امتیاز موضوع:
  • 20 رأی - میانگین امتیازات: 2.75
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
برج طغرل، آسمانخراش سلجوقیان
#1
برج طغرل شاهکار معماری و مهندسی و علم نجوم در تاریخ می باشد که در شرق بقعه ابن بابویه شهر ری قرار گرفته و موقعیت خود را پس از گذشت حدود یک هزار سال که از قدمت آن گذشته حفظ کرده است.


یک باستان شناس دوره اسلامی و مدرس دانشگاه درباره رمز و راز این برج تاریخی اینگونه اظهار داشت: سلجوقیان قوم ترک تباری بودند که در کنار رود آرال در ماوراء النهر زندگی می کردند و تا زمانی که سلطان محمود غزنوی بر دیگر قبیله ترکان در نیشابور حکومت می کرد، این قوم ترک تبار توان حمله و تسخیر نیشابور را نداشت اما پس از مرگ سلطان محمود، فرزند وی سلطان مسعود غزنوی به سلطنت رسید اما این پادشاه بی تجربه درگیر جنگ های داخلی شد.

رضا نوری شادمهانی ادامه داد: سلجوقیان که موقعیت را برای حمله به ایران مناسب دیدند به رهبری طغرل ابن میکائیل بن سلجوق به نیشابور حمله کردند و در سال 429 هجری قمری نیشابور به دست سپاه سلجوقیان که حدود 10 هزار تن بودند فتح شد . وی افزود: سپس طغرل عازم فتح همدان و ری شد و در سال 433 هجری قمری ری را که در آن زمان در حکمرانی آل کاکویه بود، فتح کرد. شادمهانی اظهار داشت: سپس طغرل بیک یکم، ری را به عنوان پایتخت حکومت خود برگزید و ری را آباد ساخت، طغرل بیک یکم در سال 455 هجری قمری در راه بازگشت از بغداد به پایتخت خود دچار بیماری رعاف(خون دماغ) شد. وی ادامه داد: همان طور که قزوینی رازی در کتاب 'النقض' نوشته طغرل بیک یکم را برای مداوا به روستای خوش آب و هوایی به نام طجرشت ( تجریش امروزی) در نزدیکی پایتخت بردند، اما مداوا اثر نکرد و وی در سال 455 در سن 70 سالگی فوت کرد.

نوری در باره این فرضیه که برج طغرل آرامگاه منصوب به طغرل اول می باشد چقدر صحیح می باشد، افزود: همان طور که قزوینی رازی در کتاب خود اشاره کرده، طغرل را در گورستانی زیبا، و پرتزئین که در پایتخت وی آماده کرده بودند دفن کردند. وی ادامه داد: این سند تاریخی دلیلی بر آن می باشد که برجی که در نزدیکی ابن بابویه قرار دارد همان مقبره طغرل بیک یکم می باشد.

این باستان شناس دوره اسلامی افزود: همچنین هیلند براند که روی آرامگاه های ایران کار کرده، مقرنس های استفاده شده در این برج را جزء اولین مقرنس های ایران می داند که در سده پنج هجری قمری ساخته شده است. شادمهانی افزود: همچنین پروفسور هرتسفلد که از تکه قطعاتی آهنی درب این برج که در اختیار خود دارد از نوشته های روی این تکه فلزها روی آن نوشته شده، اربع و ثلثین و خمسمائه ( 534) این بنا را متعلق به آرامگاه طغرل بیک یکم می داند. وی در خصوص اینکه به چه علت ری که سه دوره قبل از این به عنوان پایتخت ایران بوده شکوه خود را ازدست داده اظهار داشت: در سال 574 هجری قمری در ری زلزله مهیبی آمد و این شهر بشدت آسیب دید و بعد از آن حمله مغول ها را به این شهر داشتیم که صدمه زیادی را به آن وارد آورد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: در زمان ایلخانیان تلاش زیادی برای بازسازی و مرمت شهر ری انجام شد ولی ری دیگر شکوه و عظمت خود را نیافت. وی با اشاره به یکی دیگر از نامهای ری تحت عنوان سوق العالم افزود: این نام یعنی شهری که همیشه در مسیر عبور بوده و در هر تاخت تاز داخلی و مهاجمان خارجی این شهر بیشترین آسیب را دیده است .

شادمهانی در پاسخ به اینکه به چه علت این دودمان ترک تبار نام سلسله خود را سلجوقیان گذاشتند و طغرل نیز به چه معنا می باشد، اظهار داشت: طغرل یکم بنیانگذار این سلسله به احترام جد پدری خود سلجوق، نام دودمان خود را سلجوقیان گذاشت و طغرل هم به معنای پرنده شکاری است. وی با بیان اینکه این بنا در دوره قاجار مرمت شده ،‌گفت: همان طور که در کتیبه ای که در سردر ورودی جنوبی این بنا نصب شده، در زمان حکومت ناصرالدین شاه به سال 1301 هجری به امین السلطان وزیر دربار دستور داده می شود تا ناظر مرمت ابوالحسن معمار باشی باشد.

نوری با بیان اینکه این مرمت از تخریب بیش از حد این بنا جلوگیری کرد، گفت: شاید اگر این مرمت صورت نمی گرفت دیگر از این برج اثری باقی نمانده بود ولی باعث از بین رفتن کتیبه های کوفی بالای مقرنس ها شد. وی با بیان اینکه قطر داخلی این برج در حدود 11 متر و قطر خارجی آن 15 متر می باشد،افزود: ضخامت حدود 2 متر جرز دیوار به احتمال زیاد برای تحمل وزن گنبد ساخته شده و دیگر اینکه به احتمال زیاد این برج نیز همانند تمام برج های آرامگاهی عصر سلجوقی دارای گنبد بوده است.

این باستان شناس با بیان اینکه ارتفاع این برج در حدود 20 متر می باشد، اظهار داشت: مردمان آن روزگار بر این باور بودند که هرچقدر بنای آرامگاه پادشاهی رفیع تر و بلندتر باشد، شکوه و عظمت آن پادشاه در ذهن هر بازدید کننده ای تداعی می شود. وی افزود: همچنین کاربرد دیگری که این برج داشته به عنوان راهنمای مسافرین نیز عمل می کرده و کاروانیانی که به ری می آمدند از دوردستها می توانستند مسیر ورود به شهر را انتخاب کنند. وی با بیان اینکه سبک معماری به کار رفته در این برج رازی می باشد، افزود: این نام نیز از ری گرفته شده و با توجه به اینکه این سبک معماری متعلق به قرون سوم هجری می باشد ولی در عصر سلجوقیان به اوج خود رسید.

شادمهانی گفت: نشانه های بارز این سبک معماری آن است که از آجر به عنوان مصالح اصلی استفاده می شود، آمود و آژند بنا همزمان با هم ساخته می شود، و وجود کتیبه های کوفی نیز از نشانه های این معماری می باشد. وی با بیان اینکه کاربرد اصلی این برج، آرامگاه بودن آن می باشد، اظهار داشت: کاربردهای فرعی نیز در کنار آن قرار داشته از جمله ساعت آفتابی می باشد که در جدار خارجی این برج 24 ترک وجود دارد و نسبت به سایه ای که این ترک ها روی زمین می اندازند می توان ساعت را تشخیص داد.

شادمهانی با اشاره به سوراخ هایی که در جداره داخلی برج وجود دارد، افزود: این برج به هیچ عنوان کاربرد برج های کبوترخانه ای را نداشته و سوراخ های ایجاد شده بر روی جداره داخلی به دو منظور اول اینکه محل قرار گرفتن میله های داربست در هنگام ساخت و مرمت مورد استفاده قرار می گرفته و کاربرد دیگر آن اینکه این سوراخ ها در جداره بنا سبب می شود تا نم و رطوبت بنا به بیرون هدایت شود تا از تخریب بنا جلوگیری کند.
آخرین ارسال های من :

خدایا:
مرا ببخش ،  
به خاطر تمام درهایی که کوبیدم  
و خانه تو نبود....!!!!
63
پاسخ
 سپاس شده توسط ایلیا ، فاطمه زهرا ، aramo ، dely_sh ، JAVAD4050
#2
ممنون مهندس از اطلاع رسانیتون
بسیار مفید بود
آخرین ارسال های من :

اگر انسان ها بدانند بودنشان باهم چقدر محدود است، محبتشان به هم نامحدود می شود. امام علی (ع)  
   
iiiliia@yahoo.com
پاسخ
 سپاس شده توسط FaTyJo0oN


موضوع‌های مشابه…
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  تبدیل برج دیده‌بانی به خانه مسکونی! FaTyJo0oN 0 778 ۱۳۹۱-۲-۲، ۱۱:۱۵ عصر
آخرین ارسال: FaTyJo0oN

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان