۱۳۹۰-۹-۲۱، ۰۷:۳۸ عصر
بنا به نظر بسياري از صاحبنظران و خاصه جغرافيدانان، نحوه زندگي بشر و سكونت او داراي دو تقسيم بزرگ كوچ نشيني و يكجا نشيني است كه ده نشيني و شهر نشيني يكي از اقسام نحوه ي زندگي بشر بر سطح زمين و به عنوان استقرار ثابت بشر در محيط زيست است.
شهر يكي از پديده هاي بشري در محيط زيست به منظور اسكان، تامين معيشت، داشتن روابط اجتماعي و اقتصادي و مانند آنهاست.
احساس لزوم تثبيت در يك نقطه و احتياج به زندگي در كنار يكديگر و لازم و ملزومات آنها، انسان را بر آن داشته است كه هماهنگ با محيط طبيعي و داده هاي ساختماني محيط اطراف خود به ايجاد مسكن دست بزند.
جذب و جلب جمعيت روستايي به طرف شهر به دليل وجود امكانات رفاهي در شهرها و كمبود آن در روستاها صورت گرفته است. مهاجرت از سوي روستاها به طرف شهرها( مخصوصا شهرهاي بزرگ ) باعث پايين رفتن سطح توليدات كشاورزي و دامپروري، مشكلات افزايش جمعيت و تراكم در آن شهرها، مشكلات مربوط به مسكن، توسعه ي ناموزون شهرها، عدم تكافوي (كافي بودن) تاسيسات شهري، مشكلات ترافيك و رفت و آمد و عدم آشنايي روستايي با زندگي شهري و مانند آنها شده است. بنابراين شهرها بايستي بر مبناي نقش و وظيفه و امكان و استعدادي كه در سطح منطقه خود دارند، انجام وظيفه كرده و به نحوي توسعه يابند كه اثرات منفي خود را بر روال زندگي روستاها به حداقل برسانند.
چنانچه براي شهر و روستاها هماهنگ با يكديگر برنامه ريزي شود و شهرها همه گونه امكانات و اعتبارات و احتياجات نواحي روستايي را در اختيار خود نگيرند، ضمن آنكه از شدت مشكلات و مسائل شهري كاسته خواهد شد، روستاها نيز خالي از سكنه نخواهند گرديد.
به طور كلي جمعيت نسبتا متراكم، وجود خيابانها و مراكز كار و تجارت، ساختمانهاي مرتفع كه نسبت به دهات و روستاها متفاوت است، امكانات آموزشي و رفاهي و وجود گسترده ي وسائط نقليه همه علائمي است كه در شهرها وجود دارد.
در تمدن هاي خيلي قديمي مراكز جمعيتي وجود داشته كه به آن نقاط شهر اطلاق مي شده و قطعا به مناسبت نوع شغل و وظايفي كه به عهده داشته اند با مناطق روستايي متفاوت بوده اند .
به عنوان مثال روميان لغتي را به نام urbs استفاده كرده اند كه درست در مقابل روستا استفاده مي شده و زماني اين لغت را به كار مي برده اند كه مثلا به محلي مي رفتند كه فرم زندگي و مشاغل آن، با زندگي روستايي متفاوت بوده است. امروزه معمولا در يك منطقه به نقاطي اسم شهر مي دهند كه داراي جمعيتي بوده و از نظر فعاليت متنوع تر از مناطق روستايي باشند ولي اين حكم قطعي نيز نمي تواند باشد، زيرا چه بسيار مناطق و نقاطي وجود دارند كه در يك فصل از سال داراي جمعيت هستند و در غير آن فصول خالي از آن.
تعاريف مختلف شهر:
تعريف عددي: مركزي از اجتماع نفوس كه در نقطه اي گرد آمده و تراكم و انبوهي جمعيت در آن، از حد معيني پايين تر نباشد.
بر اين اساس در بيشتر ممالك حد جمعيت شهر 2500 نفر است.
تعداد و رقم شاخص براي براي شناخت شهر، هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني متفاوت است و مختصر آنكه در هر كشوري بنا به موقعيت خاص آن كشور حد جمعيت شهر تفاوت مي كند.
مثلا در فرانسه، آلمان ، چكسلواكي و تركيه، مقياس شناخت شهر از ده تعداد 2000 نفر ساكن است. در ايالات متحده و مكزيك رقم 2500 نفر و در هلند و يونان و آيران 5000 نفر و در ايرلند رقم 1500 نفر مشخص كننده ي شهري بودن يا روستايي بودن يك نقطه مي باشد.
تعريف آماري و عددي ضمن آنكه تعريف روشن و ساده ايست. ولي از نظر علمي نمي توان آن را تعريف جامعي دانست.
تعريف تاريخي: برخي از علما معتقدند كه مراكزي كه از قديم نام شهر به آنها اطلاق شده است به عنوان شهر شناخته مي شوند و در واقع به افتخار قدمتي كه دارند هميشه شهر باقي مي مانند.
تعريف حقوقي: نوع ديگر تعريف شهر، تعريف حقوقي و اداري است. در دوره هاي گذشته، شهرها داراي امتيازاتي بودند كه در روستاها وجود نداشت. مانند بسياري از شهرهاي قرون وسطايي كه حق داشتند براي خود بازار داشته باشند يا به خدمات نظامي بپردازند؛ درحالي كه روستاها از اين امتيازات برخوردار نبودند.
تعاريف ديگري نيز از شهر شده است كه در زير به مفهوم كلي آنها اشاره ميكنيم:
شهر جايي است كه در آن نوع مسكن، رفتار، درآمد، سيماي شهري و پوشاك مردم آن با روستا متفاوت باشد و شغل سكنه ي آن غير از كشاورزي باشد.
به نظر جغرافيدانان، شهر منظره اي مصنوعي از خيابانها،ساختمانها، دستگاهها و بناهايي است كه زندگي شهري را امكان پذير مي سازد.
جغرافيدانان شهر را به عنوان يك واحد مجزا به حساب نياورده و ارتباط آن را با منطقه و كشور مورد مطالعه قرار ميدهند.
طبق ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر، محلی (مکانی) است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل دارای سیمایی با ویژگی های خاص خود است، به طوری که اکثریت ساکنان دایمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردارند. شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت است. یا مکان تجمع عده کثیری از مردم با سلایق، افکار، رفتار و... متفاوت می باشد. از نظر کالبدی، شهر جایی است که دارای ساختمان های بلند، خیابان ها، پارک ها، ادارات، زیرساخت ها و تاسیسات شهری و... می باشد. در بعد اقتصادی نیز شهر جایی است دارای وجه غالب اشتغال صنعتی، خدماتی و سبک مصرف و زندگی یا شیوه تولید متفاوت از روستا است. یکی از انواع تعریف های رایج از شهر، تعریف عددی آن است. به نحوی که در ایران تا سال65 شهر را مکانی می گفتند که جمعیت آن بیش از 5 هزار نفر باشد و از آن تاریخ به بعد، شهر به جایی گفته می شد که دارای شهرداری باشد.
شوش کهن ترین شهر جهان
شوش از کهن ترین شهر های جهان و به قولی کهن ترین شهر جهان است که حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنا نهاده شده است و پس از سال ها حیات پر فراز و نشیب و توام با روز های پیروزی و شکست و رونق و رکود و آبادانی و ویرانی ، با سقوط شاهنشاهی هخامنشی در سال ۳۳۲ ق.م به مرور در سراشیب افول افتاد و در قرون میانه ی اسلامی رونق خود را به کل از دست داد و به روستای کوچکی گرداگرد آرامگاه دانیال نبی (ع) بدل شد.
شهر چیست؟ انواع شهرها و ویژگیهای آنها کدامند؟
در تعریف شهر اتفاق نظری وجود ندارد و در تعاریف بیان شده بر مواردی نظیر تعداد جمعیت، نوع فعالیت های اقتصادی، حوزه اداری و موارد دیگری اشاره شده است لیکن در بعد جهانی برای شناخت شهر از روستا بیشتر بر تعداد جمعیت تاکید شده است..
با توجه به کم وکاستیهای مربوط به تعاریف شهر، تاکید بر نقش شهر (نوع کارکرد) بهتر ما را در شناخت شهر و تمایز قائل شدن بین آن و روستا هدایت می کند. بدین معنی که در شهر ها نقشهایی وجود دارد که روستاها فاقد آن هستند. بنابراین در شناخت شهر به دو کارکرد بیشتر توجه می شود؛ یکی اینکه شهرها کارکرد غیر کشاورزی دارند و دوم اینکه اغلب شهر ها به تولید کالا و بیش از آن به مبادله کالا می پردازند؛ یعنی اینکه فعالیت های غیر کشاورزی بر اقتصاد شهر غلبه دارد..
با توجه به موارد ذکر شده، در برخی کشورها در شناخت شهر از روستا کارکردهای اقتصادی به همراه میزان جمعیت اساس کار قرار می گیرد. بنابراین تاکید بر یک عامل در شناخت شهر کفایت نمیکند..
در طول تاریخ شناخت شهر از طریق کارکرد آن از اعتبار سیاسی و حکومتی برخوردار بوده است بویژه که از ابتدای پیدایش شهرها، شهر با نقشهای اداری-سیاسی و مذهبی شناخته می شد بنابراین اولین شهرها دارای نقش اداری-سیاسی بوده اند. لیکن امروز، شهرها دارای کارکردهای متنوعی بویژه کارکردهای اقتصادی-صنعتی و خدماتی-خدمات رسانی می باشند..
با توجه به توضیحات بالا، آیا می توان گفت که خوب شهرها می توانند در اندازه های گوناگون شکل بگیرند؛ کوچک، متوسط، بزرگ و بسیار بزرگ؟ بله این درست است لیکن بطور علمی ما چه انواعی از شهرها را داریم؟ شهر، شهرک، متروپلیس یا مادر شهر، مگالاپلیس یا کلان شهرها کدامند و دارای چه ویژگیهایی هستند؟
از دو جنبه می توان به انواع شهر ها پرداخت. یکی از بعد کارکردی (فعالیت و نقش) و دیگر از بعد اندازه ( کوچک و بزرگ بودن)، از نظر اولبا توجه به نوع فعالیت شهرها، به دسته بندی کلی شهر ها می پردازیم و از نظر دوم تقسیم بندی معمولا با توجه به جمعیت شهر انجام می شود. البته جمعیت شهر خود تا حدودی بیانگر تنوع و تعداد فعالیت های حاکم بر شهر و همچنین حیطه نفوذ و وسعت شهر خواهد بود.
الف- کارکرد و نقش؛ تقسیم بندی شهرها با توجه به محیط بوجود آمده بر اساس فعالیتی که سایر فعالیت های شهر را تحت شعاع خود قرار داده و شهر بر اساس آن نوع فعالیت خاص شناخته می شود: مانند شهرهای فستیوال و کنگره ای، شهرهای فرهنگی، شهرهای مذهبی و زیارتگاهی، شهرهای درمانی و آسایشگاهی، برف شهرها، شهرهای بازنشستگان، شهرهای صنعتی، شهرهای تجاری، شهرهای اداری-سیاسی، شهرهای صنعتی-خدماتی و ... .
بنابراین در این دیدگاه شهر ها بر نوع فعالیت غالب طبقه بندی می شوند که هر شهر با توجه به فعالیت و کشش جمعیتی خود، اندازه و وسعت خاص خود را خواهد داشت.
ب- اندازه و وسعت: در این دیدگاه عامل جمعیت در تقسیم بندی شهر ها نقش مهمی را بازی می کند چرا که در این دیدگاه شهر ها از کوچکترین به بزرگترین تقسیم بندی می شوند و شهر کوچک یا بزرگ در وهله اول بیانگر جمعیت کم یا زیاد خود می باشد. که البته این جمعیت خود بیانگر سطح فعالیتها، حیطه نفوذ شهر و ... می باشد. البته در تعریف سطح جمعیتی و مرز تعریف شده بین انواع شهرها توافق کلی وجود ندارد. بطور مثال حداقل جمعیت برای شهر محسوب شدن در ژاپن ۳۰۰۰۰ نفر، در نروژ، ایسلند، و سوئد ۲۰۰۰ نفر، در نیجریه ۲۰۰۰۰ نفر و در ایران در حال حاضر ۱۰۰۰۰ نفر می باشد.
خوب در اینجا با توجه به شرایط کشورمان انواع شهر ها را با توجه با اندازه آن بیان می کنیم.
1(بازار شهر)؛ ۱۰-۵ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: دهستانی))
2( روستا-شهر)؛ ۲۵-۱۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: بخش)
3(شهر کوچک)؛ ۵۰-۲۵ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: شهرستان))
4(شهر متوسط کوچک)؛ ۱۰۰-۵۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: شهرستان))
5( شهر متوسط)؛ ۲۵۰-۱۰۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: ناحیه ای)
6(شهر بزرگ میانی)؛ ۵۰۰-۲۵۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: استانی))
7( شهر بزرگ)؛ ۱۰۰۰-۵۰۰ ؛ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: منطقه ای)
8(کلان شهر) (متروپل)؛ ۵/۲-۱ میلیون نفر جمعیت. ( عملکرد: کلان منطقه ای))
9( کلان شهر) (متروپل ملی)؛ ۵/۲ میلیون نفر جمعیت و بیشتر.( عملکرد: ملی
شهر يكي از پديده هاي بشري در محيط زيست به منظور اسكان، تامين معيشت، داشتن روابط اجتماعي و اقتصادي و مانند آنهاست.
احساس لزوم تثبيت در يك نقطه و احتياج به زندگي در كنار يكديگر و لازم و ملزومات آنها، انسان را بر آن داشته است كه هماهنگ با محيط طبيعي و داده هاي ساختماني محيط اطراف خود به ايجاد مسكن دست بزند.
جذب و جلب جمعيت روستايي به طرف شهر به دليل وجود امكانات رفاهي در شهرها و كمبود آن در روستاها صورت گرفته است. مهاجرت از سوي روستاها به طرف شهرها( مخصوصا شهرهاي بزرگ ) باعث پايين رفتن سطح توليدات كشاورزي و دامپروري، مشكلات افزايش جمعيت و تراكم در آن شهرها، مشكلات مربوط به مسكن، توسعه ي ناموزون شهرها، عدم تكافوي (كافي بودن) تاسيسات شهري، مشكلات ترافيك و رفت و آمد و عدم آشنايي روستايي با زندگي شهري و مانند آنها شده است. بنابراين شهرها بايستي بر مبناي نقش و وظيفه و امكان و استعدادي كه در سطح منطقه خود دارند، انجام وظيفه كرده و به نحوي توسعه يابند كه اثرات منفي خود را بر روال زندگي روستاها به حداقل برسانند.
چنانچه براي شهر و روستاها هماهنگ با يكديگر برنامه ريزي شود و شهرها همه گونه امكانات و اعتبارات و احتياجات نواحي روستايي را در اختيار خود نگيرند، ضمن آنكه از شدت مشكلات و مسائل شهري كاسته خواهد شد، روستاها نيز خالي از سكنه نخواهند گرديد.
به طور كلي جمعيت نسبتا متراكم، وجود خيابانها و مراكز كار و تجارت، ساختمانهاي مرتفع كه نسبت به دهات و روستاها متفاوت است، امكانات آموزشي و رفاهي و وجود گسترده ي وسائط نقليه همه علائمي است كه در شهرها وجود دارد.
در تمدن هاي خيلي قديمي مراكز جمعيتي وجود داشته كه به آن نقاط شهر اطلاق مي شده و قطعا به مناسبت نوع شغل و وظايفي كه به عهده داشته اند با مناطق روستايي متفاوت بوده اند .
به عنوان مثال روميان لغتي را به نام urbs استفاده كرده اند كه درست در مقابل روستا استفاده مي شده و زماني اين لغت را به كار مي برده اند كه مثلا به محلي مي رفتند كه فرم زندگي و مشاغل آن، با زندگي روستايي متفاوت بوده است. امروزه معمولا در يك منطقه به نقاطي اسم شهر مي دهند كه داراي جمعيتي بوده و از نظر فعاليت متنوع تر از مناطق روستايي باشند ولي اين حكم قطعي نيز نمي تواند باشد، زيرا چه بسيار مناطق و نقاطي وجود دارند كه در يك فصل از سال داراي جمعيت هستند و در غير آن فصول خالي از آن.
تعاريف مختلف شهر:
تعريف عددي: مركزي از اجتماع نفوس كه در نقطه اي گرد آمده و تراكم و انبوهي جمعيت در آن، از حد معيني پايين تر نباشد.
بر اين اساس در بيشتر ممالك حد جمعيت شهر 2500 نفر است.
تعداد و رقم شاخص براي براي شناخت شهر، هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني متفاوت است و مختصر آنكه در هر كشوري بنا به موقعيت خاص آن كشور حد جمعيت شهر تفاوت مي كند.
مثلا در فرانسه، آلمان ، چكسلواكي و تركيه، مقياس شناخت شهر از ده تعداد 2000 نفر ساكن است. در ايالات متحده و مكزيك رقم 2500 نفر و در هلند و يونان و آيران 5000 نفر و در ايرلند رقم 1500 نفر مشخص كننده ي شهري بودن يا روستايي بودن يك نقطه مي باشد.
تعريف آماري و عددي ضمن آنكه تعريف روشن و ساده ايست. ولي از نظر علمي نمي توان آن را تعريف جامعي دانست.
تعريف تاريخي: برخي از علما معتقدند كه مراكزي كه از قديم نام شهر به آنها اطلاق شده است به عنوان شهر شناخته مي شوند و در واقع به افتخار قدمتي كه دارند هميشه شهر باقي مي مانند.
تعريف حقوقي: نوع ديگر تعريف شهر، تعريف حقوقي و اداري است. در دوره هاي گذشته، شهرها داراي امتيازاتي بودند كه در روستاها وجود نداشت. مانند بسياري از شهرهاي قرون وسطايي كه حق داشتند براي خود بازار داشته باشند يا به خدمات نظامي بپردازند؛ درحالي كه روستاها از اين امتيازات برخوردار نبودند.
تعاريف ديگري نيز از شهر شده است كه در زير به مفهوم كلي آنها اشاره ميكنيم:
شهر جايي است كه در آن نوع مسكن، رفتار، درآمد، سيماي شهري و پوشاك مردم آن با روستا متفاوت باشد و شغل سكنه ي آن غير از كشاورزي باشد.
به نظر جغرافيدانان، شهر منظره اي مصنوعي از خيابانها،ساختمانها، دستگاهها و بناهايي است كه زندگي شهري را امكان پذير مي سازد.
جغرافيدانان شهر را به عنوان يك واحد مجزا به حساب نياورده و ارتباط آن را با منطقه و كشور مورد مطالعه قرار ميدهند.
طبق ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر، محلی (مکانی) است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل دارای سیمایی با ویژگی های خاص خود است، به طوری که اکثریت ساکنان دایمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردارند. شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت است. یا مکان تجمع عده کثیری از مردم با سلایق، افکار، رفتار و... متفاوت می باشد. از نظر کالبدی، شهر جایی است که دارای ساختمان های بلند، خیابان ها، پارک ها، ادارات، زیرساخت ها و تاسیسات شهری و... می باشد. در بعد اقتصادی نیز شهر جایی است دارای وجه غالب اشتغال صنعتی، خدماتی و سبک مصرف و زندگی یا شیوه تولید متفاوت از روستا است. یکی از انواع تعریف های رایج از شهر، تعریف عددی آن است. به نحوی که در ایران تا سال65 شهر را مکانی می گفتند که جمعیت آن بیش از 5 هزار نفر باشد و از آن تاریخ به بعد، شهر به جایی گفته می شد که دارای شهرداری باشد.
شوش کهن ترین شهر جهان
شوش از کهن ترین شهر های جهان و به قولی کهن ترین شهر جهان است که حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنا نهاده شده است و پس از سال ها حیات پر فراز و نشیب و توام با روز های پیروزی و شکست و رونق و رکود و آبادانی و ویرانی ، با سقوط شاهنشاهی هخامنشی در سال ۳۳۲ ق.م به مرور در سراشیب افول افتاد و در قرون میانه ی اسلامی رونق خود را به کل از دست داد و به روستای کوچکی گرداگرد آرامگاه دانیال نبی (ع) بدل شد.
شهر چیست؟ انواع شهرها و ویژگیهای آنها کدامند؟
در تعریف شهر اتفاق نظری وجود ندارد و در تعاریف بیان شده بر مواردی نظیر تعداد جمعیت، نوع فعالیت های اقتصادی، حوزه اداری و موارد دیگری اشاره شده است لیکن در بعد جهانی برای شناخت شهر از روستا بیشتر بر تعداد جمعیت تاکید شده است..
با توجه به کم وکاستیهای مربوط به تعاریف شهر، تاکید بر نقش شهر (نوع کارکرد) بهتر ما را در شناخت شهر و تمایز قائل شدن بین آن و روستا هدایت می کند. بدین معنی که در شهر ها نقشهایی وجود دارد که روستاها فاقد آن هستند. بنابراین در شناخت شهر به دو کارکرد بیشتر توجه می شود؛ یکی اینکه شهرها کارکرد غیر کشاورزی دارند و دوم اینکه اغلب شهر ها به تولید کالا و بیش از آن به مبادله کالا می پردازند؛ یعنی اینکه فعالیت های غیر کشاورزی بر اقتصاد شهر غلبه دارد..
با توجه به موارد ذکر شده، در برخی کشورها در شناخت شهر از روستا کارکردهای اقتصادی به همراه میزان جمعیت اساس کار قرار می گیرد. بنابراین تاکید بر یک عامل در شناخت شهر کفایت نمیکند..
در طول تاریخ شناخت شهر از طریق کارکرد آن از اعتبار سیاسی و حکومتی برخوردار بوده است بویژه که از ابتدای پیدایش شهرها، شهر با نقشهای اداری-سیاسی و مذهبی شناخته می شد بنابراین اولین شهرها دارای نقش اداری-سیاسی بوده اند. لیکن امروز، شهرها دارای کارکردهای متنوعی بویژه کارکردهای اقتصادی-صنعتی و خدماتی-خدمات رسانی می باشند..
با توجه به توضیحات بالا، آیا می توان گفت که خوب شهرها می توانند در اندازه های گوناگون شکل بگیرند؛ کوچک، متوسط، بزرگ و بسیار بزرگ؟ بله این درست است لیکن بطور علمی ما چه انواعی از شهرها را داریم؟ شهر، شهرک، متروپلیس یا مادر شهر، مگالاپلیس یا کلان شهرها کدامند و دارای چه ویژگیهایی هستند؟
از دو جنبه می توان به انواع شهر ها پرداخت. یکی از بعد کارکردی (فعالیت و نقش) و دیگر از بعد اندازه ( کوچک و بزرگ بودن)، از نظر اولبا توجه به نوع فعالیت شهرها، به دسته بندی کلی شهر ها می پردازیم و از نظر دوم تقسیم بندی معمولا با توجه به جمعیت شهر انجام می شود. البته جمعیت شهر خود تا حدودی بیانگر تنوع و تعداد فعالیت های حاکم بر شهر و همچنین حیطه نفوذ و وسعت شهر خواهد بود.
الف- کارکرد و نقش؛ تقسیم بندی شهرها با توجه به محیط بوجود آمده بر اساس فعالیتی که سایر فعالیت های شهر را تحت شعاع خود قرار داده و شهر بر اساس آن نوع فعالیت خاص شناخته می شود: مانند شهرهای فستیوال و کنگره ای، شهرهای فرهنگی، شهرهای مذهبی و زیارتگاهی، شهرهای درمانی و آسایشگاهی، برف شهرها، شهرهای بازنشستگان، شهرهای صنعتی، شهرهای تجاری، شهرهای اداری-سیاسی، شهرهای صنعتی-خدماتی و ... .
بنابراین در این دیدگاه شهر ها بر نوع فعالیت غالب طبقه بندی می شوند که هر شهر با توجه به فعالیت و کشش جمعیتی خود، اندازه و وسعت خاص خود را خواهد داشت.
ب- اندازه و وسعت: در این دیدگاه عامل جمعیت در تقسیم بندی شهر ها نقش مهمی را بازی می کند چرا که در این دیدگاه شهر ها از کوچکترین به بزرگترین تقسیم بندی می شوند و شهر کوچک یا بزرگ در وهله اول بیانگر جمعیت کم یا زیاد خود می باشد. که البته این جمعیت خود بیانگر سطح فعالیتها، حیطه نفوذ شهر و ... می باشد. البته در تعریف سطح جمعیتی و مرز تعریف شده بین انواع شهرها توافق کلی وجود ندارد. بطور مثال حداقل جمعیت برای شهر محسوب شدن در ژاپن ۳۰۰۰۰ نفر، در نروژ، ایسلند، و سوئد ۲۰۰۰ نفر، در نیجریه ۲۰۰۰۰ نفر و در ایران در حال حاضر ۱۰۰۰۰ نفر می باشد.
خوب در اینجا با توجه به شرایط کشورمان انواع شهر ها را با توجه با اندازه آن بیان می کنیم.
1(بازار شهر)؛ ۱۰-۵ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: دهستانی))
2( روستا-شهر)؛ ۲۵-۱۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: بخش)
3(شهر کوچک)؛ ۵۰-۲۵ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: شهرستان))
4(شهر متوسط کوچک)؛ ۱۰۰-۵۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: شهرستان))
5( شهر متوسط)؛ ۲۵۰-۱۰۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: ناحیه ای)
6(شهر بزرگ میانی)؛ ۵۰۰-۲۵۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: استانی))
7( شهر بزرگ)؛ ۱۰۰۰-۵۰۰ ؛ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: منطقه ای)
8(کلان شهر) (متروپل)؛ ۵/۲-۱ میلیون نفر جمعیت. ( عملکرد: کلان منطقه ای))
9( کلان شهر) (متروپل ملی)؛ ۵/۲ میلیون نفر جمعیت و بیشتر.( عملکرد: ملی
بزرگی تو به اندازه ی بزرگی هدف توست .:shy:
