ایران شهرساز

تحلیل عوامل طبیعی مؤثر بر تراکم روستاها و تهیه نقشه توان توسعه بخش کوهستانی استان مازندران

نویسنده:
عیسی جوکارسرهنگی
چکیده
پهنه­بندی مناطق مختلف با بهره­گیری از روش­های دقیق و مناسب برای برنامه­ریزی­های توسعه­ی روستایی اهمیت زیادی دارد. برای تحلیل عوامل طبیعی مؤثر بر تراکـم روستاهـاو تهیه نقشـه پهنه‌بندی بخش کوهستانی استان مازندران، در این تحقیق از عوامل ارتفاع، شیب، جهت دامنه، جنس زمین، دما، بارش و فاصله از رودخانه به عنوان لایه­های اطلاعاتی استفاده شده است.
پس از محاسبه­ی فراوانی روستاهای موجود در هر طبقه از عوامل و وزن­دهی به آن­ها با استفاده از مدل ارزش اطلاعات، لایه­های ساخته شده در محیط ArcGIS با هم تلفیق و از جمع جبری نقشه­های وزنی، نقشـه­ پهنه‌بندی منطقه تهیه شد. برای تهیه­ی نقشه­ی پهنه­بندی با استفاده از مدل هم­بستگی، وزن هر عامل با استفاده از نرم‌افزار SPSS به‌دست آمد و در وزن طبقه­های آن عامل ضرب شد.
نتایج بیانگر آن است که طبقه­ی ارتفاعی 500-1000 متر با شیب 10-20 درصد، جهت دامنه­ جنوبی، جنس آبرفت­های کواترنر، دمای 10-15 درجه سانتی­گراد، بارش بیش­تر از 800 میلی­متر و فاصله­ی کم­تر از 300 متری تا رودخانه­ها برای توسعه‌ روستایی تناسب بیش­تری دارند. همچنین نتایج به دست آمده از ارزیابی مدل­ها با شاخص نسبت تراکمی نشان ­داد که مدل ارزش اطلاعات برای پهنه­بندی منطقه مناسب­تر است.

کلیدواژگان
عوامل طبیعی؛ توسعه روستایی؛ نسبت تراکمی؛ مازندران


ﻣﺠﻠﻪ آﻣﺎﯾﺶ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻓﻀﺎ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ -ﭘﮋوﻫﺸﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﮔﻠﺴﺘﺎن
ﺳﺎل ﺳﻮم/ ﺷﻤﺎره ﻣﺴﻠﺴﻞ ﻫﺸﺘﻢ
92