۱۳۹۱-۱-۱۵، ۱۰:۵۶ صبح
بخش مرکزی شهر آکسفورد با عنوان "شهری رؤیایی با مناره های مخروطی" معروفیت پیدا کرده است. شهرت این شهر بر مبنای پیشینه دانشگاهی و معماری و منظر شهری غنی آن می باشد. این شهر مرکز فعالیت ناحیه خود و دارای اهمیت اجتماعی و اقتصادی بیش از میزانی است که شهری در این اندازه بتواند داشته باشد.
در ژوئن 1999 منطقه مرکزی شهر آکسفورد به طور کامل و تحت عنوان اولین مرحله اجرایی راهبرد حمل و نقل آکسفورد (Oxford Transport Strategy) دگرگون شد، که این امر باعث گردید ترافیک آن به سایر مناطق منتقل شود و کاهش محسوسی در ترافیک سواره این منطقه به وجود آید. OTS برای آکسفورد فرصتی استثنائی پدید آورد. از زمانی که برای بهبود وضعیت خیابان Turnpike Road که به لندن منتهی می شود در قرن 18 فعالیتهایی در آن انجام گرفت، تاکنون تنها نیازهای ترافیکی بر خیابانهای مرکزی آکسفورد سیطره داشته است. OTS این امکان را فراهم کرد که خیابانها توسط خود مردم اصلاح و ترمیم شده و متناسب با استانداردهایی که شایسته وجهه بین المللی معماری و منظر شهری آن است رشد یابد.
این کتاب با همکاری شرکت مشاور شهرسازی Gillespies و شورای شهر آکسفورد و با مشورت دیگر شرکتها و افراد تکمیل و تهیه شده است. راهبرد عرصه عمومی مکملی بر OTS است که بنیانی استراتژیک برای بهبود کیفی محیط فراهم کرده و معیارهای سنجش لازم را برای ایجاد تحول در عرصه عمومی ارائه می کند.
اهمیت طراحی عرصه عمومی شهری
طراحی مناسب محیطی می تواند در ایجاد مکان هایی که مردم بتوانند آن را برای زندگی، فعالیت شغلی، تفریح و سرمایه گذاری انتخاب کنند مؤثر باشد. طراحی خوب شهر می تواند در دستیابی به اهداف برنامه ریزی شهری، بوسیله ایجاد مراکز شهری پایدارتر، تشویق به استفاده محتاطانه از منابع، پدید آوردن یک محیط دارای کیفیت بالا، جذاب برای فعالیتهای تجاری و سرمایه گذاری ها و افزایش دهنده حس تعلق اجتماعی و حس مکان نقشی تقویت کننده داشته باشد.
شهرهای رقیب آکسفورد در سطوح ملی و منطقه ای، منافع بهبود محیط عابرین پیاده و کاهش تأثیرات زیان آور ترافیک را تشخیص داده اند و در این زمینه فعالیتهایی داشته اند. نحوه ارائه سیمای شهر برای هر چه جذاب تر کردن آن در مقایسه با شهرهای رقیب بسیار مهم است. شهرها باید تمایز و کیفیت خود را طوری تبلیغ و عرضه کنند که فرق محیط خود را از سایر رقیبان بنمایانند.
کتاب "راهبرد عرصه عمومی آکسفورد" به 6 بخش تقسیم می شود:
بخش اول - پس زمینه سیاستی :
در این بخش زمینه برنامه ریزی در سطح جهانی، ملی و محلی مرور شده و پیامدهای توسعه راهبرد عرصه عمومی ارائه می شود.
بخش دوم - ساختار و ویژگیهای منظر شهری :
درک زمینه های تاریخی، زیبایی شناختی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی در عرصه های عمومی برای پیشنهاد تغییرات مقتضی، ضروری است. در این بخش این ابعاد تشریح شده و تحلیل هایی برای توسعه راهبرد مشخص گردیده است. بخش دوم با یک برنامه کاری برای بهبود عرصه های عمومی در شهر آکسفورد نتیجه گیری می کند.
بخش سوم - چارچوب عرصه عمومی :
این بخش چارچوب طراحی را بر اساس معیارهای زیبایی شناسی، ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی خاص شهر که بایستی تمام تصمیمات مربوط به طراحی عرصه عمومی بر آن اساس قرار گیرد، تعریف می کند. این چارچوب دیدگاه راهبردی مورد لزوم برای بهبود تصویر شهر و خوانایی آن را فراهم می نماید.
بخش چهارم - راهبرد عرصه عمومی :
در این بخش، دستورالعمل هایی برای استاندارد سازی اجرا، مدیریت و حفظ عناصر تشکیل دهنده عرصه های عمومی ارائه شده است. ارائه این دستورالعمل ها به منزله دستوری بودن آنها نیست؛ با این وجود مواد و مصالح خاص کف سازی و جزئیات طراحی در آنها پیشنهاد شده اند. این دستورالعمل ها متناسب با سابقه هر یک از خیابانها و فضاها تنظیم شده و هدف راهبردی خاصی را دنبال می کنند. راهنمای تفصیلی شامل موارد زیر است :
- مواد و مصالح
- مبلمان شهری
- علائم و تابلوها
- نیازهای ویژه درختان و فضاهای باز
- هنرهای خیابانی (public arts)
بخش پنجم - فاز بندی و اولویت گذاری :
اجرای راهبرد عرصه عمومی بایستی تضمین کند که حداکثر منفعت برای تمام سرمایه گذاران شهری به صورت یک اولویت مهم در نظر گرفته می شود. اجرای راهبرد باید منسجم بوده و تجسم کالبدی طرح ها به تدریج در کل مرکز شهر به عینیت برسد. مسأله مهم این است که برای به دست آوردن حمایت مردم و نیز سرمایه گذاران، بایستی در یک بازه زمانی کوتاه یک موفقیت زودهنگام به دست آید و نتیجه آن مورد تأکید قرار گیرد. برای اطمینان از انجام گرفتن این امر، مرحله بندی پیشنهادی برای پروژه های اجرایی ارائه شده است.
بخش ششم - تشریح راهبرد :
کاربرد راهبرد، از طریق بازنمایاندن پروژه های آزمایشی و نهایی برای بهسازی کیفی منطقه کورن مارکت (Cornmarket) و خیابان براد استریت (Broad St) نشان داده شده است. ایده هایی برای سایر خیابانها و فضاها نیز در انتهای کتاب گنجانده شده است.
"راهبرد عرصه عمومی آکسفورد -Oxford Public Realm Strategy)" توسط شورای شهر آکسفورد (Oxford City Council) در سال 2001 منتشر شد. ترجمه این کتاب توسط علیرضا اشتیاقی در سال 1386 توسط انتشارات سازمان پردازش و برنامه ریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران) در 1500 نسخه و در قطع خشتی به چاپ رسید.
(خلاصه ای از این کتاب به صورت دو مقاله تحت عناوین "یک استراتژی برای عرصه عمومی آکسفورد" و "ساختار و ماهیت منظر شهری آکسفورد- قسمت 1 و قسمت 2" در سه شماره از نشریه علمی تخصصی شهرنگار- شماره های 34، 35 و 37- به چاپ رسید).
