ایران شهرساز
بررسی میدان انقلاب از دیدگاه رفتار شناسی - نسخه‌ی قابل چاپ

+- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com)
+-- انجمن: چیدمان قدیمی ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1591)
+--- انجمن: تالار شهرسازی و معماری و رشته های مرتبط (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=67)
+---- انجمن: کارشناسی ارشد شهرسازی (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1218)
+----- انجمن: طراحی شهری (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=70)
+------ انجمن: مقالات طراحی شهری (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=72)
+------ موضوع: بررسی میدان انقلاب از دیدگاه رفتار شناسی (/showthread.php?tid=15486)

بررسی میدان انقلاب از دیدگاه رفتار شناسی - ماراویا - ۱۳۹۱-۱۱-۱

بررسی میدان انقلاب از دیدگاه رفتار شناسی
بررسی نقشه های الگوهای رفتاری نشان می دهد که حالات بحرانی هنگامی پدید می آید که رابطه معقول بین فرم فضا و عملکردهای معقول وجود ندارد.
- قرارگیری غلط کاربری ها (مثلاً خرده فروشی ها) که باعث تراکم بیش از حد می شود.
- عدم تناسب تراکم محیط با فضای مورد استفاده
- عدم استفاده از ابزار و تکنیک جهت متمایز کردن فضا مانند:
محل نشستن
محل ایستادن
محل عبور
- رفتار استفاده کنندگان صرف نظر از تبعیت فرهنگ به شدت تحت تأثیر وضع موجود فضا قرار می گیرد و موانع وضع موجود را به وجود می آورند.
[تصویر: 01.jpg]
- اتوبوس مسافرینش را در وسط میدان پیاده می کند
- اتومبیل های شخصی که در هر جایی اقدام به پیاده کردن یا سوار کردن مسافر می کنند

[تصویر: 02.jpg]
عوامل اقلیمی:
مثلاً با گرم تر شدن هوا عامل سایه و آفتاب تعیین کننده رفتار انسان هستند. با سرد تر شدن هوا فضاهای سرپوشیده و محصور مطلوبیت بیشتری می یابند.

مسائل خاص مربوط به عابر پیاده
- عابر پیاده محدودیت های چندانی برای خود قائل نیست.
- اهمیت ندادن به عابر پیاده سبب ایجاد رفتار های غیر مجاز می شود.
- دیده نشدن فعالیت های دیگر عابر پیاده
ایستادن وصحبت کردن
ایستادن و تماشا کردن
ایستادن در حال انتظار
نشستن و ...

ایده هایی برای طراحی میدان انقلاب با توجه به مسائل خاص رفتاری آن :
در اینجا هدف به وجود آوردن تغییرات کلی نیست زیرا چنین کاری مستلزم در دست داشتن اطلاعات وسیع تر و تصمیم گیری های جامع تری است که خارج از امکانات هدف ما می باشد. هدف اصلی جوابگویی به الگو های رفتاری پیاده ها بوده است :
- توجه به هندسه کلی فضا و زیبایی آن در چارچوب امکانات موجود طرح
- عقب نشینی احتمالی ساختمان های اطراف میدان و به وجود آوردن فضای بیشتر برای پیاده ها و فعالیت هایشان
- انتقال فعالیت های با تراکم زیاد به محل های کم تراکم تر
- حذف کامل موانع و تعمیر و مرمت کف پوش ها، جداول و نرده ها و ...
- استقرار مبلمان شهری به طوری که راه پیاده را سد ننماید
- در نظر گرفتن محل مناسب برای نشستن با توجه به حرکت پیاده و کاربری های اطراف
- در طراحی مبلمان شهری خصوصیات فرهنگی و اقلیمی در نظر گرفته شود
- در نظر گرفتن مسیر های مربوط به عابر پیاده به طوری که باعث اطمینان و آرامش خاطر عابر گردد
- پیش آمدگی فضاهای پیاده در محل های خاص به منظور تأمین محل مناسب برای انتظار پیاده ها
- تعریض خط کشی های عابر پیاده بر اساس الگو های رفتاری
- استفاده از درخت، باغچه و نرده جهت محدود کردن دسترسی پیاده ها به فضاهای غیر مجاز ( فضاهای مخصوص سواره)
- استفاده از درخت جهت کنترل عوامل اقلیمی در محل توقف پیاده ها
- استفاده از یک کفپوش خاص برای کل فضای میدان به منظور انسجام بخشیدن به کل فضا
- در نظر گرفتن رامپ با حداکثر شیب 8% جهت استفاده معلولین و سایر پیاده ها
- استفاده از موانع خاص جهت جلوگیری از ورود موتورسواران به فضاهای مخصوص عابر پیاده
- استفاده از چراغ مخصوص عابر پیاده و تابلو جهت هدایت پیاده ها
- انتقال ایستگاه های اتوبوس و مینی بوس به خارج از میدان
- انتقال کاربری های ناسازگار : فروشگاه مصالح ساختمانی

[تصویر: 03.jpg]

منابع و مآخذ -
لنگ، جان، آفرینش نظریه معماری:نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه علیرضا عینی فر، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، بهار 1381، چاپ اول
- تی هال، ادوارد، بعد پنهان، ترجمه منوچهر طبیبیان، مؤسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، پاییز 1376، چاپ اول
- آلتمن، ایروین، محیط و رفتار اجتماعی:خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام، ترجمه علی نمازیان، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1382
- بحرینی، سید حسین، تحلیل فضاهای شهری: در رابطه با الگوهای رفتاری استفاده کنندگان و ضوابطی برای طراحی، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تابستان 1383، چاپ سوم
- سرج چرمایف و کریستفر الکساندر، عرصه های زندگی جمعی و زندگی خصوصی: به جانب یک معماری انسانی، ترجمه منوچهر مزینی، مؤسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، زمستان 1376، چاپ سوم
- رابرت گیفورد، شخصیت و محیط، معماری و فرهنگ ، شماره 2و3
- رابرت گیفورد، فضاهای شخصی ، معماری و فرهنگ ، شماره 2و3
- رابرت گیفورد ، حریم خصوصی ، معماری و فرهنگ ، شماره 2و3
- رابرت گیفورد ،ادراک و شناخت محیطی، معماری و فرهنگ ، شماره 2و3
- مطلبی ، قاسم ، روانشناسی محیطی : در خدمت معماری و طراحی شهری ، هنر های زیبا ، شماره 10 ، زمستان 1380
- پاکزاد ، جهانشاه ، فرهنگ کارشناسی و فرهنگ مردم ، معماری و شهرسازی ، دوره دوم شماره 8 ، زمستان 1380

آیدا ابولاحرار ، زهرا دری / دانشجویان کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی / نشریه اینترنتی معماری منظر