتقال به شيراز بار ديگر در عمارت كلاه فرنگي دفن شد. در سال 1315 نيز به دستور وي و با تصويب شوراي عالي فرهنگ اين مجموعه به موزه پارس تغيير كاربري داد. اما اين آخرين داستان اين موزه قديمي و ساختمان كهن‌سال نبود. موزه پارس که در سال 1350 بنا به دلايلي تعطيل و از سال 1360 بازگشايي شد . اما حادثه‌اي كه در ظهر يكي از روزهاي نيمه ارديبهشت سال 82 رخ داد باز اين موزه را به مرز تعطيلي دو ساله كشاند. در اين روز چند سارق مسلح به موزه وارد شدند و اقدام به سرقت يك قرآن قديمي منسوب به خط امام علي(ع) كردند. موزه تا شهريور امسال به دليل كمبود ضريب امنيتي تعطيل بود. اما پس از تجهيز به سيستم‌هاي امنيتي آن را بازگشايي كردند.
بنا به شهادت منابع دوره زنديه زند وکيل مهمانهاي سياسي خارجي و سفرا را در عمارت كلاه فرنگي به حضور مي پذيرفت.
عمارت اصلي كلاه فرنگي به شکل هشت ضلعي در وسط باغ قرار دارد و به کاشي کاري و کتيبه هاي زيبايي مزين شده و بناي آن شباهتي با عمارت هشت بهشت دارد . در مقابل در ورودي عمارت تعدادي كوزه سفالي و سنگ قبر و يك سنگاب قديمي متعلق به مسجد عتيق شيراز به نمايش در آمده است.
داخل بنا که موزه پارس را شامل مي شود داراي يک تالار مرکزي و چهار شاه نشين است که در چهار طرف قرار گرفته است . در وسط تالار حوض مرمريني وجود دارد که نقطه مرکزي آن است .
آثار و اشيا موزه از دورانهاي مختلف تاريخي انتخاب شده اند . تابلوهايي از نقاشان بنام قرن دهم و يازدهم همراه با چند نقاشي از لطفعلي صورتگر نقاش قرن سيزدهم.
برخي از اشيا موزه از دوران قبل از تاريخ مانند کوزه ها و اشيا سفالي در کنار سوزن دوزيهاي دوره صفويه و زنديه قرار گرفته که بنوعي تلفيقي از دو دوران تاريخي حاکم بر سرزمين پارس است .
قباله هاي ازدواج از قرون يازدهم و دوازدهم و تصاويري از کريم خان و لطفعلي خان زند نيز در اين موزه به چشم مي خورد . كه در ميان آن‌ها مي‌توان به قباله‌اي از ازدواج ميرزا حسن مستوفي الممالك _ يكي از رئيس الوزارهاي مشهور تاريخ معاصر _ به چشم مي‌خورد.
علاوه بر اين اشيا تعدادي از قرآن هايي تاريخي به خطي منسوب به اميرالمؤمنين علي (ع)، امام حسن (ع)، امام صادق (ع) و چند تن از صحابه پيامبر و تابعين ايشان كه در گذشته در مسجد عتيق شيراز نگهداري مي‌شد در موزه نمايش داده مي شود. در ميان قران‌هاي اين موزه مي‌توان به دو قرآن منحصر به فرد اشاره كرد كه در حال حاضر در مخزن موزه نگهداري مي‌شود. يكي از اين قرآن‌ها خط عثمان خليفه سوم است كه چندين قطره خون وي، به هنگام قتلش بر روي آن ريخته است. قرآن ديگر يكي از قرآن‌هايي كه در قرن ششم در دروازه‌ قرآن گذاشته شده بود.
اشيا متعلق به كريم خان زند از جمله شمشير وي، تابلوي تصوير كريم خان زند، اشيا لاكي، كتب خطي، سكه هاي زنديه، قلمدان هاي دوره زنديه ، قابهاي آينه، از ساير اشياي اين موزه 69 ساله شيراز است.
موزه پارس در ميانه بازار وكيل و ارگ كريم‌خاني قرار دارد .