۱۳۹۰-۱۱-۲۶، ۱۲:۰۳ صبح
تدوين استراتژي هاي بهينه سيستم مديريت پسماند شهري با استفاده از روش SWOTو
QSPM؛ مطالعه موردي: شهر ساري
QSPM؛ مطالعه موردي: شهر ساري
عمراني قاسم علي,كرباسي عبدالرضا,ارجمندي رضا,حبيب پور علي اصغر*
* دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران، ايران
با توجه به اينکه فرايند مديريت پسماند يک مقوله چند وجهي است، جهت رسيدن به نقطه اي قابل قبول در اين عرصه، بايد عوامل داخلي و خارجي سازمان اعم از چالش ها و عوامل کندکننده و همچنين پتانسيل هاي شتاب دهنده و فرصتها را مورد بررسي قرار داد و سپس به تدوين استراتژيهاي بهينه اقدام کرد. اطلاعات مورد نياز تحقيق از طريق تکميل پرسشنامه، مصاحبه با مديران و کارشناسان پسماند شهرداري و استانداري، بازديد ميداني و بررسي گزارشات و مستندات موجود تهيه گرديد. در نهايت تعداد 14 عامل مهم داخلي شامل 6 قوت و 8 ضعف در ارتباط با سيستم مديريت پسماند شهر ساري براي تشکيل ماتريس ارزيابي عوامل داخلي موسوم به
IFEو 14 عامل مهم خارجي شامل 6 فرصت و 8 تهديد براي تشکيل ماتريس ارزيابي عوامل خارجي موسوم به EFEشناسايي و انتخاب شدند. بر اساس نتايج حاصله، نمره نهايي سازمان در ماتريسIFE، برابر با 2.53 که حاکي از وضعيت خوب سازمان نسبت به عوامل داخلي است و در ماتريس EFE،برابر با 2.45 که نشان دهنده وضعيت نسبتا ضعيف سازمان نسبت به عوامل خارجي مي باشد. در ادامه، جهت تدوين استراتژي هاي بهينه سيستم مديريت پسماند شهر ساري از روش SWOTو تکميل ماتريس برنامه ريزي راهبردي کمي موسوم به QSPMاستفاده شد. بدين ترتيب که عوامل داخلي و خارجي حاصل شده از ماتريس ارزيابي عوامل داخلي و خارجي پس از قرار گرفتن در ماتريس SWOTبصورت زوجي با يکديگر مقايسه شده و استراتژي هاي چهار گانه؛
So، STWO،و WTتعيين گرديدند. در مجموع، تعداد 15 استراتژي جهت مديريت بهينه سيستم پسماند شهر ساري معرفي شد. در مرحله آخر با استفاده از نتايج ماتريس ارزيابي عوامل داخلي، خارجي و SWOT، نسبت به تشکيل ماتريسQSPM جهت تعيين جذابيت و اولويت استراتژي هاي منتخب اقدام شد که بر اساس نتايج حاصله از ماتريس QSPM، استراتژي هاي؛ توسعه برنامه هاي تفکيک از مبدا و تسريع در انجام آن جهت تامين مواد اوليه صنايع بازيافت و همچنين توسعه صنايع بازيافت در سطح شهرستان و ايجاد فضاي رقابت بين صنايع موجود بازيافت و در نتيجه افزايش کيفي مواد جداسازي شده، به عنوان راهبردهاي برتر مديريت پسماند شهر ساري براي رسيدن به توسعه پايدار از لحاظ توسعه اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي مشخص گرديدند.
IFEو 14 عامل مهم خارجي شامل 6 فرصت و 8 تهديد براي تشکيل ماتريس ارزيابي عوامل خارجي موسوم به EFEشناسايي و انتخاب شدند. بر اساس نتايج حاصله، نمره نهايي سازمان در ماتريسIFE، برابر با 2.53 که حاکي از وضعيت خوب سازمان نسبت به عوامل داخلي است و در ماتريس EFE،برابر با 2.45 که نشان دهنده وضعيت نسبتا ضعيف سازمان نسبت به عوامل خارجي مي باشد. در ادامه، جهت تدوين استراتژي هاي بهينه سيستم مديريت پسماند شهر ساري از روش SWOTو تکميل ماتريس برنامه ريزي راهبردي کمي موسوم به QSPMاستفاده شد. بدين ترتيب که عوامل داخلي و خارجي حاصل شده از ماتريس ارزيابي عوامل داخلي و خارجي پس از قرار گرفتن در ماتريس SWOTبصورت زوجي با يکديگر مقايسه شده و استراتژي هاي چهار گانه؛
So، STWO،و WTتعيين گرديدند. در مجموع، تعداد 15 استراتژي جهت مديريت بهينه سيستم پسماند شهر ساري معرفي شد. در مرحله آخر با استفاده از نتايج ماتريس ارزيابي عوامل داخلي، خارجي و SWOT، نسبت به تشکيل ماتريسQSPM جهت تعيين جذابيت و اولويت استراتژي هاي منتخب اقدام شد که بر اساس نتايج حاصله از ماتريس QSPM، استراتژي هاي؛ توسعه برنامه هاي تفکيک از مبدا و تسريع در انجام آن جهت تامين مواد اوليه صنايع بازيافت و همچنين توسعه صنايع بازيافت در سطح شهرستان و ايجاد فضاي رقابت بين صنايع موجود بازيافت و در نتيجه افزايش کيفي مواد جداسازي شده، به عنوان راهبردهاي برتر مديريت پسماند شهر ساري براي رسيدن به توسعه پايدار از لحاظ توسعه اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي مشخص گرديدند.
كليد واژه: استراتژي، مديريت پسماند، فرصت، تهديد، قوت، ضعف