قصر بهرام

در زير ايوان غربي فضايي وجود دارد كه از ميانه جوانب آن 2هواكش به اتاق پشت ايوان كه به وسيله دري چوبي از بخش جلوي ايوان جدا شده است راه مي برد. آب پس از وارد شدن به كاروانسرا به سوي زيرزمين سرازير مي شده است كه شيب آن به انتهاي اين فضا تمايل دارد. سوراخي نيز براي خروج آب در گوشه شمال غربي آن تعبيه كرده اند؛ بدنه ها را تا ارتفاع حدود 50سانتيمتر با ساروج اندود كرده اند و زاويه قائمه ميان ديوار و كف را به صورت پخ درآورده اند. ظاهراً مي بايست حجم ورودي و خروجي آب به صورتي پيش بيني شده باشد كه آب از ارتفاع اندود، بالاتر نرود؛ بدين ترتيب در روزهاي تحمل ناپذير تابستان هواي گرم پس از ورود به اين فضا خنك شده و از طريق هواكش ها به شاه نشين مي رسيده است.




وجود سكوهايي مقابل كانال هدايت هوا كه براي نشستن ساخته شده اند نمايانگر آن است كه از اين آب براي زدودن گرد و خاك سفر و استحمام و شست وشو نيز استفاده مي شده است.


در بين شيوه هاي استفاده از آب براي خنك كردن هواي گرم و خشك كه در معماري ايران به تناسب اقليم هاي مختلف مرسوم بوده است اين مورد نمونه اي استثنايي است. در مواردي تعبيه حوضچه آب در زير بادگيرها مشاهده مي شود اما استفاده از آب با حجم زياد و به صورت روان و يا چند كاربري، منحصر به قصر بهرام است.