امتیاز موضوع:
  • 23 رأی - میانگین امتیازات: 2.87
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
چرا تهران به طرح‌ تفصیلی نیاز دارد؟
#1
مجید پاکساز*
شیما الوندی**

مقدمه
[color=#1e90ff] نزدیک به پنجاه سال است که تهران، گرفتار مشکلات ناشی از عدم مدیریت گسترش روز افزون خود است. در حال حاضر در ایران به نظر می‌رسد که نگرش راهبردی- ساختاری که یکی از شیوه‌های تهیه طرح‌های توسعه شهری می‌باشد، بیشتر بتواند خود را به واقعیت نزدیک کرده و نیازهای شهروندان را پاسخگو باشد. طرح راهبردی – ساختاری (به جای طرح جامع به شیوه صلب) به شیوه‌های رایج در جهان به صورت به‌کارگیری نظام پهنه‌بندی اراضی پیشنهاد شده است.


زمینه تجربه
تهیه طرح جامع مطالعات تهیه طرح جامع تهران درسال 1345 ودر زمانی که وسعت شهر حدود 180 کیلومتر مربع و جمعیت آن 7/2 میلیون نفر بود، آغاز شد و در سال 1347 با داشتن افق 25 ساله تصویب و در تاریخ 9/2/1349 ابلاغ شد.نظر به رو به اتمام بودن زمان افق 25 ساله طرح جامع اول، وزارت مسکن و شهرسازی، تهیه طرح حفظ و ساماندهی شهر تهران را به شرکت مهندسان مشاور آتک با افق 10 ساله واگذار و شورای عالی شهرسازی و معماری ایران این طرح را تحت عنوان طرح جامع ساماندهی در اسفند سال1370 تصویب و در سال 1371 وزارت کشور به شهرداری تهران ابلاغ نمود. لیکن این طرح نیز به مرحله اجرا نرسید.
در سال75 طبق مصوبه دولت مطالعاتی در زمینه «مدیریت وتهیه مجموعه شهری تهران و مجموعه شهرهای اطراف آن» آغاز شد، اما درنهایت پیشنهاد اصلی طرح که «ایجاد نهاد واحد مدیریت منطقه کلانشهری» بود به رغم تصویب به مرحله اجرا نرسید و بقیه پیشنهادها نیز در عمل مسکوت ماند.
همان گونه که بیان شد از زمان تهیه اولین طرح جامع تهران (1349‌) بیش از چهار دهه می‌گذرد و نقد و بررسی مقررات حاکم بر تهیه، تصویب و اجرای طرح‌های شهرسازی و پایش و نظارت بر آنها، در کنار بررسی تجارب جهانی در این زمینه بر این نکته مهر تایید می‌زند که «مقوله پیاده سازی در طرح‌های توسعه شهری» به تغییر و تحول اساسی نیاز دارد. علی‌ای‌حال مطالعات طرح ساختاری – راهبردی جدید شهر تهران درسال 82 آغازشد و در آذر ماه 1386 به تصویب شورای اسلامی‌شهر تهران و شورای عالی شهرسازی و معماری رسید و در فروردین ماه سال 87 به شهرداری ابلاغ شد. طرح جامع برای اجرا، نیاز به تهیه طرح تفصیلی داشت، از این رو پس از ابلاغ طرح جامع توسط شهردار تهران به شهرداری، تهیه طرح‌های تفصیلی نیز برای پایتخت آغاز شد. شایان ذکر است در طرح جامع جدید شهر تهران در افق طرح (سال 1405) جمعیت شهر، با تجزیه و تحلیل نتایج آخرین سر شماری نفوس ومسکن کشور (1385) معادل 7/8 میلیون نفر پیش‌بینی می‌شود لیکن برنامه‌ریزی‌ها برای تامین نیازهای خدمات شهری جمعیت ساکن و شاغل (جمعیت روزانه ) بر مبنای جمعیتی معادل 1/9 میلیون نفر انجام شده است و ظرفیت‌پذیری سکونت بر مبنای 20 درصد مازاد بر پیش‌بینی نیاز در افق طرح یعنی برای حدود 5/10 میلیون نفر جمعیت تدارک یافته است.
مساله و ضرورت
با توجه به وسعت ومساحت کلانشهرتهران و پاسخگو نبودن طرح تفصیلی قدیم و وجود مشکلات و کمبودهایی از قبیل مسائل ذیل درطرح موصوف مدیریت شهری را بر آن داشت تا بر اساس تجارب شهرسازی سایر کشورهای پیشرفته و رو به توسعه و واقعیت‌های موجود شهر تهران طرح تفصیلی جدیدی منطبق بر احکام طرح ساختاری – راهبردی جامع تهران (مصوب 1386 شورای‌عالی شهرسازی و معماری ) با شیوه متفاوت برای شهر تهران تهیه شود. برخی از کمبودهای طرح‌های گذشته عبارتند از: صلب و غیرانعطاف بودن طرح، اطلاعات ناکافی نقشه‌های طرح تفصیلی و به روز نبودن اطلاعات، عدم استفاده از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های شهر تهران، عدم شفافیت ضوابط و مقررات، دستورالعمل‌ها، مصوبات موردی و... و هم پوشانی آنها با یکدیگر، تداخل کاربری‌های مختلف و ناهمگون، مشخص نبودن دقیق خط محدوده قانونی شهر، بی‌برنامه اداره شدن شهر و عدم وجود سند توسعه مشخص شهری، مغایرت بین اسناد نوشتاری و نقشه‌ای طرح، وجود اراضی تعیین تکلیف نشده، ناکارآمدی طرح و عدم پیش‌بینی پارکینگ کافی.
تصمیم‌سازی
فرآیند تهیه طرح تفصیلی به شرح ذیل بوده است: انجام مطالعات طرح تفصیلی و بررسی مسائل توسعه مناطق، چشم‌انداز توسعه مناطق و الگوی توسعه مناطق، هماهنگ‌سازی با مطالعات راهبردها و دستاوردهای طرح جامع(سند فرادست)، تهیه اسناد و نقشه‌های طرح تفصیلی، تهیه اسناد و نقشه‌های طرح‌های موضعی و موضوعی به عنوان طرح‌های گام سوم توسعه شهری.نقشه‌های طرح تفصیلی جدید تهران در مقیاس 10000 :1 صرفا به منظور تعیین زیر پهنه‌ها(کد‌های سه رقمی‌) طبق مصوبه 454 کمیسیون ماده 5 به تصویب رسید و متعاقبا کار تهیه طرح تفصیلی در مقیاس2000 :1 در دستور کار معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران قرار گرفت که نهایتا طرح مذکور به صورت 406 برگ نقشه GIS در 16 لایه مختلف در مقیاس 2000 :1 به همراه دفترچه ضوابط و مقررات مربوطه در قالب یک لایحه با 15 ماده و 50 تبصره در اسفند ماه 1388 به شورای اسلامی‌شهر تهران تقدیم شد که پس از تایید طرح در فروردین ماه 1390 در شورای مذکور، بلافاصله مدارک و اسناد طرح در قالب یک گزارش کارشناسی تحویل دبیرخانه کمیسیون ماده 5 برای شدن فرآیند قانونی لازم و ابلاغ شد.
مراحل اجرا
اجرای طرح تفصیلی تهران در چهار مرحله شامل تهیه و تصویب اسناد پهنه‌بندی 1:10000 شهر، تهیه و تصویب اسناد 1:2000، تهیه و تصویب و اجرای طرح‌های موضعی و موضوعی و بازنگری طرح تفصیلی خواهد بود.
نتایج و تحلیل
نقشه‌های طرح تفصیلی تهران در چهار سطح تعریف شده که عبارتند از: سطح یک با چهار پهنه کلان (پهنه اصلی) شامل مسکونی، فعالیت، حفاظت و مختلف، سطح دو با ده پهنه کلی (کدهای یک‌رقمی)، سطح سه با 25 پهنه (کدهای دورقمی)، سطوح بعدی با تدقیق در طرح تفصیلی (کدهای سه‌ رقمی).
خصوصیات طرح تفصیلی
قابل انعطاف بودن طرح، عدم تداخل غیرضروری کاربری‌ها، راهبردی-ساختاری بودن طرح، جلوگیری از گسترش و توسعه بی‌رویه شهر، شفافیت طرح، تعیین تکلیف‌شدن کلیه اراضی و استفاده از قابلیت‌های شهر.

*مدیرکل شهرسازی و طرح‌های شهری

**کارشناس ادار‌ه‌کل شهرسازی و طرح‌های شهری


منبع:دنیای اقتصاد
آخرین ارسال های من :

خدایا:
مرا ببخش ،  
به خاطر تمام درهایی که کوبیدم  
و خانه تو نبود....!!!!
63
پاسخ
#2
با سلام و تشكر
آيا امكان دسترسي به فايل gis تهران براي اعضا وجود دارد يا لينك خاصي براي دانلود هست؟ اگر معرفي كنيد ممنون مي شم.

آخرین ارسال های من :
    پاسخ
    #3
    (۱۳۹۰-۱۱-۲۸، ۰۸:۳۹ عصر)kavehmemari نوشته است: با سلام و تشكر
    آيا امكان دسترسي به فايل gis تهران براي اعضا وجود دارد يا لينك خاصي براي دانلود هست؟ اگر معرفي كنيد ممنون مي شم.


    مهندس پرستو لطف کردن و این فایل رو در سایت قرار دادن
    باید عضو ویژه سایت باشید تا بتونید دانلود کنید
    اینم لینک فایل
    http://www.iranshahrsaz.com/showthread.php?tid=5954

    پاسخ
     سپاس شده توسط alireza


    موضوع‌های مشابه…
    موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
    Photo این شهر زیباترین پاییز دنیا را دارد..... Brightness 1 2,319 ۱۳۹۳-۷-۴، ۰۶:۲۴ عصر
    آخرین ارسال: haydariyan
      افتتاحیه و نمایشگاه نقاشی‌های کیان وطن عنوان تهران/ مقدمه موضوع تهران و هویت تاریخی sara0111 0 2,009 ۱۳۹۲-۹-۱، ۰۴:۳۸ عصر
    آخرین ارسال: sara0111
      جدید ترین آمار مسکن خالی در تهران ماراویا 0 1,779 ۱۳۹۱-۱۱-۲۷، ۱۱:۰۷ صبح
    آخرین ارسال: ماراویا
      دومینوی تهران فرو ریخت!!! ماراویا 2 2,912 ۱۳۹۱-۱۱-۲۵، ۱۰:۰۶ عصر
    آخرین ارسال: rezvan87
      علاقه وزیر مسکن آفریقای جنوبی به ایران ماراویا 0 1,299 ۱۳۹۱-۱۱-۲۵، ۰۹:۰۵ عصر
    آخرین ارسال: ماراویا
      طراحی شهری میدان امام حسین (ع) تهران Mohsenurbanism 0 3,421 ۱۳۹۱-۶-۱۸، ۰۵:۲۱ صبح
    آخرین ارسال: Mohsenurbanism
      معاون فنی بيمه ايران: هنوز ادعای مترو به اثبات نرسيده است Mohsenurbanism 0 2,243 ۱۳۹۱-۶-۱۴، ۰۳:۳۲ صبح
    آخرین ارسال: Mohsenurbanism
      زلزله آذربایجان حتی ثانیه اول زلزله تهران هم نیست Mohsenurbanism 0 1,850 ۱۳۹۱-۶-۲، ۰۹:۳۴ عصر
    آخرین ارسال: Mohsenurbanism
      سفارش دیجیتال سازی «پایان نامه های دانشگاه تهران» ویژه عید فطر ایلیا 0 2,292 ۱۳۹۱-۶-۱، ۰۹:۲۶ عصر
    آخرین ارسال: ایلیا
      ارائه طرح بارور كردن ابرها براي حل مشكل زاينده رود!! روجا 0 1,451 ۱۳۹۱-۵-۱۳، ۰۲:۰۲ عصر
    آخرین ارسال: روجا

    پرش به انجمن:


    کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان